خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: نهضت «زندگی با آیه‌ها» که از سال گذشته آغاز شده با استقبال شایانی روبه‌رو گردیده است. باید در وادی زندگی، با نوای قرآن همدم شویم و در هر کنج و کنار، جلوه‌های انس با کلام وحی را پدیدار سازیم. از گنجینه امثال قرآنی، برای بنای فرهنگی استوار بهره گیریم و آیات پرکاربرد را در حافظه سپرده، در سخن و عمل به کار بندیم، تا در این عرصه، نقشی ایفا کنیم. به سان پیامبر رحمت (ص) که خُلقش قرآن بود، ما نیز در پی کسب این منش والا باشیم. در راستای اعتلای نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها»، هر گامی که برداریم، چراغی فرا راه جامعه روشن کرده‌ایم؛ نهضتی که در پی فهم و تبیین آیات الهی است. با همراهی و تشویق یکدیگر، این حرکت را تقویت کنیم، تا این کوشش‌ها، ثمری نیکو به بار آورد.

آیه ۳۴ سوره فصلت

ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ

جواب بدی را با خوبی بده، آن‌هم با بهترین روش.اگر این‌طور کنی، آن کسی که بین تو و او دشمنی بوده است، یک‌دفعه مثل دوستی صمیمی می‌شود!

اگر خلق با تو بدی کرد و زشت / تو با او نکویی کن ای خوش‌سرشت

پیام‌ها

چشم دیدنت را ندارد؟ جواب سلامش را گرم‌تر بده، پیش این و آن بدت را می‌گوید؟ تو خوبی‌هایش را برای بقیه تعریف کن. در سخت‌ترین روزهای زندگی‌ات زیر پایت را خالی کرده؟ تو در تنهایی‌هایش به دادش برس. سخت است؟ خیلی زیاد. خیلی بیشتر از آن‌چه فکرش را بکنی. کسی برای فداکاری‌های قهرمانانه‌ات هورا می‌کشد؟ به هیچ وجه. ولی به زحمتش می‌ارزد. به زحمتش می‌ارزد که تخم کینه را از خاک قلب یک انسان بیرون بکشی و برای همیشه بذر محبت را به جایش بکاری. به زحمتش می‌ارزد که یکی از خلیفه‌های خدا بر زمین را از جهنم نفرت و دشمنی نجات بدهی.

فرصتی برای یک دوستی جدید

گاهی زندگی شبیه صحنه‌ی یک فیلم پیچیده می‌شود؛ جایی که آدم‌های مقابل ما، برخلاف انتظارمان رفتار می‌کنند. شاید دوستی از روی حسادت، ما را برنجاند یا همسایه‌ای، بدون دلیل، کلامی تند و نیش‌دار بگوید. اولین واکنش طبیعی ما چیست؟ مقابله به‌مثل! اما آیا این روش، نتیجه‌ی مطلوبی به همراه دارد؟

خداوند در قرآن، ما را به مسیری متفاوت دعوت می‌کند: وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ … [۱]. این آیه، ما را به رویکردی شگفت‌انگیز و الهی فرا می‌خواند؛ اینکه بدی را نه‌تنها با خوبی پاسخ دهیم، بلکه با بهترین روش ممکن. نتیجه؟ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ حتی دشمنی‌ها می‌توانند به صمیمی‌ترین دوستی‌ها تبدیل شوند.

این آموزه‌ی قرآنی، در زندگی روزمره بسیار کارآمد است. تصور کنید همکاری که همیشه در مقابل شما بوده، اشتباهی می‌کند. به‌جای انتقاد تند و به‌اصطلاح «تلافی‌کردن»، با ملایمت کمکش کنید تا مشکل را حل کند. احتمال دارد همین رفتار، او را به حامی و دوست وفادارتان تبدیل کند. یا در خانه، وقتی فرزندتان اشتباهی می‌کند، به‌جای عصبانی‌شدن، با آرامش او را راهنمایی کنید. این برخوردها معجزه می‌کند.

سربازی که تازه از مرخصی برگشته بود، دوباره درخواست مرخصی کرد. وقتی مخالفت شد، به‌قدری عصبانی شد که به صورت شهید بروجردی سیلی زد. اما او با خنده گفت: «دست سنگینی داری! یکی هم این طرف بزن.» بعد با محبت او را به اتاق برد و برایش مرخصی نوشت. سرباز که از این رفتار شرمنده شده بود، مرخصی را نپذیرفت. مدتی بعد راننده و محافظ شهید بروجردی شد و یازده ماه بعد به شهادت رسید؛ اما هرگز به مرخصی نرفت.

این آموزه‌ی قرآنی، فقط یک توصیه‌ی اخلاقی نیست؛ بلکه راهکاری هوشمندانه برای ساختن جامعه‌ای سالم و پیوندهای عمیق انسانی به خصوص در خانواده است. «وقتی محبّت باشد، از محبّت خارها گُل می‌شود. اگر چیز ناخوشایندی هم در همسر وجود داشته باشد، وقتی محبّت بود، آن چیزهای ناخوشایند، به کلّی رنگ می‌بازد و محبّت همه‌ی چاله‌ها را صاف می‌کند .»[۲]

این مسیر، هرچند آسان نیست، اما نتایج شگفت‌انگیزی به همراه دارد. شاید همان کسی که روزی قلبمان را به درد آورده، با رفتار کریمانه، به بهترین دوست صمیمی ما تبدیل شود. دنیا پر است از فرصت‌ها.

خداوند در این آیه از ما خواسته است که:

در مواجهه با بدی‌ها، به‌جای مقابله‌به‌مثل، بهترین رفتار کریمانه را سرلوحه خود قرار دهیم تا دشمنی‌ها به دوستی تبدیل شوند.

برای عمل به این آیه در زندگی می‌توانیم:

_ خوبی کسی را بگوییم که پیش این و آن بدی‌مان را گفته است.

_ برای کسی دعا کنیم که به ناحق نفرین‌مان کرده است.

_ گرم بگیریم با کسی که در سختی‌ها تنهایمان گذاشته است.

[۱]. سوره فصلت، آیه ۳۴: نیکی و بدی یکسان نیست. [بدی را] با بهترین شیوه دفع کن؛ [با این برخورد متین و نیک] ناگاه کسی که میان تو و او دشمنی است [چنان شود] که گویی دوستی نزدیک و صمیمی است.

[۲]. مقام معظم رهبری، خطبه‌ی عقد، ۱۵/۰۱/۱۳۷۸