آگهی/ آزمایش کراتینین خون چه ارتباطی با سلامت کلیه دارد؟

آزمایش کراتینین خون چه ارتباطی با سلامت کلیه دارد؟

عنوان	توضیحات
کراتینین خون چیست؟	کراتینین ماده‌ای زائد است که از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود و اندازه‌گیری آن برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها استفاده می‌شود.
ارتباط با سلامت کلیه	سطح کراتینین در خون شاخص مستقیم توانایی کلیه‌ها در تصفیه خون است و افزایش آن ممکن است نشان‌دهنده مشکلات کلیوی باشد.
چرا باید بررسی شود؟	برای تشخیص آسیب حاد یا بیماری‌های مزمن کلیه و مدیریت به موقع این مشکلات.
کراتینین و سطح اوره	هر دو به عنوان شاخص‌های عملکرد کلیه استفاده می‌شوند و تغییرات در نسبت آن‌ها ممکن است اطلاعات مهمی ارائه دهد.
سطح نرمال کراتینین	در زنان: 0.5 تا 1.1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، در مردان: 0.6 تا 1.2 میلی‌گرم در دسی‌لیتر.
علائم افزایش سطح کراتینین	کاهش حجم ادرار، تورم، خستگی، سردرد، و تغییرات در رنگ یا بوی ادرار.
مواد غذایی مضر	گوشت قرمز، غذاهای فرآوری‌شده، موز، لبنیات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار.
سطح پایین کراتینین	ممکن است ناشی از کاهش توده عضلانی، بیماری‌های عضلانی یا مشکلات کبدی باشد.
ناشتا بودن برای آزمایش	ناشتا بودن برای دقیق‌تر شدن نتایج توصیه می‌شود.
ارتباط با MRI	آزمایش کراتینین پیش از MRI برای ارزیابی عملکرد کلیه ضروری است.

ارتباط سطح کراتینین با سلامت کلیه

سطح کراتینین در خون، شاخصی مستقیم از توانایی کلیه‌ ها در تصفیه خون است. زمانی که عملکرد کلیه‌ ها مختل می ‌شود، کراتینین در خون تجمع پیدا کرده و سطح آن افزایش می ‌یابد. به همین دلیل، اندازه ‌گیری سطح کراتینین خون می ‌تواند به پزشکان کمک کند تا مشکلاتی مانند نارسایی کلیوی یا کاهش عملکرد کلیه را شناسایی کنند.

ارتباط این آزمایش با سلامت کلیه بسیار حیاتی است زیرا تغییرات جزئی در سطح کراتینین می‌ تواند نشان ‌دهنده مشکلات جدی باشد. برای ارزیابی دقیق ‌تر، اغلب از شاخصی به نام نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) نیز استفاده می ‌شود که بر اساس سطح کراتینین، سن، جنسیت و وزن بیمار محاسبه می ‌شود. این آزمایش ‌ها در کنار هم اطلاعات ارزشمندی درباره سلامت کلیه ارائه می ‌دهند و به پیشگیری، تشخیص و مدیریت بیماری ‌های کلیوی کمک می ‌کنند. اگرچه عوامل دیگری مانند رژیم غذایی یا توده عضلانی می ‌توانند سطح کراتینین را تحت تأثیر قرار دهند، مشاوره با پزشک و تفسیر حرفه ‌ای نتایج برای اطمینان از سلامت کلیه ‌ها ضروری است.

طبق گفته سایت asanazmayesh:

زمانی که کلیه‌ها به خوبی کار نمی‌کنند و عملکردشان آسیب می‌بیند، تجمع کراتینین در خون افزایش می‌یابد، زیرا بدن نمی‌تواند کراتینین را به میزان کافی از خون حذف کند. بنابراین، افزایش سطح کراتینین خون ممکن است یک نشانه از عملکرد غیرطبیعی کلیه باشد.

چرا میزان کراتینین خون باید بررسی شود؟

اندازه ‌گیری سطح کراتینین خون، به دلایل مختلفی اهمیت دارد. اولاً، افزایش ناگهانی سطح کراتینین می‌ تواند نشانه ‌ای از آسیب حاد به کلیه‌ ها باشد که ممکن است ناشی از عفونت، آسیب ‌های فیزیکی، یا عوارض جانبی برخی داروها باشد.

ثانیاً، افزایش تدریجی سطح کراتینین، ممکن است نشان‌ دهنده بیماری‌ های مزمن کلیوی مانند دیابت یا فشار خون بالا باشد. همچنین، کاهش سطح کراتینین نیز می ‌تواند نشانه‌ ای از مشکلات جدی مانند کاهش توده عضلانی یا سوء تغذیه باشد. با تشخیص زودهنگام مشکلات کلیوی، می ‌توان اقدامات درمانی مناسب را انجام داد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.

برای ارزیابی دقیق ‌تر عملکرد کلیه ‌ها، می‌ توان میزان کراتینین فیلتر شده توسط آن‌ ها را محاسبه کرد. این محاسبه با استفاده از سطح کراتینین سرم، وزن و سن بیمار انجام می ‌شود. در این فرمول، سن بیمار از 140 کم شده و در وزن ضرب می ‌شود (در زنان در 0.85 ضرب می ‌شود). سپس حاصل تقسیم بر 72 شده و در سطح کراتینین سرم ضرب می ‌شود.

همچنین، دفع کراتینین از طریق جمع ‌آوری ادرار 24 ساعته و نمونه خون قابل ارزیابی است. میزان دفع نرمال کراتینین در زنان 128 میلی ‌گرم بر دقیقه و در مردان 97 تا 137 میلی ‌گرم بر دقیقه است؛ بنابراین، مردان معمولاً کراتینین بیشتری نسبت به زنان دفع می ‌کنند. لازم به ذکر است که مقادیر نرمال ممکن است در آزمایشگاه‌ های مختلف متفاوت باشد.

سطح نرمال کراتینین

سطح نرمال کراتینین در خون افراد، بسته به عوامل مختلفی مانند سن، جنسیت و توده عضلانی، متفاوت است. به طور کلی، در بزرگسالان، سطح نرمال کراتینین خون در زنان بین 0.5 تا 1.1 میلی ‌گرم در دسی ‌لیتر و در مردان بین 0.6 تا 1.2 میلی ‌گرم در دسی ‌لیتر در نظر گرفته می ‌شود. افرادی که به دلایلی تنها یک کلیه دارند، سطح نرمال کراتینین خون آن‌ ها معمولاً بین 1.8 تا 1.9 میلی ‌گرم در دسی ‌لیتر است.

پایین بودن سطح کراتینین

پایین بودن سطح کراتینین خون دلایل مختلفی دارد. در دوران بارداری، به ‌ویژه در سه ماهه دوم و سوم، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی کلیه‌ ها، سطح کراتینین خون معمولاً کاهش می ‌یابد. همچنین، بیماری ‌های عضلانی مانند دیستروفی عضلانی که با ضعف و تحلیل عضلات همراه است، می‌ تواند موجب کاهش تولید کراتینین و در نتیجه پایین آمدن سطح آن در خون شود.

بیماری ‌های کبدی نیز با اختلال در تولید کراتینین، این سطح را تحت تأثیر قرار می ‌دهند. علائم بیماری کبد عبارتند از زردی پوست و چشم‌ ها، درد شکمی، تورم، و تغییر رنگ مدفوع. کم‌ آبی شدید نیز یکی دیگر از عوامل کاهش کراتینین است که ممکن است در اثر بارداری، مصرف بیش از حد آب یا برخی داروها رخ دهد.

طبق گفته سایت عصر جدید مامایی درباره آزمایش روتین بارداری:

اولین ویزیت بارداری معمولا در ۶-۱۰ هفتگی بارداری انجام می ‌شود. در این ویزیت، ماما سابقه پزشکی شما را بررسی می ‌کند، معاینه فیزیکی انجام می‌ دهد و آزمایشات مختلفی را تجویز می ‌کند. برخی از این آزمایشات در طول بارداری به طور مرتب تکرار می‌ شوند، آزمایشات سه ماه اول بارداری از این قرار است:

گروه خون و Rh : برای تعیین سازگاری خون مادر و جنین و در صورت نیاز، تزریق Rh
CBC : برای بررسی کم‌ خونی و سایر مشکلات خونی
FBS
نوبت اول کومبس غیرمستقیم( در صورت Rh منفی بودن مادر و Rh مثبت بودن پدر)
TSH
VDRL
HBsAg
HIV
نیتروژن اوره خون/کراتینین خون (BUN/Cr)
آزمایش ادرار(U/A)‌
آزمایش فریتین
غربالگری ژنتیکی برای بررسی خطر ابتلا به اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون

از آنجایی که کراتینین از تجزیه بافت عضلانی تولید می ‌شود، افراد با حجم عضلانی کم، مانند سالمندان یا افرادی که رژیم غذایی کم پروتئین دارند، معمولاً سطح کراتینین پایین ‌تری دارند. البته کاهش حجم عضلانی همیشه نشانه بیماری نیست و ممکن است به دلایل طبیعی مانند افزایش سن یا سوتغذیه رخ دهد.

مطالعه این مطلب را هم به شما پیشنهاد میکنیم: برای اینکه به سنگ کلیه مبتلا نشوید این راهکارها را امتحان کنید

سوالات متداول

• چرا آزمایش کراتینین خون ناشتا انجام می‌شود؟

معمولاً قبل از انجام آزمایش کراتینین خون، پزشک توصیه می ‌کند که حدود 8 تا 12 ساعت چیزی نخورید و ناشتا باشید. دلیل این امر آن است که خوردن غذا می ‌تواند بر سطح کراتینین خون تأثیر گذارد و نتایج آزمایش را دقیق ‌تر کند. البته، در برخی موارد ممکن است پزشک به شما بگوید که نیازی به ناشتا بودن نیست.

• چه ارتباطی بین آزمایش کراتینین خون و MRI وجود دارد؟

قبل از انجام MRI، پزشک ممکن است درخواست آزمایش کراتینین خون بدهد. با اندازه‌ گیری سطح کراتینین خون، می ‌توان به این نتیجه رسید که کلیه‌ ها تا چه اندازه به خوبی کار می‌ کنند. این اطلاعات برای پزشک بسیار مهم است تا بتواند بهترین تصمیم را برای انجام MRI و مراقبت از بیمار اتخاذ کند.