رشد جنسی در نوجوانی

رشد جنسی در نوجوانی یکی از مراحل حیاتی زندگی است که طی آن تغییرات جسمی، عاطفی و روانی قابل توجهی در نوجوانان رخ می‌دهد. در زمینه سکس نوجوان و رشد جنسی در نوجوانی سوالاتی مانند، خودارضایی، دیدن تصاویر جنسی و یا گفتارهای جنسی پرسیده می شود که در این مقاله می خواهیم به آن پاسخ دهیم.

رشد جنسی در نوجوانی

تمایلات جنسی در انسان، بسیار پیچیده تر از نیروهای زیستی هستند که آغازگر فرآیند بلوغ جنسی می باشند. در همین راستا، رشد جنسی در نوجوانی نه تنها شامل رشد فیزیکی می باشد بلکه رشد شناختی، هیجانی، اجتماعی و اخلاقی را نیز دربر می گیرد. در ادامه به عنوان این تغییرات پرداخته شده است:

۱.تغییرات جسمی در دوران بلوغ

این تغییر شامل تغییرات هورمونی و رشد اندام‌های تناسلی است که در ادامه توضیح داده شده است:

• تغییرات هورمونی

1. تغییرات هورمونی در پسران: افزایش تولید تستوسترون که باعث رشد عضلات، تغییر صدا و رشد موهای صورت و بدن می‌شود.
2. تغییرات هورمونی در دختران: افزایش تولید استروژن که منجر به رشد سینه‌ها، شروع قاعدگی و تغییرات در ساختار بدنی می‌شود.

• رشد اندام‌های تناسلی

رشد اندام‌های تناسلی در پسران: رشد بیضه‌ها و آلت تناسلی.

رشد اندام‌های تناسلی در دختران: بلوغ رحم و تخمدان‌ها و تغییرات واژینال.

توجه داشته باشید که رشد تمامی این جنبه ها با سرعت یکسان صورت نمی گیرد.

پیشنهاد مشاور: علائم افسردگی در نوجوانان دختر

۲. تغییرات عاطفی و روانی در نوجوانی

علاوه بر رشد جسمانی بلوغ شامل تغییرات شدید در مسائل عاطفی و روانی نیز می شود:

• افزایش حساسیت: نوجوانان به مرور در این سن حساس‌تر شده و واکنش‌های عاطفی شدیدی نشان می دهد که ممکن است برای والدین مشکل ساز باشد.
• هویت‌یابی جنسی: این دوران زمانی است که نوجوانان شروع به شناخت گرایش‌های جنسی و هویت جنسی خود می‌کنند و در این زمینه ممکن است سوالات زیادی داشته باشد.
• کنجکاوی نسبت به مسائل جنسی: نوجوانان ممکن است نسبت به روابط جنسی و مسائل مرتبط با آن کنجکاو شوند، در این زمینه والدین باید آموزش های لازم را در این زمینه بدهند.
• تغییرات در روابط اجتماعی: نوجوانان معمولاً به دنبال استقلال بیشتر از خانواده و ایجاد ارتباطات جدید با همسالان هستند، بنابراین بیش تر با دوستان خود وقت می گذرانند.

عوامل موثر بر سکس نوجوان

عوامل زیر در رشد جنسی نوجوان نقش دارد:

• ژنتیک
• تغذیه: تغذیه مناسب و دریافت مواد مغذی کافی، از جمله ویتامین‌ها و مواد معدنی
• وضعیت روانی: استرس، اضطراب یا مشکلات عاطفی
• محیط اجتماعی: فرهنگ، آموزش و محیط خانوادگی

مدیریت کنجکاوی جنسی نوجوانان

برای مدیریت کنجکاوی جنسی نوجوان می توان سوالات زیر را پاسخ داد:

• آموزش مناسب: ارائه اطلاعات صحیح و علمی درباره بلوغ و تغییرات جنسی به نوجوانان، کتاب های مناسب یا صحبت با مشاور می تواند در این آموزش تاثیرگذار باشد.
• ایجاد فضای گفت‌وگو: نوجوانان باید احساس کنند که می‌توانند سوالات خود را بدون ترس یا شرمندگی مطرح کنند، بنابراین محیط خانه باید مناسب باشد.
• توجه به سلامت روان: حمایت عاطفی و مشاوره در مواقع لزوم می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا با تغییرات این دوران بهتر کنار بیایند، اگر فرزند شما دچار اضطراب و استرس است باید از مشاور نوجوان کمک بگیرید.
• ترویج سبک زندگی سالم: ورزش منظم، خواب کافی و تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود رشد جسمی و روانی نوجوانان کمک کند.

پیشنهاد مشاور: بی خوابی در نوجوانان ✔️ خطراتی که نمی دانید

مدیریت مواجهه با تصاویر جنسی

نوجوانان ممکن است به‌واسطه اینترنت و رسانه‌ها با تصاویر و محتوای جنسی مواجه شوند. ارائه آموزش درباره پیامدهای منفی مشاهده این تصاویر و کمک به تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی این مواجهه کمک کند. همچنین، والدین باید نظارت هوشمندانه و بدون اجبار بر مصرف محتوای رسانه‌ای نوجوانان داشته باشند. در حدود ۱۲ تا ۱۳ سالگی نوجوانان یک علاقه کلی نسبت به موضوعات سکسی نشان می دهند.

این کنجکاوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. نقاشی ها در کتاب های آناتومی،
2. عکس افراد برهنه،
3. تصویر رفتار جنسی حیوانات
4. موضوعات پورنوگرافی باشند.

نوجوانان این تصاویر را به راحتی در:

• کتابخانه،
• کتاب زیست شناسی خواهر برادرها،
• مشاهده برنامه های تلویزیونی،
• دیدن تصاویر مجلات بزرگسالان،
• یا سرچ در اینترنت پیدا می کنند.

پیشنهاد مشاور: علت گریه بی دلیل نوجوان ✔️ علت و درمان قطعی

گاهی نیز این نیاز را از طریق دید زدن بقیه در حال حمام کردن یا لباس عوض کردن ارضا می کنند. طبیعی است که نوجوانان سعی دارند با مخفی کردن این کارها از خجالت کشیدن در نتیجه برملا شدن آنها فرار کنند، و سعی در انکار یا مخفی کردن آنچه انجام می دهند دارند.

البته در ایران به دلیل قوانین فیلترین موضوعات جنسی، نوجوان دسترسی کمتری به این فیلم و تصاویر دارد، با این حال نیاز است که والدین نظارت کامل داشته باشند.

تجربه نعوظ و ترشحات واژینال

در طول اوایل نوجوانی پسران نوجوانان نعوظ متعددی را تجربه می کنند زیرا پاسخ نرمال بدن پسران به انگیختگی جنسی است. به طور مشابه، دختران در می یابند که بدون هیچ دلیلی ترشحات واژینال دارند، حتی زمانی که خودارضایی انجام نمی دهند.

گاهی این ترشحات ناشی از انگیختگی جنسی هستند، اما افزایش ترشحات واژینال می تواند ناشی از تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی نیز باشد. به طور خلاصه در این سنین نوجوانان دختر و پسر موارد زیر را به صورت طبیعی تجریه می کنند:

• در پسران: نعوظ‌های ناخواسته و گاه‌وبیگاه به دلیل تغییرات هورمونی که بخشی طبیعی از بلوغ است.
• در دختران: افزایش ترشحات طبیعی واژینال که به حفظ سلامت واژن کمک می‌کند و بخشی از رشد جنسی است.

توجه داشته باشید که نعوظ نیز بدون هیچ دلیل واضح و اغلب خود بخودی صورت می گیرد.

خودارضایی و رفتارهای جنسی در اوایل نوجوانی

از سن ۱۳-۱۴ سالگی، پسرها علاقه بیشتر به ارتباط جنسی دارند نسبت به دخترها، اما دختران نیز تا حدودی علاقه مند هستند.

پسران همچنین نعوظ بیشتری را در این سنین تجربه می کنند. از آنجایی که لذت جنسی یک تجربه جدید است، پسران تمایل دارند به میزان بالایی خودارضایی انجام دهند. هم چنین، از آنجایی که نشانه های انگیختگی در دختران به وضوح نعوظ در پسران نیست، دختران به اندازه پسرها خودارضایی انجام نمی دهند زیرا کمتر و دیرتر متوجه انگیختگی جنسی در خود می شوند.

این رفتار بخشی طبیعی از بلوغ است و به نوجوانان کمک می‌کند تا بدن خود را بهتر بشناسند. اما معایب زیادی را نیز به همراه دارد، مشاهده پونروگرافی باعث می شود نوجوانان باورهای غیرطبیعی را در خود رشد دهند و علاوه بر این باعث اعتیاد به خودارضایی برای کاهش استرس و اضطراب می شود.

رفتارهای جنسی دیگر نیز ممکن است در این دوران شروع شود. نوجوانان به دلیل کنجکاوی و تأثیرات محیطی ممکن است علاقه‌مند به برقراری روابط عاطفی و جنسی باشند. والدین و مربیان باید با ایجاد گفت‌وگوهای صادقانه و باز، اطلاعات مناسب را در اختیار آن‌ها قرار دهند و از بروز رفتارهای پرخطر جلوگیری کنند.

پیشنهاد مشاور: کنترل خشم در نوجوانان ✔️ راهنمای جامع روانشناسی

آموزش جنسی

آموزش جنسی به نوجوانان شامل موارد زیر می باشد:

• شناخت بدن: آگاهی از آناتومی و عملکرد بدن
• رابطه سالم: آموزش اهمیت احترام به خود و دیگران
• پیشگیری از رفتارهای پرخطر: ارائه اطلاعات درباره پیشگیری از بارداری، بیماری‌های مقاربتی
• مدیریت احساسات: کمک به نوجوانان برای درک و مدیریت احساسات جنسی و روابط عاطفی.
• مشاوره و حمایت: ایجاد دسترسی به مشاوران حرفه‌ای برای پاسخ به سوالات و نگرانی‌های نوجوانان.

اهمیت حضور مشاور برای نوجوانان

مشاور نقش حیاتی در حمایت جنسی از نوجوانان ایفا می‌کند، بسیاری از والدین نمی توانند در این زمینه توضیحات کافی را در این بدهند و آگاهی سازی کنند. علاوه بر این نوجوانان تمایل ندارند که در مورد بسیاری از موارد با والدین خود صحبت کنند، بنابراین صحبت با مشاور به آن ها کمک می کنند تا در شرایط سخت بهترین تصمیم را بگیرند.

از طریق مشاوره، نوجوانان می‌توانند اطلاعات صحیح، مشاوره‌های فردی و حمایت روانی دریافت کنند که به مدیریت بهتر تغییرات بلوغ و تصمیم‌گیری‌های سالم‌تر در زمینه سکس نوجوان کمک می‌کند. خانواده‌ها نیز با دریافت مشاوره می‌توانند روش‌های مناسب برای گفتگو با نوجوانان و ایجاد محیطی امن و حمایتی را بیاموزند.

پیشنهاد مشاور: آموزش مسائل جنسیتی به نوجوانان | روانشناسی بلوغ

اختلالات زمان بلوغ

اختلالات زمان بلوغ (Puberty Disorders) به مشکلات یا تأخیر در روند طبیعی بلوغ در نوجوانان اطلاق می‌شود و شامل موارد زیر می شود:

1. بلوغ زودرس (Precocious Puberty): در این حالت، علائم بلوغ (مانند رشد موهای زائد، تغییرات پستان در دختران یا بزرگ شدن آلت تناسلی در پسران) قبل از سن معمول (قبل از ۸ سال در دختران و ۹ سال در پسران) شروع می‌شود. ( توجه داشته باشید که روند بلوغ در هر فرد متفاوت است و دکتر متخصص باید در این زمینه نظر دهد)
2. بلوغ تأخیری (Delayed Puberty): این حالت زمانی رخ می‌دهد که فرد تا سن ۱۴ سالگی در دختران یا ۱۵ سالگی در پسران هیچ علامت یا تغییرات بلوغی مشاهده نکند. ( توجه داشته باشید که روند بلوغ در هر فرد متفاوت است و دکتر متخصص باید در این زمینه نظر دهد)
3. اختلالات هورمونی: در برخی موارد، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث اختلال در بلوغ شود.
4. اختلالات رشد جسمانی: در بعضی افراد، ممکن است رشد استخوان‌ها و بافت‌های بدن به طور نامناسب یا دیرتر از زمان معمول اتفاق بیفتد.

نتیجه گیری

به یاد داشته باشید که رشد جنسی در نوجوانی مرحله‌ای حساس و پیچیده است که در آینده آن ها نقش زیادی دارد. آگاهی والدین، مربیان و خود نوجوانان از این تغییرات و نحوه برخورد با آن‌ها می‌تواند به گذر از این دوران به شکلی سالم و مثبت کمک کند. ارائه اطلاعات صحیح، حمایت عاطفی و ترویج سبک زندگی سالم از جمله اقداماتی است که می‌تواند به نوجوانان در این مسیر کمک کند.

سوالات خود در مورد سکس نوجوان را مطرح کنید.