۴ نکته میان‌سطور پاسخ ایران به نامه ترامپ

فرارو – نامه رئیس‌جمهور ایالات متحده که چندی پیش از طریق مشاور دیپلماتیک رئیس امارات متحده عربی به تهران آورده شده بود، به صورت رسمی از سوی جمهوری اسلامی ایران پاسخ گرفت. به گفته سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، پاسخ ایران به نامه ترامپ از طریق کشور عمان به واشنگتن ارسال شده است.

به گزارش فرارو، روز گذشته و در حاشیه مراسم راهپیمایی روز قدس در سراسر کشور، برخی مقامات مسئول کشورمان با توجه به اهمیت موضوع این نامه، نسبت به آن اظهارنظر کردند. برخی مانند عراقچی و علی شمخانی، دبیر سابق شعام و مسئول هماهنگی پرونده هسته‌ای با توجه به مسئولیت خود اظهار نظر کردند و برخی دیگر نیز صرفاً موضع خود را درباره این موضوع اعلام کردند. در قضیه پاسخ رسمی ایران به نامه رسمی ترامپ، چند نکته قابل توجه وجود دارد.

اول؛ عدم خودداری از دریافت نامه

دونالد ترامپ یک بار در سال ۱۳۹۸ نیز نامه‌ای به ایران نوشته بود. نامه‌ای که توسط نخست‌وزیر فقید و ژاپن به تهران آورده شد. آن زمان ایران نامه را دریافت نکرد، اما این بار نامه دونالد ترامپ دریافت شد و پاسخ گرفت.

دوم؛ تغییر میانجی از امارات به عمان

انور قرقاش، سیاستمدار اماراتی و مشاور دیپلماتیک رئیس این کشور فردی بود که نامه ترامپ را به تهران آورد. انتخاب امارات به عنوان واسطه رساندن نامه به ایران، این گمانه را به وجود آورد که ابوظبی قرار است نقش میانجی جدید میان ایران و آمریکا را بر عهده بگیرد. اما در حال حاضر مشخص شد که تهران برای ایفای این نقش همچنان به مسقط اعتماد بیشتری دارد. عمان به عنوان میانجی سنتی ایران و آمریکا شناخته می‌شود. سیدعباس عراقچی نیز روز جمعه در این باره به تسنیم گفت: «عمان در گذشته همین نقش را ایفا کرده است. هم در مذاکرات برجام و هم در این چند سال گذشته در تعاملاتی که در دولت شهید رییسی وجود داشت، این نقش واسط را ایفا کردند. ما تجربه خوبی از عمان داریم. ما به حسن نیت عمان اعتماد داریم و روابط خوبی بین دو کشور وجود دارد. روابط دو کشور از یک فهم متقابل برخوردار است. انتخاب عمان یک انتخاب کاملا طبیعی بود.»

سوم؛ بی‌اطلاعی از نامه و پاسخ آن

نامه ترامپ در حالی پاسخ داده شد که به صورت رسمی یا غیررسمی در رسانه‌های داخلی حتی اشاره‌ای به محتوای آن نشده است. صرفاً از لابلای صحبت‌های برخی مسئولین یا رسانه‌های خارجی می‌توان متوجه شد که ترامپ در نامه‌اش چه درخواست‌هایی داشته است. مثلاً سیدعباس عراقچی گفت ترامپ علاوه بر این که تهدید کرده بود، پنجره‌ای نیز برای دیپلماسی باز گذاشت. یا محمدکاظم آل صادق سفیر ایران در اظهارنظری گفت: «نامه ترامپ چهار پرونده مقاومت و گروهها، الحشد الشعبی، موشک‌های بالستیک و پرونده هسته‌ای را شامل شده است.» او سپس بر این موضوع تاکید کرد ایران صرفاً در موضوع هسته‌ای با آمریکا مذاکره خواهد کرد.

العربی الجدید نیز در این خصوص نوشت: «تهران به تمام بند‌ها و پاراگراف‌های نامه ترامپ به شکل جداگانه و مفصل و با زبانی متناسب با زبان مورد استفاده ترامپ پاسخ داده است. پاسخ ایران به نامه ترامپ درباره چهار محور شامل موضوع هسته‌ای، موشک‌های بالستیک، سیاست‌های منطقه‌ای تهران و تهدید‌ها است. تهران در این نامه آمادگی خود را برای مذاکره تنها درباره برنامه هسته‌ای خود بر اساس توافق سال ۲۰۱۵ و احترام متقابل اعلام کرده است.»

چهارم؛ تفاوت اظهارنظر مسئولان

هر کدام از مسئولان کشورمان که درباره این موضوع به اظهارنظر پرداختند، بخشی از مسائل را بازگو کردند. محمدباقر قالیباف که سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران بود، روایتی از این نامه داشت که ناظران و فعالان رسانه‌ای از آن به عنوان نظر منفی رئیس مجلس یاد می‌کنند. او گفت: «منظور آمریکا از مذاکره تحکم برای خلع سلاح ایران است و ملت خوب می‌فهمند که مذاکره برای قبول اجباری خواست دشمن مقدمه جنگ است. هیچ ملت عاقل، با سیاست و شجاع چنین چیزی را نمی‌پذیرد. در نامه اخیر هیچ حرف حسابی درباره رفع تحریم نیست. رفتار آمریکا در این نامه رفتار آمریکایی گنده‌لاتی است.»

علی شمخانی نیز روایت خود را داشت که تا حدی شبیه صحبت عراقچی است: «ما هر تهدیدی را جدی می‌گیریم، اما نه برای تسلیم؛ بلکه برای مقابله با آن. ملت ایران هیچگاه تسلیم را نپذیرفته و نخواهد پذیرفت و معتقدیم که آمریکا هیچ راهی غیر از پیگیری یک منطق عادلانه در گفت‌و‌گو با ایران ندارد. پاسخ ایران به نامه ترامپ توسط دستگاه‌های مختلف ذیربط کشور تهیه شد؛ پاسخی که ایران در این نامه داده «خویشتندارانه» است. این پاسخ از طریق کانال عمانی به آمریکایی‌ها ارسال شد؛ در حالیکه آمریکا کانال دیگری مدنظر داشتند، اما ایران ترجیح داد که از طریق عمان پاسخ خود را ارسال کند.» شاید این تفاوت روایت، بیشتر مربوط به آشنایی یا عدم آشنایی با پرونده باشد. شمخانی هم مانند عراقچی دیپلماسی را به طور کامل منتفی نمی‌داند.