مقوله فوتبال بسیار عجیب و پیچیده است. قدرت درگیری آن با فرهنگ و اقتصاد و سیاست، آنقدر بالاست که رئیس فیفا را مجاب می‌کند برای رونمایی از کاپ جدید جام جهانی باشگاه‌ها به دفتر بیضی کاخ سفید برود و این مراسم را با حضور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا برگزار کند. با این حال، پیچیدگی‌های آن و ضریب نفوذ سیاست در فوتبال به گونه‌ای نیست که باعث شود تمام قوانین و مقررات به صورت آشکار زیر پا گذاشته شود.

صحبت از شایعه‌ای است که در فضای خبری ایران مطرح شده که دونالد ترامپ ممکن است مانع حضور ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ شود که به میزبانی کانادا، مکزیک و ایالات متحده آمریکا برگزار می‌شود. مسابقاتی که اول از همه آمریکا تنها میزبان آن نیست و در کنار آن، برگزار کننده‌اش مانند تمام دوره‌های پیشین و آینده فیفا خواهد بود که برای خود قوانین و مقرراتی دارد. بنابراین منع حضور ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ با تصمیم دونالد ترامپ، صرفاً یک برداشت اشتباه و احتمالاً ترجمه غلط از گزارش نشریه گاردین است که به چالش‌های این موضوع پرداخته است.

ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از سه میزبان جام جهانی، به هیچ‌وجه نمی‌تواند از ورود یکی از تیم‌های منتخب جلوگیری کند، در غیر این صورت ناقض تعهدات میزبانی خواهد شد و امتیاز برگزاری بازی‌ها را از دست خواهد داد. البته مسئله تماشاگران متفاوت است، همانگونه که سفیر آمریکا در مراکش به طرفداران این تیم اخطار داده که در صورت سفر به آمریکا آنها نمی‌توانند به صورت غیر قانونی و بعد از مسابقات جام جهانی به اقامت خود در آمریکا ادامه دهند. اتفاقی که مسلماً می‌تواند مانع حضور افرادی خارج از تیم‌های منتخب شود که مشمول تماشاگران یا نمایندگان رسانه‌های گروهی نیز خواهد شد. یعنی این احتمال بالاست که تعداد زیادی از تماشاگران و نمایندگان رسانه‌ها روادید یا همان ویزای سفر به آمریکا را دریافت نکنند.

ترامپ می‌تواند مانع حضور ایران در جام جهانی شود؟/ تکرار تاریخ برای تیم ملی با تحریم!

البته موضوع میزبانی جام جهانی ۲۰۲۶ متفاوت خواهد بود و با توجه به برگزاری آن در سه کشور، هنوز مشخص نیست که نحوه حضور تماشاگران و رسانه‌هایی که می‌خواهند جام جهانی را تا پایان دنبال کنند به چه شکل است و آیا می‌توانند از کانادا و مکزیک به آمریکا و برعکس آن سفر کنند یا خیر.

بنابراین شایعه عدم حضور ایران در جام جهانی آن هم با تصمیم ترامپ، از اساس غلط است. تیم ملی بر اساس قوانین و مقررات تنها در صورتی نمی‌تواند در جام جهانی ۲۰۲۶ کانادا، مکزیک و ایالات متحده آمریکا شرکت کند که پیش از جام جهانی با تعلیق از سوی فیفا مواجه شود ‌که چنین اتفاقی هم به تصمیم یا اراده دونالد ترامپ ارتباطی ندارد.

البته فارغ از قوانین و مقررات یک اتفاق دیگر است که می‌تواند موجب عدم حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ کانادا، مکزیک و ایالات متحده آمریکا شود؛ اتفاقی مشابه المپیک ۱۹۸۰ مسکو که ایران آن را تحریم کرد که در کنار عدم حضور ورزشکاران ایرانی در این المپیک، می‌توان به تلخی این اتفاق برای فوتبال هم اشاره کرد. آخرین دوره‌ای که فوتبال ایران مجوز حضور در المپیک را کسب کرد، اما با تحریم بازی‌ها در این دوره شرکت نکرد.

حمیدرضا صدر که نویسنده و تاریخ‌نویس و مفسر فقید فوتبال در ایران بود و چندی پیش درگذشت، اسفندماه ۱۳۹۴ در خصوص این واقعه برای تابناک ورزشی نگارشی داشت که جالب توجه است: «شوروی به افغانستان حمله کرد و المپیک ۱۹۸۰ مسکو با تحریم کشور‌های پرشماری روبه‌رو شد. ایالات متحده در صف اول ایستاده بود و از تحریم المپیک حرف می‌زد. از تحریم المپیکی که برای اولین بار در یک کشور اروپای شرقی برگزار می‌شد. کمی بعد شورای انقلاب در ایران هم المپیک را تحریم کرد و تصمیمات کمیته المپیک را در سایه خد قرار داد. سیاست خارجی همدلی با افغان‌ها بود.»

صعود ایران به جام جهانی ۲۰۲۶ شرط حضورش در این مسابقات بود و اینکه بازی‌های گروه ایران در کدام کشور میزبان برگزار خواهد شد، مشروط به قرعه‌کشی است. اتفاقی که شاید طوری رقم بخورد که اصلاً ایران نیاز به حضور در آمریکا هم نداشته باشد و بنابراین حتی شایعه عجیب عدم حضور تیم ملی در جام جهانی با تصمیم ترامپ هم، بی معنا می‌شود.