وقتی صحبت از سلامتی می‌شود، پوست اولین خط دفاعی بدن و بازتابی از سلامت درونی ماست. لکه‌های پوستی، از جمله کک و مک، خال یا سایر علائم، معمولاً بی‌ضررند؛ اما برخی تغییرات می‌توانند نشان‌دهنده مسائل جدی‌تری مانند سرطان پوست باشند. با افزایش سن و تغییرات محیطی، مراقبت از سلامت پوست اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

علائم خطرناک لکه‌های پوستی

در اینجا به علائمی می‌پردازیم که می‌توانند نشان‌دهنده خطر باشند و نیاز به بررسی پزشکی دارند:

۱. لکه‌های پوستی تقارن ندارند

خال‌های معمولی معمولاً متقارن هستند، به این معنا که اگر از وسط آنها خطی فرضی بکشید، دو نیمه یکسان خواهند بود. اما اگر خالی دارای شکلی نامتقارن باشد، می‌تواند نشانه‌ای از ملانوم، خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست، باشد.

۲. لکه‌های پوستی مرز‌های نامنظم دارند

خال‌های خوش‌خیم معمولاً دارای لبه‌های صاف و یکدست هستند. اگر لبه‌های خال نامنظم، دندانه‌دار یا محو شده باشند، باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کرد.

محقق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به نتایج مطالعه بررسی کیفیت زندگی و اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به بیماری پوستی لیکن پلانوپیلاریس گفت: پیشنهاد می‌کنیم که اختلالات خواب در بیماران مبتلا به لیکن پالنوپیالریس غربالگری شود، زیرا این اختلالات را می‌توان به عنوان نشانه‌های پیش درآمد اختلالات خلقی در نظر گرفت.

۳. لکه‌های پوستی تغییر رنگ می‌دهند

خال‌های سالم معمولاً در یک طیف رنگی مشخص (مانند قهوه‌ای) هستند. اگر لکه پوستی دارای چند رنگ متفاوت مانند سیاه، قرمز، سفید یا آبی باشد، ممکن است نشانه‌ای از سرطان پوست باشد.

۴. لکه‌های پوستی تغییر اندازه داده‌اند

لکه‌های پوستی و خال‌های بزرگ‌تر از ۶ میلی‌متر (به اندازه پاک‌کن انتهای مداد) ممکن است خطرناک باشند. هرچند ملانوم‌ها می‌توانند کوچک‌تر از این اندازه باشند، اما رشد ناگهانی و تغییر اندازه یک لکه‌ی پوستی نیاز به بررسی دارد.

۵. شاهد تغییرات تدریجی لکه‌های پوستی بوده‌اید

هرگونه تغییر در اندازه، رنگ، شکل یا برجستگی لکه‌های پوستی باید جدی گرفته شود. همچنین، لکه‌های پوستی که به‌تازگی دچار خارش، خونریزی یا پوسته‌پوسته شدن شده‌اند، ممکن است نیاز به ارزیابی پزشکی داشته باشند.

۶. لکه‌های پوستی خارش یا درد دارند

لکه‌های پوستی که ناگهان شروع به خارش کرده یا حساس و دردناک می‌شوند، می‌توانند علامتی از یک مشکل زمینه‌ای باشند و باید توسط پزشک معاینه شوند.

۷. لکه‌های پوستی جدیدی ظاهر شده‌اند

ایجاد خال‌ها و لکه‌های پوستی جدید در دوران بزرگسالی غیرمعمول نیست، اما ظهور ناگهانی این موارد، به‌ویژه با ویژگی‌های مشکوک ذکرشده، نیازمند ارزیابی توسط متخصص پوست است.

سرطان‌های پوست چه شکلی هستند؟

هیچ توصیف قطعی از ظاهر سرطان پوست وجود ندارد، بنابراین آشنایی با پوست خود و بررسی منظم بدن برای علائم تغییر بهترین راه برای ابتلا به سرطان پوست در مراحل اولیه است.

سه نوع رایج سرطان پوست وجود دارد: کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوم. هر نوع می‌تواند کاملاً متفاوت به نظر برسد. در زیر چند مثال و ویژگی‌های متداول آورده شده است که به شما کمک می‌کند بدانید به دنبال چه چیزی باشید:

کارسینوم سلول بازال

کارسینوم سلول بازال (BCC) بیشتر (حدود ۷۰ درصد) از تمام تشخیص‌های سرطان کراتینوسیت (یا سرطان پوست غیر ملانوم) را تشکیل می‌دهد. این نوع از سرطان‌های پوست در طی ماه‌ها یا سال‌ها به کندی رشد می‌کنند.

کارسینوم سلول بازال معمولاً در نواحی در معرض آفتاب ایجاد می‌شود، اگرچه می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند. ممکن است ابتدا آن را به صورت توده‌ای مرواریدی یا براق یا ناحیه‌ای فلس‌دار با رنگ گوشتی کم‌رنگ، صورتی یا قرمز تیره‌تر ببینید. این نوع لکه‌های سرطانی می‌توانند ملتهب و زخمی شوند و برخی ممکن است تا حدی بهبود یافته و دوباره ظاهر شوند.

سرطان سلول سنگ‌فرشی

کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) حدود ۳۰ درصد از تشخیص‌های باقی مانده سرطان کراتینوسیت را تشکیل می‌دهد. این نوع از سرطان‌های پوست می‌توانند به سرعت در طی هفته‌ها یا ماه‌ها رشد کنند و با افزایش سن بیشتر شایع می‌شوند. اگرچه نادر هستند، اما اگر به موقع درمان نشوند، به ویژه اگر روی صورت ایجاد شوند، توانایی انتشار دارند.

کارسینوم سلول سنگفرشی معمولاً در نواحی در معرض آفتاب ایجاد می‌شود، اگرچه می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند. ممکن است ابتدا آن را به صورت یک لکه قرمز ضخیم، پوسته پوسته یا پوسته دار یا یک توده به سرعت در حال رشد ببینید. ممکن است متوجه این نوع لکه‌های سرطانی شوید که خونریزی می‌کند و ملتهب می‌شود و اغلب در لمس حساس است.

ملانوما

ملانوما به اندازه دو نوع قبل شایع نیست، اما جدی‌ترین آن در نظر گرفته می‌شود، زیرا اگر زود تشخیص داده نشود، احتمال گسترش آن بیشتر است.

ملانوما می‌تواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود، بنابراین مهم است که به طور منظم کل بدن خود را بررسی کنید، از جمله مکان‌هایی که اغلب در معرض نور خورشید نیستند. ممکن است ابتدا ملانوما را به عنوان یک لکه جدید یا یک لکه موجود که رنگ، شکل یا اندازه آن طی چند هفته یا چند ماه تغییر کرده است بیابید. می‌تواند سطحی صاف یا برجسته داشته باشد و ممکن است حاشیه نامنظم یا ضعیفی داشته باشد. ملانوما همچنین می‌تواند بیش از یک رنگ داشته باشد.

در آخر

بسیاری از لکه‌های پوستی بی‌ضرر هستند، اما نظارت بر تغییرات پوستی برای تشخیص زودهنگام سرطان پوست ضروری است. آشنایی با معیار‌های ABCDE سرطان پوست و بررسی‌های منظم پوستی، چه در خانه و چه با متخصص پوست، به تشخیص زودهنگام و افزایش شانس درمان موفق کمک می‌کند. در صورت مشاهده هر یک از علائم هشداردهنده، مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید.

پوست شما بزرگ‌ترین اندام بدن شماست و سزاوار مراقبت ویژه است. تشخیص زودهنگام، بهترین دفاع در برابر سرطان پوست محسوب می‌شود. همیشه مراقب سلامت پوست خود باشید!