اقتصاد کریسمس/ از نظر اقتصادی، چگونه هدیه بهتری بخریم؟
این گزارش نشان میدهد که چگونه مفاهیم نظریه بازیها، مانند سیگنالدهی، توالی و تقابل، میتوانند در کریسمس به کار گرفته شوند. همچنین به بررسی «رفاه ازدسترفته» ناشی از خرید هدایا میپردازد.
اقتصاددانان بیشتر بهعنوان پیامآوران هشدارهای اقتصادی شناخته میشوند تا دستیاران بابانوئل. آنها اغلب مشغول تحلیل بهرهوری، تقاضای انرژی و فروش سالانه هستند و کمتر به جنبههای اقتصادی تبادل هدایا در کریسمس میپردازند. با این حال، Frontier Economics با جستوجو در ادبیات علمی اقتصاد رفتاری، نکاتی ارائه کرده است تا خرید هدایای کریسمس کمی آسانتر شود.
ارزش فکر و رفاه از دست رفته
خرید هدیه کار آسانی نیست. ایدهآل این است که چیزی بدهیم که ارزش آن برای گیرنده بیشتر از هزینه آن باشد، اما خطر این وجود دارد که هدیه ارزش کمتری از هزینه آن داشته باشد. جوئل والدفوگل، محققی که این «رفاه ازدسترفته» را بررسی کرده، تخمین میزند که حداقل ۱۰ درصد و شاید بیش از ۳۰ درصد از ارزش کل مبادلات هدایای کریسمس هدر میرود.
برای کاهش این زیان، میتوان به گیرنده اجازه انتخاب داد. برای افرادی که کمتر آشنا هستند، دادن پول نقد یا کارت هدیه میتواند ریسک زیان را کاهش دهد. کارتهای هدیه خلاقانه ممکن است ارزش بیشتری ایجاد کنند اما ریسک زیان نیز بالاتر است. همچنین برخی فروشگاهها با ارائه رسیدهای هدیه، تعویض کالا را آسان میکنند. هدیههای ناخواسته را نیز میتوان در کریسمس بعدی به دیگران داد، البته به شرطی که به یاد داشته باشید چه کسی آن را به شما داده است!
بینشهای اقتصاد رفتاری درباره هدیه دادن
دریافت هدیهای که بیش از توان مالی فرد هزینه داشته باشد، ممکن است حس گناه، دِین یا ناراحتی ایجاد کند. اما اگر دوست شما هدیهای بخرد که قبلاً به دلیل هزینه بالا از خرید آن صرفنظر کردهاید، ممکن است این افراط حس مثبتی ایجاد کند.
مردم تمایل دارند همان کارهای همیشگی را تکرار کنند، مانند هر سال هدیهای یکسان دادن. با این حال، گاهی اوقات خرید هدیهای غیرمنتظره، حتی با ریسک بالا، میتواند موفقیتآمیز باشد. تحقیقات نشان میدهد که تجربیات اغلب بیش از هدایا فیزیکی ارزشمند هستند. بهعنوان مثال، یک روز کار بهعنوان نگهبان باغوحش یا آموزش آشپزی با یک سرآشپز معروف میتواند خاطرهای ماندگار ایجاد کند. از خرید هدیههایی مانند آلات موسیقی برای کودکانی که علاقهای به یادگیری نشان ندادهاند یا اشتراک باشگاه ورزشی که در نهایت استفاده نخواهد شد، باید اجتناب شود.
رفتار خریداران در کریسمس
تحقیقات نشان میدهد که زنان و والدین معمولاً زودتر از مردان و افراد بدون فرزند خرید هدایا را شروع میکنند. مردان متأهل و میانسال بدترین برنامهریزی را دارند. خرید زودهنگام میتواند هزینه ازدحام و ریسکهایی چون پیدا نکردن هدیه مدنظر را کاهش دهد.
نظریه بازیها و کریسمس
مفاهیم نظریه بازیها، مانند سیگنالدهی، توالی و تقابل، میتوانند در کریسمس به کار گرفته شوند. در هدیه دادن در زمان کریسمس باید نکات ریزی را در نظر گرفت. مثلاً هدایا میتوانند پیامهایی درباره احساسات یا روابط ارسال کنند. احتمالاً یک فنجان با نوشته «بهترین مادر دنیا» معمولاً خوب است، اما کتابی در مورد رژیم غذایی احتمالاً نه.
زوجهای جوانی که برای اولین بار هدیه کریسمس میدهند، ممکن است در مقایسه با هدیههای تولد که ترتیب زمانی دارند، با چالش بیشتری مواجه شوند.
ارسال کارتهای کریسمس معمولاً بر اساس اصل تقابل انجام میشود؛ اما ارسال ایمیل برای تبریک کریسمس، هرچند آسانتر است، تأثیر کمتری نسبت به کارتهای دستنویس دارند.
هدیه دادن در کریسمس میتواند پیچیده باشد، اما با استفاده از اصول اقتصاد رفتاری و نظریه بازیها، میتوان این فرآیند را کارآمدتر کرد.