هوش مصنوعی گوشی چقدر واقعیت دارد؟

هوش مصنوعی اصلاً اتفاق تازه‌ای در گوشی‌های موبایل نبوده و سال‌ها قبل اپل با چیپ ست A11 Bionic و موتور پردازش عصبی Neural Engine برای اولین بار مفهوم هوش مصنوعی گوشی را برجسته کرد. پس از آن بود که پدیده هوش مصنوعی موبایل خیلی سریع به ساده‌ترین و ارزان‌ترین گوشی‌ها نیز راه پیدا کرد. اما تکنولوژی هوش مصنوعی در گوشی های موبایل واقعاً چقدر مفید و کاربردی هستند؟

فهرست مطالب این مقاله:

- هوش مصنوعی در صنعت موبایل
- کاربرد هوش مصنوعی در گوشی
- معایب هوش مصنوعی در گوشی
- مزایای هوش مصنوعی در گوشی

مقدمه

اولین چیزی که درباره این ماجراها باید بدانید، AI اصلاً اتفاق تازه‌ای در گوشی های دارای هوش مصنوعی نیست و از سال‌ها قبل سازندگانی چون اپل، سامسونگ و حتی خود گوگل، از برخی الگوریتم‌ها و تکنیک‌های مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی در بهبود دوربین استفاده می‌کردند.

آنچه که طی سال‌های اخیر تازگی پیدا کرده و برای اولین بار اپل با A11 Bionic به آن دامن زد، شتاب دهنده هوش مصنوعی AI accelerator و نه خود فناوری هوش مصنوعی است. بنابراین ناگفته پیداست که در عرصه تکنولوژی و هوش مصنوعی گوشی، جنگی در جریان است که هم به لطف این رقابت پرالتهاب گوشی‌ها و برندهای متفاوت آن در حال و تکامل هر چه بیشتر هستند.

هوش مصنوعی در صنعت موبایل

تعبیه شتاب دهنده هوش مصنوعی در یک چیپ ست موبایل لزوماً به معنای هوشمند بودن آن نیست و می‌تواند صرفاً یک ادعای پوچ باشد. واقعیت این است حتی می توان بر روی قدیمی ترین گوشی های اندرویدی و آیفون هوش مصنوعی داشت اما مشکل آنجاست که این فناوری پیشرفته دارای محاسبات سنگین و پیچیده است که نه تنها به قدرت پردازشی بالا نیاز دارد، بلکه می تواند به سرعت باتری گوشی های موبایل را هم ببلعد.

به همان علت هایی که اشاره شد، در گذشته و به طور مشخص تا پیش از A11 Bionic اپل، چندان امکان بهره گیری از این فناوری در گوشی های دارای هوش مصنوعی وجود نداشت یا دست کم نمی شد خیلی روی آن تکیه کرد. اما مشکل هوش مصنوعی کجاست؟

در همین رابطه بخوانید:

- هوش مصنوعی و شناسایی اجسام؛ تشخیص اشیا با یادگیری عمیق
- ربات ChatGPT چیست و چگونه می توانید از آن استفاده کنید؟

هسته‌های پردازشی «پردازنده مرکزی» (CPU) و تا حدی هم «پردازنده گرافیکی» (GPU) برای اجرای گونه خاصی از پردازش‌ها طراحی نشده‌اند و عملاً همه منظوره هستند، می‌توان از هسته‌های CPU برای پردازش تصویر استفاده کرد، محاسبات مربوط به بازی‌ها را اجرا کرد، فایل‌ها را فشرده سازی کرد و هر آنچه که تصور می‌کنید.

در ظاهر همه منظوره بودن هسته‌های CPU یک مزیت بزرگ برای آن است اما هنگامی که به محاسبات پیچیده و فناوری‌های پیشرفته چون هوش مصنوعی موبایل می‌رسیم، دیگر این هسته‌های همه منظوره کارایی مطلوبی ندارند و نه تنها بسیار کُند عمل می‌کنند، بلکه کارایی آنها به ازای انرژی مصرفی ایده آل نیست.

آنچه که اشاره شد طراحان پردازنده را به انجام این کار وا‌داشت تا پردازنده‌های ویژه ای برای هوش مصنوعی طراحی کنند که به طور اختصاصی برای انجام محاسبات و پردازش‌های این فناوری طراحی و بهینه سازی شده باشد. نتیجه آن ظهور پردازنده‌های مجزا برای هوش مصنوعی است که در اصل شتاب دهنده هوش مصنوعی هستند.

از آنجایی که این پردازنده‌ها تا جای ممکن برای هوش مصنوعی و پردازش‌ها و محاسبات مرتبط با آن بهینه سازی شده‌اند، بسیار سریع‌تر از هسته‌های CPU و GPU عمل می‌کنند اما یک عیب بزرگ دارند و آن همه منظوره نبودن آنها است. خوب یا بد؛ پردازنده‌های هوش مصنوعی کارکرد بسیار محدودی دارند و بر خلاف هسته‌های CPU نمی‌توان از آنها برای هر کاری استفاده کرد.

در چنین شرایطی اگر یک سازنده یا برند قصد داشته باشد به طور جدی از هوش مصنوعی گوشی خود بهره بگیرد، به یک شتاب دهنده هوش مصنوعی کارآمد هم نیاز دارد که می‌تواند به طور مجزا بر روی برد گوشی تعبیه شود یا بخشی از چیپ ست (SoC) باشد. اینجا بود که چیپ ست‌هایی چون A11 Bionic اپل با شتاب دهنده هوش مصنوعی ظهور کردند.

در ادامه تراشه A16 بایونیک را داریم که عملکردش در پردازش پیشرفته عکس و فیلم در گوشی آیفون 14 مثال زدنی است. CPU و پردازنده گرافیکی و پردازشگر تصویر و موتور عصبی A16 در هنگام عکس گرفتن آموزش دیده و تا 4 تریلیون عملیات در هر عکس را برای ارائه یک تصویر انجام می‌دهند. اپل یک موتور عصبی جدید در پردازنده A16 قرار داده‌ که قادر به انجام 17 تریلیون عملیات در ثانیه (TOPS) است.

در همین رابطه بخوانید:

- رده بندی بهترین پردازنده های موبایل در سال 2022
- از تئوری تا عمل؛ هوش مصنوعی در اسمارت فون‌های ما چه می‌کند؟

پس از آن کوالکام با معرفی تراشه اسنپدراگون 8 نسل 2 اعلام کرد که عملکرد هوش مصنوعی این تراشه به لطف پیشرفت‌هایی که در پردازنده هسته‌ای Hexagon AI رخ داده تا 4.35 برابر افزایش پیدا کرده و می‌تواند به سنسور دوربین در شناسایی بخش‌های مختلف تصویر مانند چهره، مو، لباس و پس‌زمینه کمک کند تا بتوان از سوژه‌های متحرک تصاویر جذاب‌تری ثبت کرد.

تراشه اسنپدراگون 8 نسل 2 با کمک هوش مصنوعی از سوختگی صفحات اولد یا OLED BURNING جلوگیری می‌کند. علاوه بر این هوش مصنوعی تراشه، نمایش نوتیفیکیشن‌ها را در هنگامی که چهره شما توسط قابلیت FACE UNLOCK شناسایی نمی‌شود، متوقف می‌کند.

علاوه بر این، دیگر نیازی به استفاده از گزینه چرخش خودکار یا AUTO ROTATE وجود ندارد زیرا تلفن همراه شما می‌تواند با استفاده از هوش مصنوعی تشخیص دهد که سر کاربرا در چه حالتی قرار گرفته است.

سامسونگ در تراشه اگزینوس 2200 از واحد پردازش عصبی (NPU) دو هسته‌ای جدید استفاده کرده و عملکرد آن در مقایسه با نسل قبل دو برابر افزایش پیدا کرده است تا در عملیات‌هایی مانند پردازش تصویر عملکردی سریع‌تری را ارائه دهد. همچنین عملکرد این تراشه در اجرای بازی‌ها با استفاده از قابلیت رهگیری پرتو بهبود یافته است.

تراشه‌ تنسور G2 گوگل نسبت به رقبای خود قدرت پایین‌تری دارد اما در زمینه ثبت تصاویر، یادگیری ماشینی و امنیت عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده است. گوگل در این تراشه از نسل جدید واحد پردازش تنسور (TPU) استفاده کرده که در زمینه‌های مختلف مانند کارهای مرتبط با یادگیری ماشینی و پردازش تصاویر و ویدیوها تا 60 درصد سریع‌تر از قبل است.

با استفاده از هوش مصنوعی تراشه Tensor G2 می‌توان تاری و نویز را از عکس ها حذف کرد. این قابلیت کاربر را قادر می سازد تا حتی عکس های قدیمی خود که تار هستند را اصلاح کرده و با استفاده از ابزار Magic Eraser اجسام موجود در پس زمینه تصاویر را حذف کند.

کاربرد هوش مصنوعی در گوشی

یکی از کاربرد هوش مصنوعی در صنعت گوشی‌های هوشمند این است که می‌تواند تجربه کاربری را عمیق‌تر کند. هوش مصنوعی موبایل قابلیت یا کارکرد مشخصی نیست و وجود آن در یک گوشی، لزوماً به معنای ارائه همان کارکردها و قابلیت‌های موجود در گوشی دیگری نیست.

برای نمونه هوش مصنوعی گوشی ایفون در بهبود دقت قابلیت تشخیص چهره و ارائه قابلیت انیموجی بهره می‌گیرد اما هوش مصنوعی گوشی هواوی برای تشخیص محیط و سوژه عکس و متناسب با آن اعمال تنظیمات بهینه استفاده می کند.

هوش مصنوعی گوشی سامسونگ منجر به ایجاد رابط کاربری دستیار صوتی مانند سیری و بیکسبی شده و شما می‌توانید با استفاده از این امکان تجربه کاربری بهتری داشته باشید. همچنین از هوش مصنوعی گوشی شیائومی نیز برای بهبود کیفیت تصاویر ثبت شده استفاده می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- از هوش مصنوعی چه انتظاراتی باید داشته باشیم
- مقایسه قدرت چیپست‌های موبایل در انجام عملیات هوش مصنوعی

از دیگر کاردبردهای هوش مصنوعی می‌توان به مبحث امنیت اشاره کرد. اپل در گوشی‌های آیفون از الگوریتم هوش مصنوعی تشخیص چهره استفاده کرده است. علاوه بر امنیت، می‌توان به عکس‌برداری‌ حرفه‌ای، راهنمای سفر و خرید، مدیریت سلامتی و ورزش و بسیاری از برنامه‌های دیگر اشاره کرد.

بنابراین هنگامی که یک گوشی مجهز به شتاب دهنده هوش مصنوعی تهیه می‌کنید، لزوماً قابلیت‌های مشخصی را دریافت نمی‌کنید. در حقیقت اغلب مواقع عملکرد هوش مصنوعی در گوشی صرفاً بهبود قابلیت‌ها و کارکردهای گوشی است و خود یک قابلیت مستقل و مجزا نیست.

معایب هوش مصنوعی در گوشی

ظهور شتاب دهنده‌های هوش مصنوعی در چیپ ست‌های موبایل لزوماً یک موهبت نیست. شتاب دهنده‌ها یا موتورهای هوش مصنوعی در چیپ ست‌های موبایل از نظر طراحی شباهت بسیار زیادی با بخش «پردازنده سیگنال دیجیتال» (DSP) دارند و تعریف اینکه موتور هوش مصنوعی به چه چیزی اتلاق می‌شود بسیار دشوار است.

در همین شرایط هوش مصنوعی گوشی دست کم در تبلیغات و بازاریابی در حال بلعیدن همه چیز است، مدیریت مصرف باتری مبتنی بر هوش مصنوعی، رابط کاربری با قابلیت یادگیری، پردازش زبان طبیعی، تشخیص اشیاء و چهره، این ها فقط برخی از کارکردهایی هستند که این روزها سازندگان و برندها بر سر مصرف کنندگان داد می‌زنند.

نکته مهمی که نباید از آن غافل شد، تقریباً هیچ یک از کارکردها و قابلیت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به تنهایی توسط شتاب دهنده یا موتور هوش مصنوعی چیپ ست اجرا نمی‌شود و منابع دیگری چون هسته‌های CPU و GPU و حافظه رم گوشی های دارای هوش مصنوعی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در همین رابطه بخوانید:

- مقایسه پردازنده موبایل و دسکتاپ ؛ تشریح تفاوت ها به زبان ساده
- آشنایی با توان حرارتی (TDP) در پردازنده‌ها و پاسخ به اشتباهات

ادعاهای مطرح شده در رابطه با هوش مصنوعی هیچ بی شباهت با آن روزهایی نیست که بر تعداد هسته‌های پردازشی CPU در موبایل‌ها افزوده می‌شود اما نه تنها باعث افزایش کارایی نمی‌شدند، بلکه باتری را هم می‌بلعیدند.

در آن زمان تعبیه تعداد بیشتری هسته پردازشی CPU تقریباً بیهوده بود اما با گذر زمان و حمایت جامعه توسعه دهندگان از اپلیکیشن هایی که قادر به بهره گیری از بیش از یک هسته پردازشی بودند، اوضاع تغییر کرد. حالا هم هوش مصنوعی دقیقاً به چنین حمایتی نیاز دارد.

مزایای هوش مصنوعی در گوشی

یکی از مزیت‌های هوش مصنوعی در گوشی تلفن همراه شخصی‌سازی شدن امکانات تلفن همراه با عادت‌های شما است. این انطباق به کمک فناوری داده‌کاوی که از سوی گوشی شما به کار برده می‌شود انجام خواهد گرفت؛ بنابراین با گذشت دوره انطباق هوش مصنوعی موبایل با سبک زندگی‌تان دیگر نیازی به دستور صوتی یا استفاده از ابزارهای کنترلی نخواهید داشت.

با هوش مصنوعی برای گوشی، شما می‌توانید یک کتابخانه سیار داشته باشید. به طور مثال هوش مصنوعی گوشی هواوی با استفاده از فناوری پردازش تصویر که نام آن را HiVision نهاده است، می‌تواند با دریافت تصاویری از کالاها یا آثار هنری، به یک مخزن اطلاعات به‌صورت Cloud متصل شود و مشخصات دقیقی از آن کالا و نمونه‌های مشابه آن را نمایش دهد. هوش مصنوعی آپدیت سیستم‌عامل گوشی را نیز هدفمند کرده تا در مصرف انرژی و اینترنت کاربران صرفه جویی شود.

در همین رابطه بخوانید:

- خلق ترسناک‌ترین ربات بر پایه هوش مصنوعی توسط یک مهندس نرم‌افزار
- قابلیت شارژ معکوس (Reverse charging) چیست؟

جمع بندی

هم اکنون به‌کارگیری شتاب دهنده هوش مصنوعی در گوشی های موبایل در ابتدای راه خود قرار دارد و هنوز هیچ دستاورد شگرفی نداشته است، از این رو برای اظهار نظر درباره آن زود به نظر می‌رسد اما آینده هوش مصنوعی در گوشی بسیار درخشان خواهد بود.

با این حال به جرأت می‌توان گفت تا زمانی که توسعه دهندگان به حمایت از آن نپردازند و خود سازندگان و طراحان چیپ ست‌ها هم تعامل کارآمدی با آنها نداشته باشند، هوش موبایل یک هایپ بیش نیست؛ چرا که امکان به‌کارگیری آسان از سوی توسعه دهندگان مستقل، انعطاف پذیری و کارایی بالا، بسیار مهم‌تر از «تعبیه یک بخش اضافی در چیپ ست‌ها» در گوشی های دارای هوش مصنوعی است.

سوالات پرتکرار

هوش مصنوعی در موبایل چیست؟

هوش مصنوعی در گوشی شامل سخت‌افزارهای پردازشگر نیرومندی است که می‌توانند با رابط کاربری‌هایی که به کمک فناوری‌های هوش مصنوعی توسعه یافته‌اند، انطباق پیدا کنند. به طور مثال دوربین‌هایی که به فناوری پردازش تصویر مجهز هستند، نمونه‌ای از نقش هوش مصنوعی در گوشی به‌حساب می‌آیند.

چطور هوش مصنوعی گوشی را فعال کنیم؟

دستیارهای صوتی امروزه یکی از عمومی‌ترین ویجت‌های هوش مصنوعی به‌حساب می‌آیند. اما فعال‌سازی هوش مصنوعی موبایل همواره از یک قاعده یکسانی تبعیت نمی‌کند. می‌توانید با رفتن به صفحه تنظیمات گوشی، بخش دستیار صوتی را پیدا کنید.

چگونه هوش مصنوعی هواوی را فعال کنیم؟

هوش مصنوعی گوشی های هواوی در دو بخش دستیار صوتی و دوربین در دسترس است برای فعال کردن آن برنامه دوربین را باز کرده و به حالت عکس بروید. برای ثبت تصاویر هوشمند، گزینه هوش مصنوعی لمس کنید.

چگونه هوش مصنوعی سامسونگ را فعال کنیم؟

هوش مصنوعی در گوشی‌های سامسونگ علاوه بر دوربین در دستیار صوتی آن متبلور شده و شما می‌توانید با استفاده از این امکان تجربه کاربری بهتری داشته باشید. برای فعال کردن دستیار هوشمند Bixby کافی است این برنامه را اجرا کرده و تنظیمات آن را مطابق سلیقه خود تغییر دهید.

هوش مصنوعی دوربین گوشی چیست؟

دوربین‌های گوشی به کمک هوش مصنوعی امروزه امکانات جذابی را ارائه می‌دهند. به طور مثال می‌توانند چهره کاربر را تشخیص دهند، می‌توانند تعداد افرادی که در کادر دوربین قرار دارند را شناسایی کنند.