باید به سازمان‌های بین‌المللی نزدیک‌تر و با قواعد بین‌المللی هماهنگ‌تر شویم/ هوشیاری 24 ساعته و 365 روزه ضروری است

به گزارش تجارت نیوز،

علی ‌اصغر زرگر استاد روابط بین‌الملل در خصوص تهدیدات امنیتی حال حاضر در منطقه خاورمیانه و چالش‌های پیش روی سیاست خارجی ایران، تصریح کرد: در هر صورت تاریخ را که نگاه کنیم، تحولات زیادی در منطقه صورت می‌گیرد. منطقه خاورمیانه به تعبیر سیاست‌مداران قدیمی انگلستان لانه زنبور است. در واقع، مکان‌هایی وجود دارد که تحولات بسیار سریعی در آن‌ها رخ می‌دهد و مانند داستان‌های هزار و یک شب اوضاع به سرعت متحول می‌شود.

وی ادامه داد: در چند ماه اخیر وضعیت منطقه متحول شده است. حزب الله در لبنان دیگر مثل سابق نیست حکومت سوریه سقوط کرده و گروه‌هایی که قبلاً تروریست بودند، بر دمشق مسلط شده‌اند. در عراق نیز آمریکایی‌ها از قبل حضور داشتند، چندین پایگاه به ویژه پایگاه‌های هوایی دارند و حدود دو هزار و پانصد نفر سرباز در آنجا مستقر کرده‌اند. دولت عراق تا حدودی تحت نفوذ آمریکایی‌هاست و نمی‌تواند بدون اجازه آن‌ها اقداماتی انجام دهد، حتی در رابطه با تحریم، بدهی‌هایی که به ایران دارد را با اجازه آمریکا پرداخت می‌کند. بنابراین، دولت عراق معمولاً وادار به سکوت یا عدم اقدام علیه اسرائیل شده است.

این کارشناس حوزه غرب آسیا با اشاره به وضعیت انصارالله در یمن، عنوان کرد: در رابطه با انصارالله نیز آن‌ها از چندیدن جهت تحت فشار هستند، ابتدا مخالفین یمنی این گروه به ابزارآلات مدرن تجهیز شده‌اند که اگر انصارالله تضعیف شوند، از قسمت‌های جنوبی دوباره حملاتی را با کمک عربستان انجام خواهند داد. اما هنوز خبری از این موضوع نیست. آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها نیز به بمباران مکان‌ها و پایگاه‌ها ادامه می‌دهند. در این شرایط تمام هم و غم ما از نظر تجهیزاتی و دفاعی اکنون باید در مرزهای‌مان باشد.

وی با بیان اینکه به نظر من، تهدید آنی علیه ایران وجود ندارد، اظهار کرد: هرچند که اخبار متعددی وجود دارد و وزیر امور خارجه ترکیه ادعا می‌کند که احتمال حمله اسرائیل به ایران وجود دارد و روسیه نیز اعلام کرده است که تنش بین ایران و اسرائیل در حد بسیار خطرناکی قرار گرفته است. به نظر من، یکی از جنبه‌های حاشیه‌ای این موضوع این است که روسیه می‌گوید درگیر جنگ اوکراین است و ایران نباید روی او حساب کند. در هر صورت کشور ما در یک موقعیت خاصی قرار گرفته است. ما در هیچ‌یک از اتحادیه‌های نظامی نیستیم بنابراین باید مراقب بود که هرگونه تهدید را از خود دفع کنیم، برای این کار ضروری است که به سازمان‌های بین‌المللی، مانند آژانس بین‌المللی انرژی، نزدیک‌تر شویم و توافقاتی انجام دهیم که حساسیتی در رابطه با اقدامات هسته‌ای ایران ایجاد نشود.

زرگر یادآور شد: سفر به چین و مذاکراتی که با چینی‌ها انجام شده، نشان‌دهنده این است که چینی‌ها به عنوان قدرت دوم دنیا، در منطقه خاورمیانه و به‌ویژه از نظر انرژی وابسته به خلیج فارس هستند. بنابراین، آن‌ها می‌توانند به عنوان یک قدرت عمل کنند و تهدیدات را کاهش دهند یا تهدیدکنندگان را به تفکر وا دارند که نمی‌توانند هر کاری که می‌خواهند در این منطقه انجام دهند. این دو کشور یعنی چین و ژاپن، به‌ویژه ژاپن، بیشتر از کشورهای دیگر به این منطقه وابسته هستند و در صورت بروز بحران، بیشترین آسیب را خواهند دید. بنابراین، سیاست به سوی شرق می‌تواند در این مرحله پررنگ‌تر شود. هرچند نمی‌گویم امتیازاتی به آن‌ها داده شود، اما می‌توان از طریق مذاکرات به آن‌ها فهماند که اگر بحرانی در این منطقه به وجود آید و تهدیدی به منافع ایران صورت گیرد، این تهدید مستقیماً بر منافع چین، ژاپن و هند تأثیرگذار خواهد بود.

این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در خصوص روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس است، بیان کرد: عربستان، امارات و قطر با توجه به اینکه بخشی از انرژی غرب را تأمین می‌کنند و با توجه به بسته شدن گاز روسیه، به‌ویژه در زمینه تأمین گاز برای اروپا، اهمیت زیادی دارند. بنابراین، برقراری روابط حسنه و گفت‌وگو با این کشورها می‌تواند به تأثیرگذاری بر تهدیدکنندگان خارجی منطقه خلیج فارس کمک کند. این کشورها می‌توانند روی ایالات متحده تأثیرگذار باشند و با آن‌ها رایزنی‌های بیشتری انجام شود. به نوعی باید روابط دیپلماتیک را بیشتر کرد تا این‌ها هم متوجه خطری باشند که منافع‌شان در خلیج فارس را تهدید می‌کند.

وی درباره نیاز ایران به تغییر دکترین سیاست خارجی و دفاعی خود، تصریح کرد: من حدود پنج سال پیش مقاله‌ای نوشتم و به یکی از روزنامه‌نگاران دادم که چرا با مسلح شدن ایران به بمب هسته‌ای موافقم. در آن نوشته بودم که ما دو بار در جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم اشغال شدیم و کشورهای همسایه ما مانند پاکستان، اسرائیل و ترکیه به سلاح هسته‌ای دست یافته‌اند. بنابراین اگر ایران در زمان خاصی به سمت سلاح هسته‌ای می‌رفت، این موضوع می‌توانست به موازنه قدرت در منطقه کمک کند. این موازنه می‌توانست موجب ایجاد صلح و آرامش در صحنه بین‌المللی شود که دیگر نیازی به اجرای وعده‌های صادق هم نباشد‌. هرچند این کار انجام نشده و اکنون هم نیازی به این موضوع نیست. حتی در هرگونه مذاکراتی می‌توان مسأله غنی‌سازی را به ۲۰ درصد کاهش داد، زیرا نیازی به ۶۰ درصد نیست.

این استاد روابط بین‌الملل خاطرنشان کرد: به نظر من، ایران باید به سازمان‌های بین‌المللی نزدیک‌تر شود و با قواعد بین‌المللی هماهنگ باشد. همچنین در منطقه، مسائل دیپلماتیک خود را با کشورهای دیگر مانند عمان و سایر کشورها رایزنی کند و تهدیداتی که از خارج ممکن است به حوزه خلیج فارس وارد شود، گوشزد کند. واسطه‌گری چین، ژاپن و هند نیز می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد، زیرا این کشورها بیشترین منافع را در این منطقه دارند. روسیه یک کشور اروپایی و آسیایی است و منافع عظیمی در اروپا و آسیای مرکزی دارد و گاهی اوقات اقدامات آن برای ما قابل فهم نیست. بنابراین، منافع امنیتی اروپایی و منافع تجاری آن ممکن است بر اقدامات روسیه تأثیر بگذارد. گاهی اوقات ممکن است روسیه، ایران را در مذاکره با آمریکا وجه المصالحه قرار دهد. چین، هند و ژاپن صرفا منافع اقتصادی در منطقه دارند و می‌توانند در دفع هرگونه تهدیدی به ایران کمک کنند. در نهایت، نیروهای نظامی ما باید بر آمادگی نظامی و طرح‌های خود تأکید کنند و پاسخگویی به هر گونه تهدیدات را به‌روز نگهدارند. به عبارت دیگر، هوشیاری بیست و چهار ساعته و سیصد و شصت و پنج روز در این زمینه ضروری است.