محبت، اکسیر شفابخش روح و جان/ محبت، راه درمان دردهای جسمی و روحی/ بازگشت به حکمت طب سنتی برای درمان بیماریهای روحی ضروری است

در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، شب قدر، حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در حرم مطهر امامزادگان عینعلی و زینعلی(ع) در سخنانی ضمن گرامیداشت این شب پرفضیلت، به تبیین مفهوم عمیق و بنیادین محبت در آموزههای دینی، اخلاقی و فلسفی پرداخت و آن را کلید رستگاری و اکسیر شفابخش دردهای روحی و اجتماعی خواند.
به گزارش بهداشت نیوز دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به روایتی از صحابی پیامبر اکرم (ص) مبنی بر دشواری حضور در مراسم احیای شبهای نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم، تاکید کرد: حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند شب بیست و سوم را دریابید، زیرا شب قدر و شب تقدیر اعمال است و مهمتر از آن، شب انسانسازی است. اگر کسی در این شب بتواند توجهی به ذات اقدس الهی داشته باشد، این نعمت عظیم را درک خواهد کرد. امشب، شب زدودن غفلت و پرداختن به خودسازی است.
استاد خسروپناه در ادامه به جایگاه والای «محبت» در اخلاق، فلسفه و آموزشهای دینی اشاره کرد و گفت: محبت به خدا و عشق به او، همواره مورد تاکید آموزههای ما بوده است. گاهی از تعبیر «محبت» و گاهی از تعبیر «عشق» استفاده میشود. معمولاً عرفا، «عشق» را شدیدتر از «محبت» میدانند. محبت، علاقهمندی و پیوند عاطفی است، اما عشق، شدت این علاقه است به گونهای که تحمل دوری معشوق غیرممکن میشود.
وی در تبیین مراتب مختلف عشق، افزود: سه نوع عشق داریم: عشق کاذب، عشق مجازی و عشق حقیقی. عشق کاذب، همان عشق دروغین است که صرفاً یک ادعاست و در عمل نمود ندارد. عشق مجازی، عشقی است که پلی به سوی عشق حقیقی به خداوند است. و عشق حقیقی، عشقی است که منحصراً به خداوند متعال تعلق دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه سخنان خود، با بیان داستانی آموزنده، به تمایز میان عشق واقعی و ادعای عشق پرداخت و اظهار داشت: عشق کاذب، ادعایی بیش نیست. فردی که ادعای عشق به خدا دارد اما حاضر نیست دقایقی را با او مناجات کند، در واقع عاشق نیست.
وی با تاکید بر اینکه محبت به خدا منافاتی با محبت به خانواده و دیگران ندارد، گفت: محبت به پدر، مادر، فرزندان، همسر و استاد، نه تنها منافاتی با عشق به خدا ندارد، بلکه عین عشق به خداست. مگر در برابر چشمان امام حسین (ع) وقتی علیاصغر و علیاکبر به شهادت رسیدند، اشکی جاری نشد؟ محبت به فرزندان و تعلقات، اگر در راه رضای خدا باشد، عین عشق به خداست. محبت به مردم، عین محبت به خداست.
استاد خسروپناه با استناد به آیات قرآن کریم، به اهمیت قرضالحسنه به نیازمندان اشاره کرد و گفت: وقتی شما به کسی قرض میدهید، در واقع به خدا قرض میدهید. خداوند در قرآن میفرماید «یقرض الله»، یعنی دست این بنده، دست خداست و محبت به بنده خدا، محبت به خداست. حقیقت دین، محبت است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اهمیت وجود «بغض» در کنار «حب»، تصریح کرد: در برخی روایات آمده است: «محل دین الا الحب و البرز». مگر میشود کسی بگوید من محبت به علی (ع) دارم، اما محبت به ابن ملجم هم دارم؟ نمیشود محبت به انسانهای مظلوم را با محبت به ظالم جمع کرد. محبت به رژیم صهیونیستی که کودکان و زنان بیگناه را به خاک و خون میکشد، جایز نیست. عمده مردم ظالم نیستند و باید به آنها محبت ورزید.
استاد خسروپناه در ادامه با استناد به کتب اخلاقی و عرفانی، محبت را «اکسیر دردها» معرفی کرد و گفت: انسان اگر اهل محبت باشد، دیگر حسادت و کینه نخواهد داشت. حتی اگر با دشمن خدا بجنگد، کینهتوزانه رفتار نخواهد کرد. امیرالمومنین (ع) با اخلاص میکشت، نه با کینه. کسی که محبت دارد، کینه ندارد. کسی که محبت دارد، حسادت ندارد.
وی با اشاره به سخنان زکریای رازی، طبیب حاذق قرن چهارم، تاکید کرد: بسیاری از بیماریهای ما ریشه در همین رذائل اخلاقی دارند. پس بیایید با زدودن کینه و حسادت از دلهایمان، به استقبال محبت برویم و این اکسیر شفابخش را در زندگی خود جاری سازیم.
بازخوانی نقش طب سنتی و علت العلل بیماریها
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، «محبت» را نه فقط یک فضیلت اخلاقی، بلکه «کلید شفای روح و جامعه» دانست و با تشریح ابعاد مختلف آن، راهکارهایی برای تقویت این گوهر ارزشمند در زندگی فردی و اجتماعی ارائه کرد.
استاد خسروپناه با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم (ص) در خصوص فضیلت شب بیست و سوم ماه رمضان، خاطرنشان کرد: حضرت رسول اکرم (ص) بر درک شب بیست و سوم تاکید داشتند، زیرا این شب، شب قدر و تقدیر اعمال است و از آن مهمتر، شب انسانسازی. در این شب، اگر کسی بتواند توجهی خالصانه به ذات اقدس الهی داشته باشد، نعمت عظیمی را درک خواهد کرد. این شب، فرصتی برای زدودن غفلتها و آغاز فرآیند خودسازی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به اهمیت «علت العلل» بیماریها، به بازخوانی نقش طب سنتی در تشخیص و درمان بیماریها پرداخت و با استناد به دیدگاههای زکریای رازی، طبیب نامدار ایرانی، گفت: طب سنتی، به عنوان یک دانش کلنگر، به دنبال یافتن ریشههای اصلی بیماریها و درمان آنهاست. زکریای رازی در کتاب طب روحانی به این نکته اشاره میکند که بسیاری از بیماریهای جسمی، ریشه در بیماریهای روحی دارند. برای مثال، حسادت میتواند منجر به افزایش فشار خون، دیابت و سایر بیماریهای جسمی شود. در حالی که، طب جدید اغلب به صورت جزئینگر به درمان بیماریها میپردازد و از توجه به ریشههای روانی آنها غافل میماند.
وی با اشاره به تجربیات شخصی خود در مواجهه با پزشکان متخصص، بر اهمیت نگاه کلنگر در تشخیص و درمان بیماریها تاکید کرد و گفت: طب سنتی و طب جدید، هر دو نقاط قوت و ضعف خود را دارند. با این حال، در دنیای امروز که بیماریهای روانی و جسمی به طور فزایندهای در حال گسترش هستند، بازگشت به حکمت طب سنتی و نگاه کلنگر به انسان، میتواند بسیار راهگشا باشد.
محبت؛ کلید آسایش و آرامش
استاد خسروپناه در ادامه سخنان خود، محبت را کلید آسایش و آرامش در زندگی فردی و اجتماعی دانست و با تاکید بر اینکه آرامش، حتی از آسایش مادی نیز مهمتر است، گفت: محبت، منشاء آرامش و آسایش است. زن و شوهری که به یکدیگر محبت میورزند، آرامش را تجربه میکنند. فرزندانی که به والدین خود احترام میگذارند و والدینی که به فرزندان خود محبت میکنند، آرامش را به ارمغان میآورند. کارمندی که کار خود را به درستی انجام میدهد و به ارباب رجوع محبت میکند، آرامش را احساس میکند. بنابراین، محبت، یک نیروی قدرتمند است که میتواند زندگی ما را به طور کلی متحول کند.
اللهم ارزقنی حبک: درخواستی برای شب قدر
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به فضیلت شب قدر، از همگان خواست تا در این شب پربرکت، از خداوند «محبت» را طلب کنند.
وی گفت: اگر در این شب از خداوند درخواستی دارید، «محبت» را طلب کنید. زیرا وقتی محبت خداوند در دل شما جای گیرد، بسیاری از رذائل اخلاقی از بین میروند و بسیاری از فضائل اخلاقی در وجود شما شکوفا میشوند. وقتی محبت خدا در جان شما تعبیه شود، محبت خلق نیز در جانتان تعبیه میشود و در نتیجه، خداوند محبت شما را در دل مردم قرار میدهد.
استاد خسروپناه در تایید سخنان خود، به آیه شریفه «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا» (مریم/۹۶) اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه میفرماید: کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام میدهند، خداوند محبت آنان را در دل مردم قرار میدهد. شهید حاج قاسم سلیمانی، نمونه بارز این افراد بود. او یک نیروی نظامی بود، اما برای مردم خدمت میکرد و درد مردم را احساس میکرد. خداوند راه درست را به او نشان داد و او توانست با محبت و خدمت، دلهای مردم را به دست آورد.
وی با اشاره به فعالیتهای شهید سلیمانی در دوران فرماندهی در مناطق ناامن کرمان، تاکید کرد: شهید سلیمانی میتوانست با زور و خشونت با مردم برخورد کند، اما او راه محبت و خدمت را انتخاب کرد و با ایجاد فرصتهای شغلی و کشاورزی، زندگی بسیاری از افراد را متحول کرد. او حتی در جنگ با داعش، به دنبال هدایت آنان بود و برای او مهم بود که مردم در هر جای جهان، از ظلم و ستم رهایی یابند.
شهید سلیمانی؛ تجلی محبت و خدمت به خلق
استاد خسروپناه با اشاره به شهید حاج قاسم سلیمانی به عنوان نمونهای بارز از تجلی محبت و خدمت به خلق، افزود: ایشان نه تنها به عنوان یک فرمانده نظامی، بلکه به عنوان یک انسان دلسوز و مهربان، همواره در کنار مردم بود و دردهای آنها را درک میکرد. او در مناطق جنگی، به خانوادههای شهدا رسیدگی میکرد و اگر نوه شهیدی متولد میشد، شخصاً به بیمارستان میرفت و پیگیر امور میشد. اینها همه نشاندهنده محبت و دلسوزی او نسبت به مردم بود.
محبت بین زوجین؛ سکونت و آرامش در سایه مودت و رحمت
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به اهمیت محبت بین زوجین اشاره کرد و با استناد به آیه ۲۱ سوره روم «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» گفت: خداوند روح الهی را در زنان نیز دمیده است و ازدواج را برای سکونت و آرامش قرار داده است. زن و شوهری که با هم مودت و رحمت داشته باشند، اختلافاتشان به جدایی نمیانجامد و تا آخر عمر به یکدیگر عشق میورزند.
وی با اشاره به فرموده خداوند به پیامبر (ص) «قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى» (شوری/۲۳)، افزود: محبت به اهل بیت (ع) ایمان را تقویت میکند. محبت، هم اکسیر دردهای جسمانی است و هم اکسیر دردهای روحانی و معنوی. هر چه ایمانتان قویتر شود، محبتتان بیشتر میشود.
محبت؛ فراتر از انسانها، تعمیم به کل موجودات عالم
استاد خسروپناه در ادامه با تاکید بر لزوم تعمیم محبت به کل موجودات عالم، گفت: محبت نه فقط به انسانها، بلکه باید به کل موجودات عالم، حتی حیوانات و گیاهان نیز تعمیم یابد. اگر به حیوانات گرسنه کمک کنیم، اگر به گیاهان آب بپاشیم و با آنها حرف بزنیم، به آنها محبت کردهایم. حتی جمادات نیز تسبیحگوی خدا هستند و شایسته محبت ما هستند.
وی با اشاره به شعری از قیصر امینپور «تا خدا بندهنواز است به خلقش چه نیاز/میکشم ناز یکی تا به همه ناز کنم»، افزود: وقتی انسان محبت به خدا پیدا کرد، محبت به کل هستی پیدا میکند و کل عالم عاشق او میشود.
محب باش تا محبوب شوی!
استاد خسروپناه با طرح این سوال که مقام محب بهتر است یا محبوب؟، گفت: شاید در نگاه اول، محبوب بودن بهتر باشد، اما واقعیت این است که وقتی شما محب خدا و مردم باشید، ناخودآگاه محبوب نیز خواهید شد.
محبت؛ سرچشمه جوشان معارف الهی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از مهمترین آثار محبت را سرچشمه معارف بودن آن دانست و گفت: بسیاری از معارف الهی، از طریق محبت به دست میآیند، نه از طریق کلاس درس و استاد. محبت، قلب انسان را باز میکند و او را برای دریافت معارف الهی آماده میسازد.
وی در تشریح مراتب ادراک انسان، گفت: نازلترین ابزار معرفتی ما، سمع و بصر و حواس ظاهری ماست. بعد از آن، حواس باطنی، تخیل و حافظه قرار دارند. سپس عقل و بعد از آن، قلب قرار دارد که عالیترین مرتبه ادراکی انسان است. قلبی که با محبت خدا آکنده شود، دیگر جایگاه شیطان نخواهد بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان داستان فضیل عیاض، راهزن مشهور، بر تاثیر محبت و خشوع قلب در هدایت انسانها تاکید کرد و افزود: آیه «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ» (حدید/۱۶) قلب این راهزن را تکان داد و او را به سمت توبه و عبادت سوق داد. پس بیایید با محبت و خشوع، قلبهای خود را برای دریافت معارف الهی آماده کنیم.
استاد خسروپناه با اشاره به توبه و تحول فضیل عیاض، راهزن مشهور، گفت: فضیل عیاض، نمونهای از کسانی است که با توبه و بازگشت به سوی خدا، به مقام مستجاب الدعوه رسیدند. او پس از شنیدن آیه قرآن، قلبش تکان خورد و با ترک راهزنی، به عبادت و خدمت به خلق روی آورد و خداوند نیز مقام مستجاب الدعوه را به او عطا کرد. این داستان به ما میآموزد که هیچگاه نباید از رحمت خدا ناامید شویم.
از قساوت قلب تا رحمت الهی: درسی برای همگان
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با هشدار درباره قساوت قلب، گفت: قساوت قلب، انسان را به چنگیز، صدام و نتانیاهو تبدیل میکند. این افراد، به دلیل قساوت قلب، به راحتی دست به جنایت میزنند و هیچ رحم و مروتی ندارند. باید مراقب باشیم که قلبمان قساوت پیدا نکند و همواره با محبت و خشوع، آن را زنده نگه داریم.
وی با تاکید بر اینکه محبت، خشوع میآورد و خشوع، مانع قساوت قلب میشود، افزود: محبت، خشوع میآورد و خشوع، باعث میشود که قلب ما در برابر شیطان، ایمن بماند. خشوع، یعنی تسلیم در برابر خدا و دوری از گناه. قلبی که با خشوع آراسته شده باشد، دیگر جایگاه شیطان نخواهد بود.
فضیلت دعا برای دیگران؛ نشانهای از محبت
وی با اشاره به فضیلت دعا در شب قدر، گفت: در این شب پرفضیلت، برای خود، خانواده و همه مردم دعا کنید. دعا برای دیگران، نشانهای از محبت و دلسوزی است. از خدا بخواهیم که به ما محبت کند و ما را به دیگران محبتورزی کنیم.
استاد خسروپناه با تاکید بر مقام والای شهدا در نزد خداوند، گفت: در شب قدر، به شهدا توسل کنید. شهدا، جان خود را برای حفظ ما فدا کردهاند و در نزد خدا بسیار عزیز هستند. چه حاجتها که از این شهدا نگرفتهاند. شهدا، واسطههای فیض الهی هستند و میتوانند در برآورده شدن حاجات ما کمک کنند.
شهید کربلا، حضرت ابوالفضل العباس (ع): اسوه ایثار و فداکاری
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به مقام والای حضرت ابوالفضل العباس (ع)، گفت: در بین تمام شهدا، شهدا به مقام حضرت ابوالفضل العباس (ع) غبطه میخورند. او سقای کربلا، امید زینب(س) و امید حسین(ع) بود. او در راه دفاع از امام حسین (ع)، جان خود را فدا کرد و اسوه ایثار و فداکاری شد.
استاد خسروپناه به رشادتهای حضرت ابوالفضل (ع) در روز عاشورا اشاره کرد و گفت: حضرت ابوالفضل (ع)، پس از آنکه اماننامه دشمن را رد کرد، به میدان رفت و با دلاوری بینظیر، مشک آب را پر کرد. اما در راه بازگشت، دستانش قطع شد و فرق سرش شکافت. وقتی حضرت ابوالفضل (ع) از اسب بر زمین افتاد، امام حسین (ع) فرمود: «الان انکسر ظهری و قلت حیلتی» (اکنون کمرم شکست و چارهام کم شد).
درسی از عاشورا: پایداری در راه حق تاس آخرین نفس
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر لزوم الگوگیری از شهدای کربلا، گفت: شهدای کربلا، به ما آموختند که باید در راه حق پایدار باشیم و تا آخرین نفس، از آن دفاع کنیم. آنها به ما آموختند که نباید از مرگ بترسیم و باید برای سربلندی اسلام و عزت مسلمین، جان خود را فدا کنیم.