عنصر روی از اوایل دهه 1900 به عنوان یک ماده مغذی شناخته شد. اولین تحقیقات کمبود روی در انسان مربوط به اواخر دهه 1950 و اوایل دهه 1960 می باشد که نشان داد تعویق رشد، ضایعات پوستی، نارسایی بلوغ جنسی در نوجوانان پسر ایرانی و مصری مربوط به کمبود روی است.

مقدار ریزمغذی روی در بدن 5/1 تا 5/2 گرم است و بخش اعظم آن در عضلات، استخوان ها و کبد تجمع یافته و بخش کوچکی نیز در ناخن، پوست و مو یافت می شود. عنصر روی در بدن نقش مهمی در ساختمان بیش از 300 آنزیم دارد و کمبود آن می تواند اختلالات متعددی در متابولیسم و عملکرد ارگان ها ایجاد نماید. نیاز به عنصر روی در دوران کودکی به علت رشد سریع حیاتی است. دیده شده است که مکمل روی تاثیر مثبتی بر رشد کودکان دچار کوتاه قدی تغذیه ای داشته است.

کمبود روی در کودکان می تواند سرعت رشد را کاهش دهد. همچنین، کمبود روی با تغییراتی در حس بویایی و چشایی همراه است و سبب بی اشتهایی و کاهش وزن می شود. مطالعات متعددی نشان داده است که عنصر روی بر قدرت یادگیری تاثیر قابل ملاحظه ای دارد .

کمبود روی در دوران بارداری عوارضی مانند سقط جنین، نقص عضو مادرزادی، وزن کم در زمان تولد، زایمان دیر یا زورد هنگام را به دنبال دارد. به دلیل نقش روی بر سیستم ایمنی، کمبود آن مقاومت در برابر بیماری ها را کاهش می دهد و به ویژه در کودکان موارد ابتلا به بیماری های شایع دوران کودکی از جمله بیماری های تنفسی و اسهالی افزایش می یابد. کودکان دچار کمبود روی بیشتر در معرض عفونت ها قرار دارند. تاخیر در بلوغ جنسی از دیگر عوارض کمبود روی به شمار می رود.

منابع غذایی روی: روی در تمام مواد غذایی حیوانی و گیاهی که منبع خوب پروتئین هستند، وجود دارد. منابع غنی روی عبارتند از صدف، جگر و انواع گوشت ها به ویژه گوشت قرمز (گوشت مرغ و ماهی هم حاوی روی هستند اما میزان روی در گوشت قرمز بیشتر است)، تخم مرغ، حبوبات مانند لوبیا و عدس، غلات سبوس دار، شیر و مواد لبنی، انواع مغزها مانند بادام زمینی، گردو، بادام و فندق. به طور کلی قابلیت جذب روی از منابع حیوانی بیشتر از منابع گیاهی است و در صورتی که قسمت اعظم روی دریافتی از منابع گیاهی تامین شود نیاز به این ریزمغذی افزایش می یابد. به طور کلی قابلیت جذب روی از گوشت 4 برابر غلات است. فیبر و فیتات از مهمترین عوامل کاهش جذب روی ازرژیم غذایی هستند و در صورتی که مقدار کمی پروتئین حیوانی در وعده غذایی وجود داشته باشد، جذب روی از غذاهای حاوی فیتات افزایش می یابد.

برای پیشگیری از کمبود روی چه باید کرد؟

توجه به برنامه غذایی روزانه ومصرف غذاهای حاوی روی بخصوص غذاهای با منابع حیوانی برای تامین نیازروزانه مهمترین راه پیشگیری ازکمبود روی است.

انواع مغزها را به عنوان میان وعده های سالم بویژه دربرنامه غذایی کودکان ،نوجوانان وزنان باردار می توان بکاربرد در این صورت نه تنها بخشی از روی مورد نیاز روزانه بلکه بخشی ار آهن نیز تامین می شود.

از نانهایی که در فرایند پخت آنها جوش شیرین بکار نرفته و خمیر آنها ورآمده استفاده کنید. تخمیرمنجر به تولید آنزیم فیتاز شده وموجب کاهش فیتات موجود در این موادغذایی می شود.بد نیست بدانید که نانهایی که خمیر آنها ور نیامده بدلیل مهار نشدن فیتاتاز از جذب روی وعده غذایی بشدت جلوگیری می کنند. پس سعی کنید از نانهایی که در فرایند پخت آنها جوش شیرین بکار نرفته و خمیر آنها ورآمده استفاده کنید.

افزودن روی به خاک ومواد غذایی :

تحقیقات انجام شده در بخش کشاورزی فقیر بودن خاکهای کشور را از ریزمغذی روی نشان داده است . این موضوع بدین معنی است محصولات غذایی نیز از نظرروی فقیرند و مسئولین کشور باید تقویت ویا به عبارت دیگر غنی سازی خاک با روی را مدنظر قرار دهند و تا زمانی که این برنامه به سرانجام نرسیده است غنی سازی موادغذایی عمده با ریزمغذی روی راهکاری است که باید به اجرا گذاشته شود. مصرف غذاهای غنی شده با روی می تواند بخشی از روی مورد نیار بدن را تامین کند.