تقسیم‌بندی نواحی شهری کابل در طول زمان دستخوش تغییرات زیادی شده است. تا سال ۱۳۷۵ خورشیدی، کابل به یازده ناحیه تقسیم شده بود، اما پس از آن و به ویژه در سال ۱۳۸۳، این تقسیم‌بندی به ۲۲ ناحیه افزایش یافت. از محله‌ های تاریخی گرفته تا مناطق مدرن و در حال توسعه، هر ناحیه کابل ویژگی‌های خاص خود را دارد. آشنایی با این نواحی می‌تواند به ساکنان، گردشگران و سرمایه‌گذاران کمک کند تا درک بهتری از ساختار شهری کابل و امکانات موجود در هر منطقه داشته باشند. در این مطلب، به بررسی دقیق‌تر این نواحی و ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم.

لیست ناحیه های کابل در جدول

شماره ناحیه	ویژگی‌های اصلی	مناطق مهم
ناحیه ۱	قلب تاریخی و فرهنگی	پل هارتن، بالاحصار، باغبان کوچه
ناحیه ۲	مرکز پرجنب‌وجوش	ماشین خانه حربی، سره میاشت، باغ بالا
ناحیه ۳	تراکم بالای مسکونی و تجاری	پل سوخته، کوته سنگی، دهمزنگ
ناحیه ۴	قطب اقتصادی و اداری	کارته پروان، چهارراهی انصاری
ناحیه ۵	مراکز آموزشی و دانشگاهی	دانشگاه پلی تکنیک کابل
ناحیه ۶	ترکیب مناطق تاریخی و مسکونی	دشت برچی، قلعه بهادرخان
ناحیه ۷	ناحیه‌ای پرجمعیت	گذرگاه، چهلستون، ایوب خان مینه
ناحیه ۸	جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی	باغ سید، شهدای صالحین
ناحیه ۹	ترکیب زندگی مسکونی و تجاری	مکروریان، پلچرخی
ناحیه ۱۰	قطب تجاری و اداری مدرن	شهرنو، وزیر اکبرخان، شیرپور
ناحیه ۱۱	تراکم بالای جمعیتی	پروژه آریانا، هزاره بغل
ناحیه ۱۲	ناحیه‌ای در حال توسعه	شرق کابل، افزایش ساخت‌وساز
ناحیه ۱۳	منطقه‌ای روستایی در حال رشد	ده سبز و اطراف آن
ناحیه ۱۴	مرز بین شهر و روستا	بخش‌هایی از ولسوالی پغمان
ناحیه ۱۵	پرجمعیت با امکانات گسترده	پنجصد فامیلی، خواجه بغرا
ناحیه ۱۶	متنوع با مناطق مسکونی و تجاری	مکروریان اول، پل پادشاه

تقسیم‌بندی نواحی کابل تا سال ۱۳۷۵

تا سال ۱۳۷۵ خورشیدی، شهر کابل به یازده ناحیه اصلی تقسیم شده بود. این نواحی شامل مناطق مختلفی از شهر بودند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را داشتند. این تقسیم‌بندی برای مدیریت بهتر شهری و ارائه خدمات به شهروندان انجام شده بود. اما با افزایش جمعیت و گسترش شهر، نیاز به ایجاد نواحی جدید احساس شد.

افزایش نواحی به ۲۲ ناحیه در سال ۱۳۸۳

در ۲۳ جدی سال ۱۳۸۳ خورشیدی، در نشستی میان وزارت داخله، والی و شهردار کابل، تصمیم گرفته شد که شهر کابل به ۲۲ ناحیه تقسیم شود. این تصمیم با هدف بهبود مدیریت شهری، توزیع عادلانه‌تر منابع و خدمات، و پاسخگویی به نیازهای جمعیت رو به رشد شهر اتخاذ شد. در ادامه، به بررسی لیست ناحیه های شهر کابل می‌پردازیم:

ناحیه اول کابل؛ قلب تاریخی و فرهنگی شهر

اولین مورد از نواحی شهر کابل شامل مناطق مهمی مانند پل هارتن، شمال کوه خواجه صفا، بالاحصار، پل محمود خان، جنوب دریای کابل، باغبان کوچه، سینما پامیر، باغ علیمردان و جاده میوند است. این ناحیه به دلیل موقعیت مرکزی خود، بخشی از تاریخ و فرهنگ کابل را در خود جای داده است.

ناحیه دوم؛ منطقه‌ای پرجنب‌وجوش در مرکز کابل

این ناحیه با داشتن مکان‌هایی مانند ماشین خانه حربی، سره میاشت، لب دریای کابل و گردنه باغ بالا، از موقعیت ویژه‌ای در قلب پایتخت برخوردار بوده و دسترسی مناسبی به مناطق کلیدی شهر دارد.

ناحیه سوم؛ محله‌ای مسکونی و تجاری با تراکم بالا

محدوده این ناحیه از پل هارتن تا سرک سیلو را شامل شده و مکان‌هایی مانند پل سوخته، کوته سنگی و دهمزنگ را در بر می‌گیرد. ترکیب مناطق تجاری و مسکونی در این ناحیه، آن را به یکی از پرجمعیت‌ترین نقاط کابل تبدیل کرده است.

ناحیه چهارم؛ قطب اقتصادی و اداری کابل

ناحیه چهارم کابل یکی از مناطق کلیدی از نظر اقتصادی و اداری است که شامل مناطقی مانند شمال جاده سالنگ وات، گردنه باغ بالا، کارته پروان و چهارراهی انصاری می‌شود. موقعیت راهبردی این ناحیه و وجود مراکز مهم تجاری، بانک‌ها و دفاتر بین‌المللی، آن را به یکی از پررفت‌وآمدترین مناطق کابل تبدیل کرده است. بسیاری از بازرگانان و مسافرانی که با خرید بلیط هواپیما خارجی به کابل آمده اند، برای انجام امور تجاری خود در این منطقه تردد می‌کنند.

ناحیه پنجم: مراکز آموزشی و دانشگاهی

این ناحیه با دارا بودن مراکز علمی مانند دانشگاه پلی تکنیک کابل و مجموعه‌های آموزشی دیگر، یکی از قطب‌های مهم تحصیلی در شهر محسوب می‌شود.

دانشگاه پلی تکنیک کابل

ناحیه ششم؛ ترکیبی از مناطق تاریخی و مسکونی

از دشت برچی تا قلعه بهادرخان، این ناحیه مجموعه‌ای از محله‌های قدیمی و جدید را در خود جای داده که در کنار هم تصویری متنوع از کابل را به نمایش می‌گذارند.

ناحیه هفتم؛ ناحیه‌ای پرجمعیت با بافت متنوع

این ناحیه شامل محله‌هایی مانند گذرگاه، برشناکوت، چهلستون و ایوب خان مینه است. ترکیب کاربری‌های مختلف در این بخش، آن را به یکی از نواحی پرجنب‌وجوش کابل تبدیل کرده است.

ناحیه هشتم؛ منطقه‌ای با جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی

وجود مکان‌هایی مانند باغ سید، قلعه صاحب‌زاده و شهدای صالحین، این ناحیه را به منطقه‌ای با پیشینه غنی و ارزشمند برای فرهنگ کابل تبدیل کرده است.

ناحیه نهم؛ ترکیب زندگی مسکونی و تجاری در شرق کابل

با داشتن مناطقی همچون مکروریان، شش درک و پلچرخی، این ناحیه یکی از مراکز مهم تجاری و مسکونی شرق کابل به شمار می‌رود.

ناحیه دهم؛ قطب تجاری و اداری مدرن کابل

ناحیه دهم کابل یکی از مناطق برجسته شهر است که بخش‌های مهمی از شهرنو، وزیر اکبرخان و شیرپور را در بر می‌گیرد. این ناحیه به دلیل تمرکز بالای سفارتخانه‌ها، دفاتر بین‌المللی و نهادهای دولتی، به مکانی کلیدی برای سرمایه‌گذاران و تجاری تبدیل شده که با خرید بلیط هواپیما مشهد کابل به این شهر می آیند. بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی که قصد دارند در پروژه‌های اقتصادی کابل مشارکت کنند، معمولا در این ناحیه فعالیت‌های تجاری و دیپلماتیک خود را انجام می‌دهند. نواحی شهر کابل

ناحیه یازدهم؛ منطقه‌ای با تراکم بالای جمعیتی

وجود مناطقی مانند پروژه آریانا و هزاره بغل، این ناحیه را به یکی از پرجمعیت‌ترین بخش‌های کابل تبدیل کرده که نیازمند مدیریت مناسب خدمات شهری است.

ناحیه دوازدهم؛ ناحیه‌ای رو به توسعه در شرق کابل

این ناحیه که در فاصله ۱۷ کیلومتری شرق کابل قرار دارد، به دلیل افزایش ساخت‌وسازهای مسکونی و اداری، روزبه‌روز در حال رشد و گسترش است.

ناحیه سیزدهم؛ منطقه‌ای روستایی در حال رشد

ده سبز و مناطق اطراف آن در این ناحیه قرار دارند که همچنان هویت روستایی خود را حفظ کرده‌اند اما به تدریج تغییرات شهری را تجربه می‌کنند.

ناحیه چهاردهم؛ مرز بین شهر و روستا

این ناحیه که شامل برخی از مناطق ولسوالی پغمان است، نقطه‌ای بین شهرنشینی و طبیعت بکر محسوب می‌شود.

ناحیه پانزدهم؛ ناحیه‌ای پرجمعیت با امکانات گسترده

وجود مناطقی مانند پنجصد فامیلی، خواجه‌بغرا و تپه خواجه‌بغرا، این ناحیه را به یکی از بخش‌های پررونق کابل تبدیل کرده که امکانات متنوعی را در خود جای داده است.

ناحیه شانزدهم؛ ناحیه‌ای متنوع با مناطق مسکونی و تجاری

مناطقی همچون مکروریان اول، قلعه زمان خان و پل پادشاه در این ناحیه قرار دارند که ترکیبی از زندگی شهری مدرن و بافت سنتی کابل را به نمایش می‌گذارند.

نتیجه‌گیری

شهر کابل با تقسیم‌بندی ۲۲ ناحیه‌ای خود، پرجمعیت‌ترین شهر افغانستان است. هر ناحیه ویژگی‌های خاص خود را دارد و به دلیل موقعیت جغرافیایی، تاریخی و اقتصادی، نقش مهمی در ساختار شهری کابل ایفا می‌کند. این تقسیم‌بندی به مدیریت بهتر شهری و ارائه خدمات به شهروندان کمک می‌کند و نقش مهمی در توسعه کابل دارد.