آنهایی که با سیاست مذاکراتی ترامپ آشنایی دارند به خوبی می دانند که ترامپ هر وقت می خواهد قدم در مذاکراتی بگذارد برای اینکه بتواند حد اکثر امتیاز را از طرف مقابل دریافت کند اول با تهدید وارد می شود تا موضع طرف مقابل را تضعیف کند.

اگر کتاب وی درباره هنر مذاکره را مطالعه کنید می توانید در یابید که این شگرد ترامپ برای مذاکره است.

در حالی که زمانی روسای جمهوری آمریکا برای ورود به مذاکرات با ایران اظهار می داشتند "گزینه نظامی روی میز است" یعنی تهدید می کردند اگر ایران با آنها مذاکره نکند ممکن است به ایران حمله نظامی کنند، ترامپ به صراحت اظهار داشت که ایران بسیار قدرتمند است و ترجیح می دهد با ایران وارد تعامل شود.

این سخنان وی در حضور بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل بسیار پر معنا بود.

البته پر معنا تر برخورد سرد ترامپ با نتانیاهو بود.

بسیاری از دشمنان ملت ایران امیدوار بودند که نتانیاهو بتواند ترامپ را متقاعد کند تا به ایران حمله کند و تا آخرین سرباز آمریکایی به ایران بجنگد تا نتانیاهو چند صباحی بتواند روی کرسی نخست وزیری اسرائیل بیشتر بنشیند اما به نظر می رسد ترامپ نه فقط با خواسته نتانیاهو مخالفت کرده بلکه به وی اطلاع داده که طرح ها و نقشه های خاص خود را برای خاورمیانه دارد، از جمله اینکه آمریکا مسئولیت امنیت غزه را تحویل بگیرد و آن را باز سازی کند.

وقتی ترامپ درباره آواره کرده حدود دو ملیون فلسطینی از غزه به دیگر جاهای جهان و ضرورت بزرگتر شدن اسرائیل سخت گفت بسیاری از تندروهای اسرائیل خوشحال شدند چون از اول هم آنها به دنبال همین ماجرا بودند اما آنها تصور نمی کردند ترامپ به دنبال آن است که آمریکایی ها خود درغزه مستقر شوند و دیگر به اینکه اسرائیل بخواهد مباشر آمریکا در منطقه باشد باور ندارد.

به هر حال طی چند روز اخیر دیدیم که پس از تحویل گرفتن قدرت در ایالات متحده ترامپ به سرعت به همه جهان حمله ور شد و با تهدید و ایجاد ارعاب توانست کانادا و مکسیک و کلمبیا و پاناما وحتی دانمارک را متقاعد کند تا با وی پای میز گفتگو بنشینند و امتیازاتی به او بدهند.

به نظر می رسد در پاسخ به خواسته های اسرائیل و لابی اسرائیلی در آمریکا ترامپ می خواهد بگوید که برای تعامل با ایران برنامه دارد و همانگونه که از کانادا و مکسیک و... امتیاز گرفت می خواهد از ایران هم امتیاز بگیرد.

در برخی موارد وی کشورها را با قدرت نظامی آمریکا تهدید کرده، مانند پاناما و کلمبیا در برخی موارد دیگر مثل کانادا و مکسیک و دانمارک با تحریمهای اقتصادی.

آنچه مسلم است این می باشد که تیم ترامپ نشسته اند و بررسی کرده اند که زخم هر طرف کدام است و چگونه می توانند انگشت روی زخم طرف مقابل بگذارند و در کدام زمینه آن طرف مقتدر است و در کدام زمینه ضعیف.

در برخی موارد هم که البته ملاحظاتی مانند عضویت کانادا و دانمارک در ناتو را در نظر گرفته اند و خوب منطقی نیست که آمریکا به کشورهایی که اصولا متحد آن به حساب میاید حمله نظامی کند چون اگر چنین کند کل ناتو از هم فرو خواهد پاشید مخصوصا دانمارک که هم عضو ناتو است وهم عضو اتحادیه اروپا، و به این دلیل آمریکا تهدید های اقتصادی را مطرح کرده.

البته ضعف شدید کشورهای اروپایی در قبال آمریکا و سرسپردگی سیاستمداران ضعیف این کشورها به تصمیمات آمریکا هم مزید بر علت شده که ایالات متحده خود را به این شکل مجاز می داند تا یک عضو ناتو و اتحادیه اروپا را تهدید کند.

برجام یکی از ابزارهایی بود که این امکان را به اروپا می داد تا بتواند جایگاه سیاسی و بین المللی خود را احیا کند اما ضعف اروپایی ها در این مورد موجب آن شده که امروزه آمریکایی ها دیگر آنها را عددی حساب نمی کنند.

به هر حال اینجا یک نکته بسیار مهم در سخنان ترامپ وجود دارد و آن این است که وی حاضر نشده با نتانیاهو درباره حمله نظامی به ایران همراهی کند و قطعا وی از دستگاه های امنیتی و نظامی آمریکا اطلاعات ویژه ای را درباره توانمندی های دفاعی ایران دریافت کرده واین اطلاعات تاکید کرده که اقتدار دفاعی ایران در حد اعلا است (نه حتی بالا) وهرگونه ماجراجویی آمریکا می تواند برایش بسیار پر هزینه باشد.

در همین جلسه نتانیاهو اظهار داشت که توانمندی دفاعی ایران را نابود کرده و حرفهای رسانه های همسو با اسرائیل درباره اینکه ایران در ضعیف ترین موقعیت خود قرار دارد را تکرار کرد و مشخص بود که تلاش داشت ترامپ را متقاعد کند که وقت حمله به ایران است ولی خوب ترامپ بلا فاصله به قول معروف تو دهن نتانیاهو زد و اظهارات نتانیاهو را نفی کرد و آنهایی که با دقت به چهره نتانیاهو در کنفرانس خبری نگاه کردند متوجه شدند که وی بسیار از این بابت ناراضی بود اما غیض خود را قورت داد، انگار سطل آب یخ روی او ریخته بودند.

نکته دیگر بسیار مهم این است که آمریکایی ها نشسته اند و با دقت بسیار زیاد تحلیل کرده اند که درد ایران کجا است و متوجه شده اند که از نظر نظامی ایران هنوز بسیار قدرتمند است و توان دفاع از خود را دارد و حرفهایی که اسرائیلی ها و متحدینشان می زنند همه توخالی است.

آنها همچنین متوجه هستند که علیرغم همه هیاهویی که اسرائیلی ها و متحدینشان راه انداخته اند ایران هنوز در منطقه نفوذ بسیار زیادی دارد و می تواند به راحتی همه کارتها را برگرداند و تنها ضعف ایران همان بحث اقتصادی و اجتماعی است.

اگر با دقت فرمان اجرایی رئیس جمهوری آمریکا را بخوانید می بینید که هدف فقط راه انداختن یک جنگ روانی است چون هر چه در این فرمان هست تکرار مکررات است و چیز جدیدی در این فرمان وجود ندارد.

اما خوب آمریکایی ها پیغام های ایرانی ها مبنی بر اینکه خواهان مذاکره با آمریکا هستند را دریافت کرده اند و ترامپ برای این خواسته ها سقف گذاشته وسقف آن ملاقات در سطح روسای جمهوری است نه در حد کارشناس و یا حتی وزرا.

وی در واقع می خواهد مانند کاری که در دوره اول خود با کره شمالی کرد اینبار با ایران انجام دهد و اولین ملاقات بین روسای جمهوری ایران و آمریکا بعد از انقلاب را به نام خود ثبت کند.

البته این خواسته ترامپ خواسته ای تازه نیست و وی زمانی که آقای روحانی به نیویورک سفر کرده بود رئیس جمهوری فرانسه و نخست وزیر انگلیس را واسطه کرده بود که ترتیب این ملاقات را بدهند اما آقای روحانی حاضر به انجام این ملاقات نشد.

حالا باید دید واکنش ایران در این باره چیست و آیا آقای پزشکیان حاضر خواهد بود با ترامپ سر میز مذاکره بنشیند؟

بدیهی است قبل از چنین تصمیمی باید تصمیم بزرگتری گرفته شود و آن است است که ایران ابتدا طرح و برنامه ای برای حل مشکلات اقتصادی خود و خروج از این بحران اقتصادی ولو حتی به صورت مرحله ای را انجام دهد وگرنه می توان گفت برگ برنده دست آمریکا خواهد بود و همه تلاش های دانشمندان و نیروهای نظامی و امنیتی ایران برای ایجاد اقتدار میدانی بی فایده خواهد بود.

باید بپذیریم ناتوانی مدیریتی و مشکلات اقتصادی و اجتماعی و ضعف رسانه ای امروزه به پاشنه آشیل ایران تبدیل شده و هر چه سریعتر باید کار را به کاردان ها بدهیم واینقدر وقت خود را تلف دعواهای بیهوده نکنیم، ترامپ خیلی برای رسیدن به یک توافق جامع عجله دارد و حاضر نیست صبر کند ما فکرهایمان را بکنیم.

بدیهی است اگر بتوانیم به توافقی که منافع ما را تامین می کند برسیم به نفع ما است اما چنین توافقی فقط زمانی محقق می شود که ما نیز با اقتدار سر میز مذاکره بنشینیم و اجازه ندهیم طرف ضعفی از ما پیدا کند.