دویچه بانک در گزارشی، خروج یک مکانیسم نقدینگی آزمایش‌شده توسط فدرال رزرو را بزرگ‌ترین تهدید برای جایگاه دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی از زمان پایان جنگ جهانی دوم دانست.

رویترز به نقل از منابع ناشناس گزارش داد که مقامات بانک مرکزی و نهادهای نظارتی اروپا در حال بررسی این احتمال هستند که دولت ترامپ فدرال رزرو را مجبور به عقب‌نشینی از بازارهای تأمین مالی جهانی در زمان بحران کند.

هرچند هیچ نشانه‌ای مبنی بر این که دولت ترامپ چنین درخواستی از فدرال رزرو داشته باشد، وجود ندارد، اما این گمانه‌زنی‌ها در حالی مطرح شده که ایالات متحده در حال فاصله گرفتن از متحدان اروپایی خود در دیگر حوزه‌هاست.

نقش خطوط سوآپ فدرال رزرو در تأمین نقدینگی جهانی

خطوط سوآپ ارزی، که نخستین‌بار در دهه ۱۹۶۰ ایجاد شد، به بانک‌های مرکزی جهان اجازه می‌دهد که در ازای ارزهای محلی، دلار آمریکا دریافت کنند. این مکانیسم که در بحران مالی ۲۰۰۷ احیا شد، نقش مهمی در کاهش فشارهای مالی جهانی داشته است. در حال حاضر، بانک‌های مرکزی اروپا، ژاپن، کانادا، انگلستان و سوئیس از این ترتیبات برخوردارند. همچنین در سال ۲۰۲۰، در بحبوحه آشفتگی‌های ناشی از همه‌گیری، این خطوط به بانک‌های مرکزی کره‌جنوبی، برزیل و مکزیک نیز گسترش یافت.

جورج ساراولوس، رئیس تحقیقات ارز خارجی دویچه بانک، هشدار داده است که حتی بدون اقدام مستقیم فدرال رزرو، هرگونه تردید درباره قابلیت اطمینان این خطوط سوآپ، می‌تواند به دلار آسیب بزند. او می‌گوید: «اگر نگرانی‌ها در میان متحدان آمریکا غالب شود، این موضوع ممکن است مهم‌ترین عامل برای آغاز روند دلارزدایی در جهان از زمان ایجاد معماری مالی پس از جنگ جهانی باشد.»

اثرگذاری دولت ترامپ بر سیاست‌های فدرال رزرو

ساراولوس تأکید کرده که فدرال رزرو مسئولیت تصمیمات خود را بر عهده دارد، اما دولت ترامپ می‌تواند از طریق انتصاب اعضای جدید در هیئت مدیره یا اعمال فشارهای غیرمستقیم، این سیاست‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

در صورتی که فدرال رزرو در دوران بحران از ارائه نقدینگی امتناع کند یا از این مکانیسم به عنوان ابزاری برای سیاست‌های آمریکا استفاده کند، پیامدهای گسترده‌ای در پی خواهد داشت. افزایش شدید ارزش دلار به دلیل کمبود عرضه و فشار بر مؤسسات جهانی برای تأمین مالی، می‌تواند منجر به فروش گسترده دارایی‌های آمریکایی در بازارهای جهانی شود.

تضعیف جایگاه دلار در اقتصاد جهانی؟

ساراولوس معتقد است که تردید در نقش فدرال رزرو به عنوان آخرین وام‌دهنده جهانی، ممکن است تلاش کشورهای دیگر برای کاهش وابستگی به دلار را تسریع کند. چین و روسیه که به خطوط سوآپ فدرال رزرو دسترسی ندارند، طی سال‌های اخیر اقدام به افزایش ذخایر غیر دلاری خود کرده و سیاست‌های کاهش وابستگی به سیستم مالی آمریکا را در پیش گرفته‌اند.

با توجه به این تحولات، آینده جایگاه دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود، مگر آنکه فدرال رزرو همچنان نقش خود را به عنوان تأمین‌کننده نقدینگی در بحران‌های جهانی حفظ کند.