مهرالمسمی چیست؟

مهرالمسمی به مقدار معینی از مال گفته می‌شود که زن و مرد در هنگام عقد نکاح به عنوان مهریه تعیین می‌کنند. این مبلغ می‌تواند شامل پول، طلا، ملک یا هر نوع دیگری باشد که بر سر آن توافق کرده‌اند. تعیین مهرالمسمی از آنچه که خیلی مهم است، زیرا در صورت بروز اختلافات، این مبلغ به عنوان حق قانونی زن می‌شود و می‌توان آن را مطالبه کرد.

این نوع مهریه یکی از انواع مهریه است که در قانون مدنی ایران به آن اشاره شده و شامل مبلغ مشخصی است. تعیین مهریه به صورت مهرالمسمی نیازمند توجه به نکات قانونی و شرایط خاص آن است. زوجین باید از محدودیت‌ها و الزامات قانونی آگاه باشند، زیرا عدم رعایت این نکات می‌تواند منجر به مشکلات قانونی در آینده شود. بنابراین، توصیه می‌شود که در تعیین به شرایط مهر المسمی دقت کافی به عمل آید و در صورت نیاز، از با افراد خبره این حوزه مشورت شود تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری گردد.

در صورت عدم تعیین مهر المسمی، وضعیت نکاح چگونه است؟

در صورتی که در هنگام عقد نکاح، مهرالمسمی تعیین نشود، نکاح به‌طور کلی معتبر است و زوجیت برقرار می‌شود. اما در این حالت، مهریه به‌ صورت مهرالمثل تعیین می‌شود. مهرالمثل به معنای مهری است که با توجه به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و شرایط مشابه زنان در آن جامعه تعیین می‌گردد.

این بدان معناست که اگر زن و شوهر توافقی برای تعیین مهریه نداشته باشند، زن حق دریافت مهریه را خواهد داشت، اما مبلغ آن به‌ صورت قانونی و با توجه به عرف و شرایط مشابه تعیین خواهد شد. بنابراین، عدم تعیین مهرالمسمی ممکن است باعث ایجاد ابهاماتی در آینده شود و به همین دلیل توصیه می‌شود که زوجین در زمان عقد، مهریه را به شکل مشخص تعیین کنند.

مهر المسمی

مهریه مهر المسمی با چه شروطی صحت دارد؟

برای این‌که مهریه مهرالمسمی از نظر قانونی معتبر باشد، باید دارای چند شرط اساسی باشد.
نخست، مهریه باید دارای مالیت باشد، به این معنی که قابل خرید و فروش باشد. به‌عنوان مثال، نمی‌توان اعضای بدن را به‌ عنوان مهریه تعیین کرد.
دوم، این مهریه باید قابلیت تملک داشته باشد؛ یعنی زوجه باید بتواند آن را به تملک خود درآورد. به همین دلیل، اموال وقف شده یا عمومی مانند خیابان‌ها نمی‌توانند به‌ عنوان مهر قرار گیرند.
سوم، مهریه باید معلوم و مشخص باشد، یعنی از نظر مقدار، جنس و وصف باید تعیین شده باشد. یعنی نمی‌توان به‌جای تعیین یک گردنبند طلا، فقط بگویید یکی از گردنبندها.
چهارم، مهریه باید معین باشد و نمی‌توان مال مردد را به‌ عنوان مهریه قرار داد. همچنین، طبق قوانین مهریه، مهر باید موجود باشد و نمی‌توان مالی را تعیین کرد که در زمان عقد وجود نداشته باشد. در نهایت، مطابق با قانون مهرالمسمی، این نوع مهریه باید دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد و نمی‌توان چیزهایی مانند مواد مخدر را به‌عنوان مهریه تعیین کرد.

قانون و شرایط مهر المسمی

این نوع مهریه در قانون مدنی ایران به‌ طور خاص مورد توجه قرار گرفته و برای آن شرایطی تعیین شده است. رعایت این شرایط برای اعتبار و صحت مهریه ضروری است و می‌تواند به جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی در آینده کمک کند. در ادامه، شرایط مهر المسمی در عقد دائم و ازدواج موقت به تفکیک بررسی می‌شود.

شرایط مهریه مهر المسمی در عقد دائم:

در عقد دائم، مهریه مهر المسمی باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد. نخست، مهریه باید دارای مالیت و قابلیت تملک باشد، به این معنا که باید قابل خرید و فروش باشد و زوجه بتواند آن را به تملک خود درآورد. همچنین، مهریه باید مشخص و معلوم باشد، یعنی از نظر مقدار و جنس باید به‌طور دقیق تعیین شده باشد. علاوه بر این، مهر باید موجود باشد و نمی‌توان مالی را تعیین کرد که در زمان عقد وجود نداشته باشد. رعایت این شرایط برای اعتبار و صحت مهریه در عقد دائم بسیار حائز اهمیت است.

شرایط مهریه مهر المسمی در عقد موقت:

در عقد موقت، شرایط مهر المسمی به‌طور کلی مشابه عقد دائم است، اما با توجه به ویژگی‌های خاص این نوع عقد، برخی نکات باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. مهریه در عقد موقت نیز باید دارای مالیت و قابلیت تملک باشد و به‌صورت مشخص تعیین شود. همچنین، در این نوع عقد، مهریه می‌تواند به‌صورت مالی باشد که در زمان عقد موجود است.
یکی از نکات مهم در عقد موقت این است که مهریه باید به‌طور واضح و دقیق تعیین شود تا از بروز هرگونه ابهام و مشکلات قانونی جلوگیری شود. در نتیجه، رعایت این شرایط در عقد موقت نیز به‌همان اندازه مهم است.

نحوه تعیین مهریه مهر المسمی

نحوه تعیین مهر المسمی باید با توافق طرفین صورت گیرد. در واقع هدف از تعیین مهریه، تامین حقوق زن و ایجاد تعهد برای مرد در قبال همسرش است. در ادامه به بررسی مواردی که می‌توان به‌عنوان مهریه تعیین کرد و شرایط مربوط به انواع طلاق و تاثیر آن بر مهریه خواهیم پرداخت.

نحوه تعیین مهریه مهر المسمی

چه چیزهایی را می توان به عنوان مهریه مهر المسمی تعیین کرد؟ و مقدار آن چقدر است؟

مالی که به‌ عنوان این نوع مهریه تعیین می‌شود می‌تواند شامل انواع مختلفی باشد. این مالی ممکن است عین معین مانند خانه، زمین، باغ یا اتومبیل باشد. همچنین، مهریه می‌تواند به‌ صورت منفعت باشد، مانند حق سکونت یا اجاره‌ بهای خانه‌ای برای مدت معین.

علاوه بر این، مهریه می‌تواند به‌ صورت عمل نیز تعیین شود؛ به‌ عنوان مثال، آموزش زبان خارجی یا هنرهای مختلف مانند دوزندگی و آشپزی. همچنین، حقوقی مانند حق استفاده از یک ملک نیز می‌تواند تحت عنوان مهریه مشخص شود. در نهایت، با توجه به تعریف مهر المسمی، تعیین مقدار آن بستگی به توافق طرفین دارد و باید به‌گونه‌ای باشد که برای زن قابل قبول و معقول باشد.

در صورت تعیین مهرالمسمی اگر مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد چه شرایطی وجود دارد؟

در صورت تعیین مهریه و وقوع طلاق، شرایط خاصی وجود دارد که بر اساس آن، حقوق زن مشخص می‌شود. اگر طلاق قبل از رابطه زناشویی اتفاق بیفتد، تنها نیمی از مهر تعیین شده به زن تعلق می‌گیرد. این به این معناست که زن در این حالت حق دریافت کامل مهریه را ندارد. اما اگر طلاق بعد از رابطه زناشویی باشد، زن مالک تمام مهر می‌شود. در واقع، با وقوع نزدیکی، مالکیت زن بر مهریه مستقر می‌شود و او حق دریافت تمام مبلغ یا مالی که به‌عنوان مهریه تعیین شده است را دارد. این قوانین به‌منظور حمایت از حقوق زن در نظام حقوقی ایران وضع شده است.

نحوه مطالبه مهر المسمی توسط زوجه

زوجه برای مطالبه مهریه خود می‌تواند از دو مسیر اصلی استفاده کند. هر یک از این روش‌ها مراحل خاص خود را دارد و زوجه باید با توجه به شرایط خود، یکی از این مسیرها را انتخاب کند. به صورت کلی نحوه مطالبه به شرح زیر است:

از طریق اجرای ثبت:

برای مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، زوجه باید ابتدا به دفترخانه‌ای که عقد نکاح در آن ثبت شده است مراجعه کند. او باید مدارک شناسایی شامل شناسنامه و کارت ملی و همچنین عقدنامه را به همراه داشته باشد و درخواست صدور اجراییه کند. سردفتر ازدواج موظف است ظرف ۲۴ ساعت رونوشت سند را تهیه کرده و ظرف ۴۸ ساعت به مسئول اجرای ثبت ارسال کند.

پس از صدور اجراییه، این مراتب به آخرین نشانی زوج از طریق پست سفارشی اطلاع داده می‌شود. زوج باید ظرف ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه، مهریه را پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت، اموال او توقیف و به مزایده گذاشته می‌شود تا از محل فروش آن، حق زوجه پرداخت گردد.

از طریق دادگاه:

اگر زوجه نتواند از طریق اجرای ثبت اقدام کند، باید دادخواست مطالبه را به دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف تقدیم کند. در صورتی که ارزش مهریه تا ۲۰ میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف مرجع صالح است و اگر بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، دادگاه خانواده محل اقامت زوجه باید رسیدگی کند.

اگر مهریه مال غیرمنقول باشد، دادگاه خانواده محل وقوع ملک مرجع صالح خواهد بود. همچنین، زوجه می‌تواند از دادگاه درخواست توقیف اموال مرد را داشته باشد تا از انتقال و فروش آن جلوگیری کند. یکی از نکات مهم در این فرآیند، مطالبه مهریه به نرخ روز است. اگر مهریه وجه رایج باشد، باید با توجه به شاخص تورم سالیانه که از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود، محاسبه گردد.

شرایط پرداخت مهریه مهر المسمی

مهریه مهر المسمی تا چه میزان قابل مطالبه است؟

براساس ماده ۱۰۸۰ مهرالمسمی در حقوق مدنی تعیین میزان مهرالمسمی به توافق طرفین بستگی دارد. در گذشته، افرادی که بدهی مالی مهریه داشتند، ممکن بود به حبس محکوم شوند. اما طبق قانون جدید، تنها در صورتی که مبلغ مهریه در عقد نکاح دائم برابر با ۱۱۰ سکه بهار آزادی باشد، مرد مشمول اجرای حکم عدم پرداخت مهریه می‌شود.
در این حالت، زوج موظف است درخواست اعسار از پرداخت بدهی را ارائه دهد و آن را تقسیط کند. در غیر این صورت، زن می‌تواند حکم جلب شوهر را دریافت کند.
بعد از پرداخت کردن، مبلغ باقی‌مانده بدهی به عنوان مهریه عندالاستطاعه محسوب می‌شود. بنابراین، زن نمی‌تواند برای مهرالمسمی بیش از ۱۱۰ سکه حکم جلب همسرش را درخواست کند. این قوانین به منظور حمایت از حقوق زنان و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی وضع شده است.

عدم پرداخت مهر المسمی چه تبعاتی دارد؟

مهریه حقی است که مرد موظف به پرداخت آن به زن است. در صورتی که زن تقاضای مطالبه مهریه خود را کند و مرد بعد از صدور حکم اعسار از پرداخت آن خودداری کند، طبق قانون، برای مرد ضمانت اجرایی در نظر گرفته می‌شود.

این به این معناست که مرد ممکن است با عواقب قانونی مواجه شود، از جمله توقیف اموال یا حتی جلب به دادگاه. همچنین، در صورت عدم پرداخت، زن می‌تواند از طریق مراجع قضایی اقدام کند تا حق خود را دریافت کند. این تبعات به منظور حمایت از حقوق زنان و جلوگیری از تضییع حقوق آن‌ها وضع شده است و نشان‌دهنده اهمیت پرداخت مهریه به عنوان یک تعهد قانونی است.

آیا مهر المسمی پس از فوت زن یا مرد قابل پرداخت است؟

مهرالمسمی پس از فوت یکی از زوجین ساقط نمی‌شود. در صورت فوت مرد، زن می‌تواند مهریه خود را از ترکه متوفی دریافت کند. به عبارت دیگر، این حق به وراثت منتقل می‌شود و زن می‌تواند از دارایی‌های متوفی برای دریافت مهریه خود استفاده کند. همچنین، اگر زن فوت کند، وارثین او می‌توانند مهریه را مطالبه کنند. قوانین مهرالمسمی در قانون مدنی به منظور حفاظت از حقوق مالی زن و اطمینان از دریافت مهریه‌اش حتی پس از فوت یکی از زوجین وضع شده است. بنابراین، مهریه همواره یک حق قانونی باقی می‌ماند که باید رعایت شود.

برای به اجرا گذاشتن مهریه به کدام دادگاه برویم ؟

شرایط تعیین ملک به عنوان مهریه

بخشیدن مهریه بدون شاهد / آیا حضور شاهد الزامی است ؟

معرفی انواع مهریه / تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

منبع : کارمنتو