بیش از 30 هزار کاربر ایرانی از استارلینک استفاده میکنند/ سرمایهگذاری اسرائیل در برخی از بزرگترین شرکتهای ارائهدهنده VPN
چهارمین گزارش کیفیت اینترنت در ایران به همت انجمن تجارت الکترونیک منتشر شد.
گزارش چهارم «کیفیت اینترنت در ایران»، به تحلیل وضعیت اینترنت در تابستان و پاییز سال ۱۴۰۳ پرداخته است. هرچند که در انتهای این بازه زمانی مصوبه رفع فیلترینگ از سوی شورای عالی فضای مجازی صادر شد و به رفع فیلتر دو پلتفرم واتساپ و گوگلپلی انجامید. این واقعه خود نیازمند بررسیهای مخصوص است در نتیجه این گزارش با اشارهای کوتاه، بحث را تا گزارش بعدی - که وضعیت کیفیت اینترنت در زمستان ۱۴۰۳ و بهار ۱۴۰۴ را بررسی خواهد کرد - عقب انداخته است.
بهطور عمومی تحلیل دادهها ما را به این گزاره میرساند که وضعیت اینترنت هنوز بد است، تغییری نکرده و اگر خیلی به جزییات توجه کنیم، پیشرفت بسیار ناچیزی داشته و هنوز به دوران قبل شهریورماه ۱۴۰۱ بازنگشته است.
اختلالات مقطعی/ بحران حملات DDoS و تاثیر قطعی برق و قطعی اینترنت
از ابتدای تابستان تا پایان پاییز امسال، اختلالات مقطعی، قطعی اینترنت را به همراه داشتند. این اختلالات را میتوان به سه دسته تقسیم کرد. قطع لینکهای بینالملل، حملات DDoS و مورد آخری که اینجا بیشتر به شرح مختصری از آنها خواهیم پرداخت.
در مورد حملات DDoS با استناد به گزارش سوم و دادههای تکمیلی گزارش چهارم، این نوع از حملات از ابتدای سال تاکنون افزایش قابلتوجهیای داشتهاند. حملاتی که به منظور ضربه زدن به زیرساختهای دیجیتال کشورها انجام میشود. استفاده گسترده از فیلترشکنهای ناامن یکی از مهمترین دلایل گسترش این حملات است.
موبایل بسیاری از شهروندان از طریق نصب فیلترشکنهای رایگان به عنوان زامبییوزر مورد سوءاستفاده هکرها قرار میگیرد و در زمان مشخص با دستور مرکز فرمان، به صورت همزمان شروع به ارسال درخواستهایی به سمت قربانی میکنند.
صنایع مختلفی در ایران به شکل درست مدیریت نمیشود. منابع هدررفت بسیاری دارند و بدون برنامهریزی درست، چالشهایی که باید در بلندمدت حل شوند نادیده گرفته میشوند. این چالشها روزی به چشم میآیند که دیگر تبدیل به بحران شدهاند. مساله آب، برق و گاز از همین جنس است و اینترنت، عضو دیگر این مسائل بحرانی است.
نسخه سوم پروتکل HTTP و خسارت ۷۳۰ میلیارد تومانی بر یک کسبوکار فرضی
به گزارش w3tech بیش از ۳۳ درصد از ترافیک کل HTTP نسخه سه است و بیش از ۹۵ درصد از مرورگرها آن را پیشنهاد میکنند.
در این گزارش اعداد و ارقام جالبی وجود دارد که خسارت یک کسبوکار فرضی از اختلالات HTTP/3 را بررسی میکند. پژوهشها از جمله گزارش Akamai نشان میدهد تاخیر ۱۰۰ میلیثانیهای در زمان بارگذاری میتواند ۷ درصد کاهش در نرخ تبدیل به وجود آورد.
تحلیلگران و پژوهشگران فاکتورهای مختلفی را در این قسمت در نظر میگیرند. این جدول در انتهای این بررسی آمده است:
اعداد بسیار کوچک و تاخیرهای ناچیز، تاثیر بسیار بزرگی بر اقتصاد دیجیتال دارد. این تنها یک نمونه مثالی است.
رتبه ایران در بهترین حالت: رتبه ۹۸ بین ۱۰۰ کشور برتر دنیا از نظر تولید ناخالص داخلی
این گزارش نشان میدهد ایران همچنان در قعر جدول کیفیت اینترنت جهانی قرار دارد و سه شاخص «سرعت پایین»، «اختلال بالا» (امتیاز ۹۱ از ۱۰۰) و «محدودیت شدید» (رتبه ۹۹ از ۱۰۰ کشور) تجربه کاربران را تحت تأثیر قرار دادهاند.
بر اساس دادههای پایگاههای OONI و Google CrUX، جایگاه ایران در میان ۱۰۰ کشور با بالاترین تولید ناخالص داخلی، همچنان پایینتر از حد انتظار است و در بهترین حالت، رتبه ۹۸ جهانی را در اختیار دارد. چرا که دو کشور در رتبههای پایینتر دیتا و اطلاعات مورد نظر برای مقایسه را ارائه نداده بودند!
تاثیر سیاستهای محدودکننده داخلی، تحریمهای خارجی و ضعف زیرساختها در کاهش کیفیت اینترنت در گزارش تابستان و پاییز سال 1403 کیفیت اینترنت ایران مورد بررسی قرار گرفته که البته تاکید شده است که تداوم این وضعیت، خسارات اقتصادی و اجتماعی جبرانناپذیری به همراه خواهد داشت.
۱۰۰ دامنه اینترنتی Origin را با استفاده از پایگاه داده OONI بررسی شد. سپس دامنههایی که بیشترین پوشش را میان این کشورها داشتند معیار مقایسه قرار گرفت. نتیجه آن شد که در آبان 1403، تعداد دامنه با فیلترینگ یا اختلال بالای ۵۰ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تغییر معناداری نداشته است.
رتبه سوم ایران در بدترین وضعیت دسترسی به اینترنت آزاد
اینترنت ریشه اقتصاد دیجیتال است. محدودیت اینترنت تاثیر مخربی بر اقتصاد دیجیتال دارد. شبکههای اجتماعی X، اینستاگرام، تلگرام، فیسبوک، یوتیوب و توئیچ همچنان در ایران فیلتر هستند. با مقایسه همین وضعیت در جهان نتیجه حاصل میشود که ایران، چین و ترکمنستان در صدر لیست کشورهای با محدودیت حداکثری در شبکههای اجتماعی هستند.
آمار منتشر شده از وبسایت Surfshark، تعداد ۲۹ کشور که درگیر انواع سانسورهای اینترنتی هستند را بررسی کرده است. طبق این گزارش، ایران جزو کشورهای با بدترین وضعیت دسترسی آزادانه به شبکههای اجتماعی بوده است. هرچند که در هفته دوم دیماه، واتساپ رفع فیلتر شد.
یوتیوب و مساله ترسناک طراحی پوسته!
چهارمین گزارش در پرونده ویژه به ماجرای فیلترینگ یوتیوب میپردازد. پیش از این فیلتر گوگلیپلی و توئیچ در گزارشهای پیشین منتشر شده است. سال ۲۰۰۸ وقتی که یوتیوب در ایران فیلتر شد، فقط ۱۳ درصد از ویدئوهای آنلاین اختصاص به این پلتفرم داشت. در حالی که اکنون این سهم به بیش از ۹۰ درصد از کل بازار پلتفرمهای ویدئویی در جهان رسیده است. طبق آمار روزانه ۵۰۰ میلیون بازدید از متحوای آموزشی یوتیوب ثبت میشود.
رفع مسدودیت یوتیوب میتواند مخاطبان زیادی را به سوی این پلتفرم جذب کند. اگرچه ممکن است در ابتدا به دلیل محدودیتهای تحریم، درآمدزایی از تبلیغات مستقیم برای ایرانیان دشوار باشد، اما با گذشت زمان، همکاری بین محتواسازان و برندها، مدل درآمدزایی جدیدی غالب خواهد شد، مشابه آنچه اکنون در اینستاگرام رخ میدهد.
توسعه ابزارهای جایگزین، بهمانند آنچه که در تلگرام طلایی اتفاق افتاد، بارها و بارها تجربه شده است. ایجاد پوسته برای هر پلتفرمی میتواند تصمیم خطرناکی باشد. جدا از این موارد، ایجاد پوسته برای پلتفرمی مانند یوتیوب، به استناد همین گزارش رانت غیرمولد، ناپایداری فناوری و دوگانگی سیاستگذاری را به همراه دارد. رفع فیلترینگ تمام و کمال بهترین راه حل است.
مافیای فیلترشکن/ آیا پای اسرائیل در میان است؟
آلودگی ناشی از اختلالات و استفاده از فیلترشکنهای رایگان به شبکه اینترنت آسیب وارد کرده و امنیت افراد را تهدید میکند. فیلترشکنها میتوانند در امنیت عمومی سایبری نقش مخربی داشته باشند.
نوع نگاهی که ادعای پردهبرداری از ابعاد جدیدی از بحران فیلترشکنها را دارد، با استناد به گزارش Mint News، اطلاعات جدیدی از سرمایهگذاری اسرائیل در برخی از بزرگترین شرکتهای ارائهدهنده VPN فاش میکند. در متن این گزارش آمده که اسرائیل از طریق ویپیانهای پولی، به جمعآوری دادههای کاربران و عملیات جاسوسی میپردازد.
از طرف دیگر ویپیانهای رایگان به دلایل امنیتی و مشکلات فنی نمیتوانند راهحل مناسبی برای کاربران باشد. نتایج تحقیقات کسپرسکی، نشان میدهد که فیلترشکنهای رایگان، آلوده به بدافزارهایی هستند که امنیت کاربران در معرض خطر قرار میدهد.
شبکه زیرزمینی و بازارغیررسمی فروش فیلترینگ در کشور به شکل سازمانیافته فعالیت میکند. تجارتنیوز در گزارشی مجزا با پیگیری سرنخها و گفتوگو با کارشناسان مربوطه، اطلاعات در مورد این شبکه و حجم مالی آن بدست آورد. طبق اطلاعات موجود در گزارش مذکور، گردش مالی سالانه مافیای فیلترشکن بیش از ۶۰ همت ذکر شده است. شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر به «بازاری که در تاریکی میفروشد/ گردش مالی مافیای فیلترشکن چقدر است؟»
چهارمین گزارش کیفیت اینترنت ایران احتمال وجود شبکه سازمانیافته فروش فیلترشکن را در کشور منتفی نمیداند و در ادامه ذکر میکند که سیاست فیلترینگ، بستری معیوب، غیرشفاف و مبهم برای رشد چنین پدیدههایی ایجاد کرده است.
راهحل پیشنهادی در این گزارش، بازنگری در سیاست فیلترینگ ذکر شده است. آن هم به گونهای که مشخصا بر مطلوبیت استفاده از فیلترشکن و میزان تقاضای واقعی برای این ابزارها کارگر باشد.
بیش از 30 هزار کاربر در ایران از استارلینک استفاده میکنند!
پیش از این گزارشهایی در مورد توسعه اینترنت ماهوارهای استارلینک در نشریات مختلف منتشر شده بود. مجله Forbes آذرماه امسال، کاربران ایرانی استارلینک را ۲۰ هزار تخمین زد. گزارش انجمن تجارت الکترونیک معتقد است استارلینک بیش از ۳۰ هزار کاربر یونیک دارد. گزارش پیشین کیفیت اینترنت، میزان ترافیک استارلینک از مبدا ایران را از ابتدای سال ۲۰۲۴ افزایشی چشمگیر داشت.
دلایل مشخصی وجود دارد که چرا استقبال از استارلینک روبهافزایش بوده است. البته استارلینک تنها ارائهدهنده سرویس اینترنت ماهوارهای نیست. در آیندهای نزدیک، Direct To Cell به شکل عمومی عرضه خواهد شد. بدینترتیب کاربران بدون نیاز به تجهیزات خاصی میتوانند به اینترنت ماهوارهای دسترسی داشته باشند.
این پرهزینهترین راه رسیدن به اینترنت آزاد است. به دلیل تحریمها، خرید استارلینک برای ایرانیان میتواند بین ۷۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار هزینه داشته باشد.
اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارتنیوز بخوانید.