فضای مجازی نیازمند موازنه قدرت است

به گزارش بهداشت نیوز دکتر سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این نشست بر اهمیت ارتقای سواد عمومی در حوزه پدافند غیرعامل تأکید کرد و گفت: سواد مجازی را در سه سطح مطرح می‌کنیم که در کتاب اینترنت و سواد مجازی به آن پرداخته‌ام. نخستین سطح، سواد عمومی است. مردم باید در این زمینه بینش مجازی کافی پیدا کنند، زیرا بینش سطح بالاتری از سواد که فرد را به سطح حکمت و شناخت منتقل می کند.
وی افزود: در گام نخست، باید کاری کنیم که موجب اعتماد مردم به حکمرانان شود و بپذیرند که مصلحت آنان مدنظر است. دولتمردان باید نشان دهند که هدفشان تأمین خیر و رفاه بیشتر برای جامعه، ایجاد امنیت، و صیانت از ارزش‌های مردم است.
دکتر عاملی با اشاره به نظرسنجی‌های انجام‌شده در ایران اظهار داشت: حتما بیش از ۹۵ درصد مردم مخالف محتوای نامناسب و هنجارشکن هستند. هیچ دختر یا پسر جوان، هیچ پدر یا مادری موافق ترویج محتوای فساد برانگیز نیستند. بااین‌حال، مسئله اصلی به جای تمرکز بر ارائه راهکارهای اساسی، به موضوع فیلترینگ یا عدم فیلترینگ محدود شده است و عنوان می شود که با سوق دادن به سوی پیام رسان های داخلی قصد کنترل و تسلط بر داده های مردم را داریم در صورتی که اینگونه نیست. امروز لازم است به ظرفیت های فضای مجازی توجه کنیم و از این ظرفیت برای حکمرانی عدالت گرایانه منجر به سلامت و آسایش مردم استفاده شود.

تأکید بر ارتقای سواد عمومی و تقویت تحلیل در مواجهه با فضای مجازی
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود درباره ضرورت افزایش سواد عمومی در جامعه گفت: ارتقای سواد عمومی از سطح سواد اطلاعاتی و حقوقی آغاز شده و تا سطح سواد تحلیلی پیش می‌رود‌‌. در این سطح، قدرت تشخیص افراد تقویت می‌شود و جامعه توانایی تحلیل صحیح مسائل را پیدا می‌کند. صدا و سیما نقش کلیدی در تقویت این سواد دارد و باید به صورت مداوم برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخش ارائه کند.
دکتر عاملی با انتقاد از رویکرد فعلی آموزش سواد مجازی در مدارس گفت: در کتاب‌های درسی متوسطه دوم، تنها به آسیب‌های فضای مجازی پرداخته شده و این نگرش یک‌جانبه است و موجب عدم پذیرش محتوا می شود. باید به موضوعات کاربردی و مثبت این فضا نیز توجه شود. برای ایجاد تعادل و نفوذ طبیعی در فضای مجازی، ضروری است که روی نیازهای مخاطبان تمرکز شود.
وی در ادامه اشاره‌ای به پیشرفت‌های فناوری پرداخت و گفت: یکی از اپلیکیشن‌های جدید گوگل، با نام ویلو، سیستمی طراحی کرده که قدرتی حیرت‌انگیز در برقراری ارتباط با زمین دارد. این فناوری قادر است فاصله‌های ۱۰ به توان ۲۵ را تنها در پنج دقیقه طی کند. چنین پیشرفت‌هایی نشان‌دهنده عمق نفوذ فناوری در زندگی انسان‌ها است.

لزوم تقویت سواد عمومی و تخصصی برای مقابله با استعمار مجازی
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود بر ضرورت ورود جدی به محتوای جهانی و تقویت سواد عمومی تأکید کرد و گفت: باید سواد عمومی مردم را ارتقا دهیم و آن را به سواد تخصصی ارتقا دهیم تا مستعمره استعمار سوم یعنی فضای مجازی آمریکایی نشویم و موازنه قدرت در این عرصه فراهم شود.
وی با تشریح ابعاد استعمار مجازی افزود: استعمار سوم از استعمار اول بسیار قدرتمندتر است. در استعمار اول، جغرافیا تصرف می‌شد و مقاومت‌ها آشکار بود، اما در استعمار مجازی، الگوریتم‌ها و فناوری‌های پیشرفته وارد تراشه‌های زندگی ما می‌شوند. فناوری‌های کوانتومی امروز به سطحی از دقت رسیده‌اند که می‌توانند ریزترین تراشه‌ها را مدیریت و کنترل کنند.
دکتر عاملی سه سطح سواد را برای مقابله با این چالش‌ها معرفی کرد: سطح دوم سواد، سواد اختصاصی است، این سواد باید بر اساس دکترین و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شکل بگیرد و ارزش‌های بومی را تقویت کند. سطح سوم، سواد تخصصی است، این سطح شامل مهارت‌های پیشرفته در حوزه‌هایی نظیر صنعت ۴.۰، کشاورزی هوشمند، پزشکی محاسباتی، فیزیکال سایبرنیتیک و خدمات نوین است.
وی بر اهمیت همگامی با تحولات جهانی تأکید کرد و گفت: برای حضور مؤثر در این عرصه‌ها، باید سواد تخصصی را با مهارت‌های جهانی ترکیب کنیم و از این توانایی برای پیشرفت کشور بهره بگیریم.

ضرورت تقویت قانون‌گذاری و موازنه قدرت در حکمرانی فضای مجازی
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود به کمبود قوانین و مقررات در حوزه فضای مجازی اشاره کرد و گفت: یکی از چالش‌های جدی ما در حکمرانی فضای مجازی، ضعف در قانون‌گذاری است. متأسفانه مقررات‌گذاری در این حوزه بسیار محدود بوده است، درحالی‌که این فضا به دلیل حجم بالای تراکنش‌ها، به قوانین و مقررات جدی نیاز دارد. بدون وجود چارچوب‌های قانونی، حکمرانی در این عرصه ممکن نیست.
وی در ادامه به اهمیت موازنه قدرت در فضای مجازی پرداخت و اظهار داشت: فضا مجازی نیازمند موازنه قدرت است. اگر ما به یک ابرقدرت در زیست بوم فضای مجازی تبدیل نشویم، ابرقدرت‌های موجود ما را تحت سیطره خود قرار خواهند داد. با رویکردی ضعیف و غیررقابتی نمی‌توان در فضای مجازی فعالیت مؤثری داشت.

منبع: شورای عالی انقلاب فرهنگی