چرا امسال دو تا شب یلدا داریم ؟
امسال ۲ شب یلدا را پشت هم تجربه خواهیم کرد. اما از نظر علم نجوم دلیل این اتفاق چیست؟
طبق آنچه تاکنون اخترشناسان گفتهاند، زاویه چرخش زمین به دور خود و چرخشش به دور خورشید با هم موازی نیست و به همین دلیل زمین مقداری نسبت به مسیرش به دور خورشید زاویه دارد و این باعث میشود یک طرف مسیر، خورشید در آسمان ارتفاع زیاد و طرف دیگر مسیر، ارتفاع کمی بگیرد. اینکه چقدر خورشید در طول روز بالا و پایین برود، بستگی به این ۲مسیر و زاویه دارد.
پژوهشگران نجوم میگویند: دلیل اصلی اینکه شبها در ۶ماه دوم سال بلندتر و در ۶روز نخست روزها بلندتر است این است که ارتفاع خورشید در آسمان در نیمه دوم سال کمتر و در نیمه اول بیشتر است. اما امسال شب یلدای ایرانیها با وقوع «انقلاب زمستانی» در آسمان همزمان شده است.
از آنجایی که لحظه انقلاب زمستانی امسال اول دیماه است، به لحاظ نجومی در برخی نقاط مانند تهران ۲ شب یلدا در سال ۱۴۰۳ رقم میخورد. البته برای نقاط دیگر مثل شمالیترین روستای ایران یا جنوبیترین روستای ایران طول شب یلدا (۳۰ آذر) با طول شب یکم دیماه دقیقاً برابر است و حتی یک ثانیه هم اختلاف ندارد.
انقلاب زمستانی چیست؟
انقلاب زمستانی یعنی زمانی که خورشید از دید ناظر زمینی در جنوبیترین نقطه خود روی گنبد آسمان قرار میگیرد و طولانیترین شب سال رقم میخورد. امسال نیز این لحظه ساعت ۱۲:۵۰ بعد از ظهر اول دیماه رخ میدهد.