به گزارش خبرنگار مهر، تعـداد شرکـت های دانـش بنیان در انتهای سال ۱۴۰۲ به ۹۷۳۳ شـرکت رسـیده اسـت و با احراز صلاحـیت ۱۵۱۳ شـرکت جدید، تعداد شـرکت های دانـش بنیـان ۱۸ درصد نسبت به سـال قبل افـزایش داشـته است. نکــته قابل توجـه آنـکه ۷۷ درصــد از ایــن شرکت ها (۱۱۶۵ شرکت) پس از تصـویب قانون حمایت از شـرکـت های دانـش بنیان در سال ۱۳۹۲ تأسیس شده اند. میانگین رشد پنج سال اخیـر تعداد شـرکت های دانش بنیان به لـحاظ درصدی حدود ۲۰ درصــد و به لحاظ تعدادی حـدود ۱۱۵۰ شرکت بوده است. با این روند، پیش بینی می شود تعداد شرکت‌های دانش بنیان تا پایان برنامه هـفتم توسعه به عــددی بین ۱۵ هزار و ۵۰۰ تا ۲۴ هزار شرکت قابل افزایش است. دستیابی به این هدف، مستلزم توسعه زیرساخت علمی و فناوری است.

براساس گزارش جدید سالانه زیست بوم دانش بنیان، شرکت های دانش بنیان بر اساس درآمد مالیاتـی ثبت شده در آخرین اظهارنامه دسته بندی می شوند. چـنانچه درآمد شـرکتی از ۵ میلیارد تومان فراتر رود، از گروه نوپا خارج شده و با تـوجه به سـطح فـناوری و مـیزان فـروش محـصولات دانــش بنیان، در گروه فناور یا نوآور قرار می گیرد. طبق آمار پایان سال ،۱۴۰۲ حدود ۶۷ درصد از این شـــرکت ها در گـروه نوپــا قرار داشـته اند که نسبت به دوره قبل کاهش ۶ درصدی نشان می دهد. این کاهش عمدتا ناشی از ارتقای وضعیت برخی شرکت ها و دسـترسی به اطلاعات مالی دقیق تر در به روزرسانی جدید است. (لازم به ذکر است که در این بخش شرکت هایی محاسبه شده اند که پس از حذف، تا انتهای سال ۱۴۰۲ مجددا مورد تائید قرار نگرفته اند.)

در میان حوزه های مختلف فناوری، سه بخش برق و الکـترونیک، نرم افزار و فناوری اطلاعات و ماشین آلات و تـجهیزات پـیشرفته به ترتیب بیشترین تـعداد شـرکت های دانـش بنیان را به خود اختصاص داده اند. همچنین حوزه های مـواد شـیمیایی و پـلیمری پیشرفته، فناوری زیستی، کـشـاورزی و صـنایع غذایی رشد قابل توجهی نسبت به سال گذشته داشته اند. از طرفی مقایسـه نوع دانش بنیانی این شرکت ها نشان می دهد که شرکت های نوپا در حوزه های صنایع خلاق و تـجاری سازی و شرکت های فـناور در حوزه های ماشین آلات و مواد شیمیایی بیشترین سهم را دارند.

سهم زنان در مدیریت شرکت های دانش بنیان در سالهای اخیر روندی ثابت داشته و حدود ۲۰ درصد باقیمانده است. براساس جدول زیر استان لرستان با ۳۲ درصد مشارکت زنان در مدیریت شرکت های دانش بنیان، رتبه اول کشور را دارد و کردستان و کرمانشاه نیز در رتبه های دوم و سوم رار دارند. از طرفی تهران با وجود آنکه بیشترین تعداد شرکت های دانش بنیان را دارد، تنها ۱۶ درصد از مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره آن از زنان هستند.

تعداد دانش بنیانها تا پایان برنامه هفتم؛ ۳استان پیشتاز آمار زنان فناور

سـرانه تـعداد کـارکـنان شرکت های دانش بنیان در چهار سال اخیر بین ۳۶ تا ۴۲ نفر بوده اسـت که می تــوان اسـتنتاج کــــرد بخـش زیـادی از افزایش تـعداد کارکنان، به علت افزایش تعداد شرکتها بـوده است. بررسـی مقایسـه ای بازه تعـداد کـارکـنان شـرکت هــای دانش بنیان نشـان میدهد که ۶۶ درصد کـــــارکنان در ۸ درصد از شرکتها شاغل هستند و حدود نیمی از شرکت ها کمتر از ۱۰ نیرو دارند. به نظر می رسد برای توسـعه اشتغال در زیست بوم دانـش بنـیان، ارتقـای شـرکت های نوپا و افـزایش مقـیاس فـعالیت آنها ضـروری است. توسعه اشتغال زایی در شــرکت های دانش بنیان مستلزم برنامه ریزی مجـزا برای حمایت از سیاست های جذب، نگهـداشت و توانمندسازی کارکنان این شرکت ها می باشد.

مقـایسه درآمـد سـرانه شرکـت های دانش بنیان حاکی از آن است که شرکت های نوآور به تناسب نـیروی انسانی و تـسـهیلات فعال، وضعیت درآمدی بالاتری از شــرکت های فناور دارند. با این وجـود پس از بررسی نـسبت ســود به درآمد این شـرکــتها مشخص می شود که بهره وری شرکتهای فناور بیشـتر از شرکت های نوآور است. ۶۴ درصد از فروش محصولات دانـش بنیان توسـط شرکتهای فناور محـقق شده است.

از طرفی مطابق با بررسـی صورت گرفته، سـهم درآمد حاصل از فروش محصولات دانش بنیان در شرکتهای فناور، نـوآور و نوپا نسبت به مجموع درآمد این شرکتها به صورت میانگین به ترتیب ،۸۱ درصد،۱۰ درصد و ۲۷ درصد است. البته در بررسی های دیگر، سهم فروش محصولات دانش بنیان در شرکت های نوپا تا میزان ۶۰ درصد نیز گزارش شده است که علت این تفاوت، سرعت تغییرات در فعالیت شرکتهای نوپا است.