ابررایانه‌ها بر اساس همان اصولی که کامپیوترهای روزمره کار می‌کنند ساخته شده‌اند، اما سطح عملکرد آن‌ها بسیار بالاتر است و بیشتر شبیه به ماشین‌های اصلی قدیمی هستند.

به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، عملکرد آن‌ها نیز با استفاده از عملیات ممیز شناور در ثانیه (FLOPS) اندازه‌گیری می‌شود — که هر عملیات ممیز شناور معادل یک محاسبه ریاضی است. قدرتمندترین ابررایانه جهان در حال حاضر بیش از ۱ اگزافلاپ (۱ کوینتیلیون یا ۱۰ به توان ۱۸ فلوپس) قدرت پردازش دارد، در حالی که کامپیوترهای معمولی معمولاً قدرتی معادل چند صد گیگافلاپ دارند (۱ تریلیون یا ۹ به توان ۱۰ فلوپس). به این نوع ماشین‌ها، ابررایانه‌های مقیاس اگزاسکیل گفته می‌شود.

بر اساس آخرین رتبه‌بندی TOP500، در ادامه ۹ ابررایانه قدرتمند جهان را معرفی می‌کنیم:

۱. ابررایانه El Capitan
- مکان: آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور — کالیفرنیا، ایالات متحده
- عملکرد: ۱٬۷۴۲ پتا FLOPS (۱٫۷۴۲ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های AMD 4th-Gen EPYC با ۲۴ هسته در APUهای AMD Instinct MI300A
- زمان آنلاین شدن: نوامبر ۲۰۲۴

ال کاپیتان اکنون قدرتمندترین ابررایانه جهان است و سومین ابررایانه اگزاسکیل تاریخ بشمار می‌آید.

۲. ابررایانه Frontier
- مکان: آزمایشگاه ملی اوک ریج — تنسی، ایالات متحده
- عملکرد: ۱٬۳۵۳ پتا FLOPS (۱٫۴ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های AMD EPYC با ۶۴ هسته و GPUهای AMD Instinct MI250X
- زمان آنلاین شدن: اوت ۲۰۲۲

این سیستم به دانشمندان کمک می‌کند تا به تحقیقاتی مانند کشف دارو، همجوشی هسته‌ای و طراحی موتورهای فوق‌کارآمد بپردازند.

۳. ابررایانه Aurora
- مکان: آزمایشگاه ملی آرگون — ایلی‌نوی، ایالات متحده
- عملکرد: ۱٬۰۱۲ پتا FLOPS (۱٫۰ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های Intel Xeon Max Series و GPUهای Intel Data Center Max Series
- زمان آنلاین شدن: ژوئن ۲۰۲۳

این سیستم در زمینه‌های مختلف علمی از جمله پیش‌بینی وضعیت آب و هوا، علم مواد، ذخیره انرژی و همجوشی هسته‌ای استفاده می‌شود.

۴. ابررایانه Eagle
- مکان: مایکروسافت آزور — ابری / توزیع‌شده
- عملکرد: ۵۶۱ پتاFLOPS (۰٫۵۶ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های Intel Xeon Platinum 8480C با ۴۸ هسته و GPUهای Nvidia H100
- زمان آنلاین شدن: اوت ۲۰۲۳

ابررایانه ایگل مایکروسافت در فضای ابری قرار دارد و هر کسی می‌تواند از طریق پلتفرم Azure به آن دسترسی پیدا کند.

۵. ابررایانه HPC6
- مکان: مرکز داده سبز Eni — ایتالیا
- عملکرد: ۴۷۷٫۹ پتا FLOPS
- اجزا: پردازنده‌های AMD 3rd-Gen EPYC با ۶۴ هسته و GPUهای AMD Instinct MI250X
- زمان آنلاین شدن: نوامبر ۲۰۲۴

این رایانه به تحقیقاتی در زمینه کاهش کربن و بهره‌وری انرژی کمک می‌کند.

۶. ابررایانه Fugaku
- مکان: مرکز علوم محاسباتی RIKEN — کوبه، ژاپن
- عملکرد: ۴۴۲ پتا FLOPS (۰٫۴۴ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های A64FX
- زمان آنلاین شدن: ژوئن ۲۰۲۰

این سیستم به تحقیق در زمینه‌های مختلف مانند شبیه‌سازی‌های بیماری کرونا و مدل‌های هوش مصنوعی در ژاپن کمک کرده است.

۷. ابررایانه Alps
- مکان: مرکز ابررایانه ملی سوئیس — لوگانو، سوئیس
- عملکرد: ۲۷۰ پتا FLOPS
- اجزا: پردازنده‌های Nvidia GH200 Grace Hopper
- زمان آنلاین شدن: سپتامبر ۲۰۲۴

ابررایانه آلپ به پردازش داده‌های حجیم در علم مدرن اختصاص دارد.

۸. ابررایانه LUMI
- مکان: مرکز داده CSC — کاجانی، فنلاند
- عملکرد: ۳۸۰ پتا FLOPS (۰٫۳۸ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های AMD 3rd-Gen EPYC با ۶۴ هسته و GPUهای AMD Instinct MI250X
- زمان آنلاین شدن: ژوئن ۲۰۲۱

این سیستم از انرژی هیدروالکتریک ۱۰۰ درصد تجدیدپذیر استفاده می‌کند.

۹. ابررایانه Leonardo
- مکان: مرکز داده CINECA — بولونیا، ایتالیا
- عملکرد: ۲۳۹ پتا FLOPS (۰٫۲۳ اگزافلاپ)
- اجزا: پردازنده‌های Intel Xeon Platinum 8358 با ۳۲ هسته و GPUهای Nvidia A100
- زمان آنلاین شدن: نوامبر ۲۰۲۲

لئوناردو بخشی از برنامه ابررایانه EuroHPC اتحادیه اروپا است و در حال حاضر دومین ابررایانه قدرتمند اروپا است.