بازگشت نرخ سکه به قله

همزمان با رشد نرخ دلار در معاملات غیررسمی، نرخ سکه طلا نیز نوسانات افزایشی چشمگیری را تجربه کرد. ارزش ذاتی سکه در بازار تهران برابر است با حاصل‌‌‌ضرب قیمت دلار آزاد در نرخ جهانی اونس طلا و ضریب تبدیل اونس به گرم سکه؛ درنتیجه رشد قیمت ارز تاثیر مستقیمی در نرخ سکه طلا دارد. در روزهای پایانی هفته گذشته قیمت هر قطعه از این کالای سرمایه‌‌‌ای از مرز ۵۶ میلیون تومان گذر کرد و در قله تاریخی خود ایستاد. پیش از این در تاریخ ۳۰ مهر ماه سال‌جاری فعالان بازار طلا شاهد حضور قیمت سکه طرح‌‌‌امامی در کانال ۵۶ میلیون تومانی بودند. تفاوت مهم این دو تاریخ در میزان حباب قیمتی سکه است. به اختلاف میان ارزش ذاتی و بهای معامله‌شده یک کالا در بازار حباب قیمتی آن کالا می‌‌‌گویند. مهم‌ترین عامل شکل‌‌‌گیری حباب قیمتی مثبت وجود شرایط مازاد تقاضاست. افزایش سطح ریسک‌‌‌های سیاسی و به تبعیت از آن رشد سطح انتظارات تورمی موجب می‌شود تا افراد بیشتری با هدف در امان نگه داشتن دارایی‌‌‌های خود از موج تورمی اقدام به خرید دارایی‌‌‌های امن کنند. در بازار ایران قطعات مختلف طلا و همچنین اسکناس‌‌‌های خارجی در زمره دردسترس‌‌‌ترین دارایی‌‌‌های امن قرار دارند. درنتیجه عمدتا حباب قطعات مختلف سکه‌‌‌طلا مثبت است. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد در تاریخ ۳۰ مهر ماه سال‌جاری (نخستین حضور سکه در کانال ۵۶) حباب این کالای سرمایه‌‌‌ای حوالی رقم ۱۴ میلیون تومان محاسبه شده‌‌‌ بود. این درحالی است که میزان حباب سکه ضرب امامی در روزهای پایانی هفته گذشته حوالی رقم ۶ میلیون و ۷۰۰ هزارتومان ثبت شد. درنتیجه مشاهده می‌شود که حباب تمام سکه طرح جدید حدود ۵۰‌درصد کوچک شده است. عامل اصلی کوچک شدن حباب سکه سیاست جدید بانک‌‌‌مرکزی است.

نهاد بازارساز در ماه‌‌‌های گذشته با هدف کنترل نوسانات قیمت سکه اقدام به افزایش عرضه این کالای‌‌ سرمایه‌‌‌ای کرده است. فروش سکه توسط بانک‌‌‌مرکزی ابتدا با عرضه ربع‌سکه‌‌‌های طلا با تاریخ ضرب ۱۳۸۶ آغاز شد. اما رفته‌رفته بر تنوع سبد حراج بانک‌‌‌مرکزی افزوده شد و هم‌‌‌اکنون این نهاد درحال فروش ربع و تمام سکه طلا با تاریخ ضرب جدید است. اهمیت سکه‌‌‌های با تاریخ جدید در کوچک کردن حباب سکه‌‌‌های پیشین را نیز نباید دست کم گرفت. پیش از این دو نوع سکه با تاریخ ضرب پیش و پس از ۱۳۸۶ در بازار وجود داشت که با توجه به محبوبیت سکه‌‌‌های ضرب بعد از ۱۳۸۶ حباب قیمتی برای این قطعات شکل‌‌‌ می‌‌‌گرفت.

اما اکنون که نهاد بازارساز اقدام به فروش سکه طلا با تاریخ ۱۴۰۳ کرده تقاضا برای سکه‌‌‌های جدیدالضرب افزایش یافته است. پیش‌تر کارشناسان معتقد بودند که این سیاست تا زمان اتمام عرضه توسط بانک‌‌‌مرکزی توانایی کنترل نوسانات بازار را دارد و با متوقف شدن عرضه‌‌‌های این نهاد حباب قطعات مختلف سکه مجددا بزرگ‌‌‌ خواهد شد. اما درهفته‌‌‌های گذشته روابط عمومی بانک‌‌‌مرکزی در اطلاعیه‌‌‌ای از تداوم ضرب سکه در ماه‌‌‌ها و حتی سال پیش‌‌‌رو خبر داد. به‌نظر می‌رسد بازارساز قصد دارد با اتکا بر ذخایر طلایی خود مانع از ایجاد شرایط مازاد تقاضا در بازار سکه شود.

بازار ارز قصد توقف ندارد؟

سمت و سوی نرخ شاخص‌‌‌های ارزی در معاملات روز پنج‌شنبه ۶ دی ماه همچنان مثبت بود. درهفته نخست زمستان بازار ارز غیررسمی شاهد نوسانات قیمتی قابل‌توجهی بود. موتور دلار آزاد، که دو روز ابتدایی هفته را در یک فضای کاهشی سپری کرده بود، در روز دوشنبه گرم شد و تا روزهای پایانی هفته نرخ این ارز محبوب از کانال‌‌‌های ۷۶، ۷۷ و ۷۸ هزارتومانی عبور کرد. در بازار روز پایانی هفته هر برگ اسکناس دلار آزاد با رشد ‌هزار و ۵۰ تومانی نسبت به نرخ روز پیشین در رقم ۷۹‌هزار و ۵۵۰ تومان معامله شد. یورو آزاد نیز با رشد‌ هزار و ۳۵۰ تومانی خود کانال ۸۲ را پشت سر گذاشت و در رقم ۸۳‌هزار و ۲۵۰ تومان به‌‌‌فروش رسید. تحلیلگران یکی از مهم‌ترین عوامل رشد نرخ ارز در روزهای اخیر را رشد نرخ ارز در بازار رسمی می‌‌‌دانند. البته در این میان از فشار انتظارات تورمی در رشد نرخ نیز نمی‌توان چشم‌‌‌پوشی کرد.