موزه تاریخ شهر بابل، گذر از تاریخ/ معرفی ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی منطقه

به گزارش طبنا به نقل از میراث‌آریا، بنای موزه تاریخ شهر بابل در سال ۱۳۰۷ به عنوان بلدیه یا شهرداری در خیابان مدرس، چهارراه شهرداری کنونی احداث شد و در سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۵۲۶ به ثبت آثار ملی کشور رسید.

بنای موزه به صورت کلاه فرنگی و کاملاً متأثر از سبک معماری اروپایی بوده که با احتساب زیرزمین، سه طبقه است. ورودی اصلی ساختمان، رو به جنوب بوده و اتاق‌هایی در دو طرف تالار ورودی قرار دارد. دسترسی به طبقات از طریق پلکانی در وسط تالار میانی میسر است. طبقه دوم، قرینه طبقه اول ساخته شده و بام بنا به صورت شیروانی و حلب پوش است و نورگیری گنبدی شکل در بالای آن تعبیه شده که کار تهویه زیر شیروانی را نیز انجام می‌دهد.

این ساختمان در اسفندماه سال ۱۳۷۴ با کاربری فرهنگی در اختیار اداره کل میراث‌فرهنگی مازندران قرار گرفت و در بهمن‌ماه سال ۱۳۷۵ پس از مرمت و بازپیرایی، با عنوان گنجینه بابل گشایش یافت و با بخش‌های باستان‌شناسی و مردم‌شناسی به مدت چهار سال دایر بود. در سال ۱۳۸۲به عنوان تنها موزه مردم‌شناسی بخش دولتی در مازندران شروع به کار کرد و در نهایت سال ۱۳۸۸ پس از بهسازی به موزه تاریخ شهر بابل تبدیل شد.

موزه تاریخ شهر بابل از جمله موزه‌های محلی است که تمامی جنبه‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی حوزه خود را تحت پوشش قرار داده و به نمایش می‌گذارد. این موزه دارای فضاهایی همچون نمایشگاه موقت، کتابخانه و مرکز اسناد تاریخی و فروشگاه محصولات فرهنگی بوده و از لحاظ محتوای نمایش در بخش‌های باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و هنرهای سنتی تفکیک شده است.

بخش باستان‌شناسی شامل آثاری از دوره‌های پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی است. از قدیمی‌ترین آثار دوران پیش از تاریخ این گنجینه، ظروف سفالی متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد و سفال‌های منقوش هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد از تپه‌حصار دامغان، سیلک کاشان و شوش است. پیکرک‌های سفالی، جنگ‌افزارهای مفرغی، ظروف سنگی به‌جای‌مانده از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد تا دوران پارت و ساسانی و زیورآلات دوران تاریخی، ظروف سفالی لعاب‌دار، آبگینه و تزیینات دوران اسلامی و نیز مسکوکات سیمین و زرین از دیگر دیدنی‌های این بخش است. بیشتر این اشیا از مناطق باستانی مازندران مانند بهشهر، ساری، نکا، نور به‌دست‌آمده و بیانگر تمدن دیرپای مناطق باستانی خطه شمال است.

یکی از سالن‌های این بخش اختصاص دارد به کاوش باستان‌شناسی منطقه شهنه پشته و تپه قلعه بن به سرپرستی دکتر فاضلی که برای نخستین‌بار در شمال کشور صورت پذیرفته است. دستاوردها و یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از این کاوش باهمت دکتر فاضلی و شبکه سمن‌های شهرستان بابل در موزه تاریخ بابل به نمایش گذاشته شده است. بنا به آزمایش‌های صـورت پذیرفته، این گورستان مربوط به ۳۲۰۰ سـال پیش است که برای فرهنگ دوستان عام و خاص، موضوعی جذاب و مورد توجه است.

از دیگر سالن‌های این بخش مربوط به پیش‌کسوت برجسته باستان‌شناسی ایران زنده‌یاد میر عابدین کابلی فرزند شایسته شهرستان بابل است که در خردادماه ۱۴۰۱ گشایش یافت. در این سالن به معرفی، کتابخانه نفیس و تخصصی، وسایل شخصی و کاری و برخی از یافته های حاصل از حفاری های ایشان اختصاص دارد که بنا به وصیت، این موزه در زادگاه مادری این بزرگ مرد، اهدا شد.

آثار موجود در بخش مردم‌شناسی نیز بسیار متنوع و مربوط به زندگی روزمره، وسایل کشاورزی، دامپروری، پوشاک مردمان مازندران، گیلان، ترکمن‌صحرا، بافته‌های متنوع زنان مازندران، صنایع‌دستی زنان ترکمن و صنایع‌دستی کارگاه‌های سنتی و تولیدات چوبی مازندران از گذشته‌های دور و همچنین در، پنجره، کتیبه و صندوق مزار بقاع متبرکه با تزئینات منبت، مشبک و قاب و گره است.

موزه‌ها به‌عنوان یکی از اجزای پیکره فرهنگی جوامع، بازگوکننده ظرفیت‌ها و ویژگی‌های فرهنگی ما در قالب گردشگری فرهنگی است و زمینه جذب گردشگر و توسعه الگوهای فضایی گردشگری، بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ساکنان و توسعه و ترویج فرهنگ و هویت بومی و منطقه‌ای را فراهم می‌آورد.

دیار سرسبز مازندران با جاذبه‌های بی‌بدیل گردشگری دریا، کوه و جنگل، همگام با پشتوانه فرهنگ و تاریخ و هنرهای سنتی و صنایع‌دستی، آماده استقبال از مسافران نوروزی است. در کنار این مواهب، موزه‌های استان که گنجینه‌هایی ارزشمند از آثار به‌یادگارمانده از گذشتگان فرزانه ماست، با پاسداشت آیین کهن نوروز، مهیای سال نو شده بود. امسال هم موزه‌های استان مهیای پذیرایی مهمانان فرهنگ‌دوست و مشتاق تاریخ و هنر نیاکان سرزمین دیرپای مازندران، است. موزه تاریخ بابل که مخاطبان بی‌شماری از سراسر کشور دارد، با اجرای رویدادها و برنامه‌های فرهنگی همچون اجرای رویداد تحویل سال، برگزاری نمادین آیین‌های نوروزخوانی و سحرخوانی، برپایی ایستگاه هنری ویژه کودکان نقاشی، تخم‌مرغ رنگی و.... آماده پذیرایی از گردشگران فرهنگی است.