این روزنامه انگلیسی نوشت: ۶ سال از پایان به اصطلاح خلافت دولت اسلامی داعش در سوریه می گذرد اما برای ۴ هزار و ۵۰۰ زندانی این گروه که در زندان پانوراما در شمال شرق سوریه نگهداری می کنند، اوضاع چندان نسبت به روز نخست حمله و تصرف این کشور تغییر نکرده است.

محمد ثاقب رضا پزشک پاکستانی-انگلیسی ۴۵ ساله که متهم به عضویت در داعش است، از خبرنگاران گاردین حین دیدار از این زندان متروکه در اوایل ماه فوریه پرسید: «جنگ ادامه دارد، درست است؟» او اعتراف کرد درباره جهان بیرون از زندان چیزی نمی داند. اما از گروه حقوق بشر بازدید کننده از این زندان شنیده است که اکنون دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا است.

بازداشت شدگان نمی دانستند که بشار اسد دیگر در سوریه حکومت نمی کند. رئیس زندان از خبرنگاران خواسته است آنها را مطلع نکنند چرا که نگران این است که در زندان آشوب شود.

اسلحه، تلفن همراه و اطلاعات در چهار ساختمانی که اکثرا اتباع غیرسوریِ مظنون به جنگیدن در کنار داعش را در خود جای داده است، قاچاق محسوب می شود. نگهبانان برای مخفی کردن هویت خود، کلاه سر می کنند و چماق حمل می کنند زیرا می ترسند در صورت فرار زندانیان، خانواده هایشان با قصاص از سوی آنها مواجه شوند.

در خارج از دیوارهای زندان مستحکم سوریه، جهان ظاهرا تلاش می کند فراموش کند که هزاران جنگجوی مظنون به همکاری با داعش همچنان در بازداشت بسر می برند. اما کارشناسان می گویند داعش هنوز آنها را فراموش نکرده است.

داعش آرام آرام خود را بازسازی می کند

این رسانه افزود، حضور نیروهای آمریکایی در سوریه که به بهانه کمک به شکست داعش در سال ۲۰۱۴ به نیروهای کُرد پیوستند، زیر سوال است. دولت‌هایی مانند انگلیس، استرالیا و فرانسه عمدتاً این مشکل را نادیده می‌گیرند و تابعیت مبارزان ادعایی را سلب و از بازگرداندن اتباع خود خودداری می‌کنند.

با این حال، پس از سقوط حکومت اسد در ۸ دسامبر، جهان ممکن است دیگر نتواند عناصر باقی مانده از داعش را نادیده بگیرد.

مقام های کرد زنگ هشدار را به صدا در آورده اند و هشدار می دهند که تهدید داعش بیشتر از همیشه است زیرا گروه های ترروریستی از خلاء قدرت در سوریه استفاده می کنند. فعالیت داعش در شمال سوریه افزایش یافته و هسته های خفته این گروه که سالها در صحرای سوریه پنهان بودند، بار دیگر بسیج شده اند.

گاردین به نقل از رئیس زندان پانوراما که به دلیل نگرانی از هدف قرار گرفتن توسط داعش خواست نامش فاش نشود، نوشت: با سقوط حکومت اسد، داعش بسیاری از اراضی و تسلیحات جدید حکومت را تصرف کرد. داعش به آرامی در حال بازسازی خود است و یکی از اهداف کلیدی آن زندان است.

مقام های کُرد ۶۵ هزار مظنون داعش را که ۴۲ هزار نفر آنها اتباع خارجی هستند به همراه خویشاوندان شان در زندان ها و کمپ های منطقه خودمختار تحت حاکمیت خود در شمال شرق سوریه نگهداری می کنند.

گروه های حقوق بشر بارها از کشورهای خارجی خواسته اند اتباع خارجی مستقر در شمال شرق سوریه را به کشورشان بازگردانند. به گفته مقامات دیده بان حقوق بشر، بازداشت اتباع خارجی «غیرقانونی» است و مقامات کرد سوریه آنها را در شرایط تهدیدآمیزی نگهداری می کنند.

اما مقام های کرد نگران آن هستند که این گروه از خلاء امنیتی در سوریه استفاده کند و به بازداشتگاه ها برای آزاد کردن اعضای خود حمله کنند.

رئیس زندان سوری گفت: داعش در زندان زنده است. اکنون ممکن است اعضای آن در حالت خفته باشند اما اگر درهای زندان ها باز شود آنها می توانند جان تازه ای بیابند.

گاردین نوشت، برخی از زندانیان مظنون به عضویت در داعش در زندان سوریه، ارتباط خود با این گروه را نفی می کنند و برخی دیگر از همکاری خود در گذشته با این گروه تروریستی پشیمان هستند.

به نوشته این روزنامه، هیچ یک از زندانیان در بازداشتگاه شمال شرق سوریه رسما متهم به ارتکاب جرم یا محاکمه نشده اند. کردها نتوانسته اند هیچ یک از جنگجویان مظنون به ارتباط با داعش را محاکمه کنند.

زندانیانی که با گاردین مصاحبه کرده اند، اظهار کرده اند که مقامات کرد با آنها بدرفتاری می کنند. دست‌کم دو مورد بیماری سل در زندان شایع شده است که باعث ضعف و لاغری زندانیان شده است. در سال ۲۰۲۴ عفو بین الملل، گزارشی از شکنجه فیزیکی زندانیان توسط زندانبان های آنها ارائه داد.

مدیر زندان پانوراما در این زمینه گفت که زندانیان مورد ضرب و شتم قرار نمی گیرند اما شرایط در زندان ها سخت است. او این نقص را به کمبود ظرفیت های زندان ها مرتبط دانست.

دیده بان حقوق بشر گفته است دولت های خارجی ممکن است در بازداشت غیرقانونی اتباع خود شریک باشند. در صورتی که این، بخشی از یک سیاست نظام مند باشد می تواند به مثابه جنایت علیه بشریت باشد.