سابقه طبابت پزشکان خارجی در ایران، باز می‌گردد به سال‌های قبل از انقلاب که شاهد حضور پزشکانی از هند، پاکستان و آسیای جنوب شرقی در برخی از مناطق مختلف کشور بودیم. این پزشکان در آن سال‌ها که با کمبود پزشک در کشور مواجه بودیم، تا حدودی توانسته بودند به نظام سلامت ایران در رفع کمبود پزشک کمک کنند. در عین حال، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تربیت تعداد زیادی از پزشکان عمومی، متخصص و فوق تخصص در کشور؛ به یکباره شاهد تغییر وضعیت قبلی بودیم و حالا، این پزشکان ایرانی بودند که برای طبابت به سایر کشورها می‌رفتند.

در روزهای گذشته خبری به نقل از مشاور وزیر کشور در رسانه‌های مجازی بازتاب گسترده‌ای داشته، مبنی بر اینکه دو هزار پزشک افغانستانی در ایران طبابت می‌کنند.

نادر یاراحمدی مشاور وزیر کشور و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی، با عنوان این مطلب که در حال حاضر نزدیک به دو هزار پزشک افغانستانی در کشور فعالیت دارند، گفته است که از این تعداد، ۷۰۰ نفر متخصص و فوق تخصص هستند.

وی افزود: در سال‌های گذشته سازمان نظام پزشکی برنامه مشخصی برای پزشکان افغانستانی نداشت، چرا که تصور می‌شد شرایط بازگشت آنان فراهم خواهد شد. اما اکنون برخی از این پزشکان در مؤسسات علمی و دانشگاه‌ها مشغول کار هستند، هرچند هنوز امکان استفاده بهینه از توانایی‌های آنان وجود دارد.

در همین حال، محمد میرخانی معاون اجتماعی و پارلمانی سازمان نظام پزشکی، ضمن تأیید این خبر، توضیحاتی ارائه کرده است.

وی گفت: تمامی پزشکان اتباع که افغانستانی‌ها هم جزو آنها هستند، با داشتن شماره نظام پزشکی در ایران فعالیت دارند و این شماره برای آنها با الف و ت (به معنای اتباع) صادر می‌شود. اکثر این پزشکان کسانی هستند که در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران درس خوانده‌اند و از نظر علمی و آموزشی سطح پایینی ندارند. گروه دیگر پزشکانی هستند که از خارج کشور آمده و با عبور از ارزشیابی‌های وزارت بهداشت، در نهایت شماره نظام پزشکی می‌گیرند. یک گروه دیگر هم تابعیت ایرانی دارند که در شماره نظام پزشکی آنها الف و ت قید نمی‌شود.

میرخانی در پاسخ به این سوال که فعالیت این پزشکان در کشور به معنی کمبود و کاهش آمار پزشکان فعال ایرانی است، افزود: در حال حاضر به اندازه کافی پزشک داریم و هیچ نیازی نداریم که تحت هر شرایطی پزشکان بی‌کیفیت خارجی به‌کار بگیریم. بسیاری از افرادی که اکنون به عنوان پزشکان اتباع فعالیت دارند، در گذشته در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران درس خوانده و به کشور خود بازگشته‌اند، اما بعد از روی کار آمدن طالبان دوباره به ایران مهاجرت اجباری کرده‌اند. هیچ‌یک از این افراد درس‌نخوانده نیستند و اگر مدرک آنها توسط وزارت بهداشت تأیید شده باشد، شماره نظام پزشکی می‌گیرند.

وی ادامه داد: به طور کلی وزارت بهداشت درباره تأیید این پزشکان سختگیری‌های زیادی دارد و سازمان هم درصورتی شماره نظام پزشکی صادر می‌کند که آنها تأییدیه‌های خاص وزارت بهداشت را گرفته باشند. کشورهایی زیادی وجود دارند که به پزشکان تحصیل‌کرده آنها اجازه کار در ایران داده نمی‌شود و مدرک آنها مورد تأیید وزارت بهداشت نیست.

معاون اجتماعی و پارلمانی سازمان نظام پزشکی با تأکید بر اینکه طبابت در ایران صرفه اقتصادی ندارد، گفت: پزشکان غیرایرانی که در کشور ما مشغول فعالیت هستند، آمار بالایی ندارند. اینکه تصور شود، بیمارستان‌های کشور پر از پزشک افغانستانی باشد، حرف اشتباهی است. پزشکان اتباع در بیمارستان‌های کشور بسیار محدود و عمده آنها کسانی هستند که به نحوی تابعیت ایران را دریافت کرده‌اند.