در آزمون‌های تیمز و پرلز که هر ۴ و ۵ سال یک‌بار برگزار می‌شود، ایران در میان کشورهای با عملکرد ضعیف قرار دارد. رتبه جهانی ایران در هر یک از دروس در جدول زیر آمده است:

علاوه بر این آزمون تیمز ۲۰۲۳ و پرلز ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که از هر ۱۰ دانش‌آموز ایرانی ۴ دانش‌آموز به حداقل سطح یادگیری در خواندن، ریاضی و علوم نیز دست پیدا نکرده‌اند و عملکردی بسیار ضعیف دارند. همچنین بیش از ۷۰درصد از آنها عملکردی پایین‌تر از حد متوسط جهانی داشتند. نتایج این امتحانات نهایی و عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در مطالعات بین‌المللی در مجموع حکایت از رشد کمی بدون کیفیت دارد. طبیعی است که زمانی که از ۷۰درصد دانش‌آموزان یک کشور نتایجی پایین‌تر از نرمال دارند، سخن گفتن از نابرابری بی‌معناست. درواقع این آمار نشان از فقر مفرط یادگیری در کشور دارد که ناشی از گسترده شدن فقر و همچنین کیفیت پایین آموزش در عموم مدارس کشور است.

همچنین در این گزارش آمده است که ارزیابی تطبیقی عملکرد دانش‌آموزان یک رشد کمی بدون کیفیت را نشان می‌دهد و این نشان از گسترده شدن فقر و همچنین کیفیت پایین آموزش در عموم مدارس کشور است.

۵۸.۴ درصد از جمعیت زیر ۲۴ سال سیستان و بلوچستان مدرک دیپلم ندارد!

در این گزارش گفته شده است که پوشش تحصیلی در دوره دبستان بالای ۹۵ درصد است، اما براساس آخرین گزارش شاخص‌های عدالت اجتماعی مرکز آمار در سال ۱۴۰۱ حدود ۹۳۰ هزار کودک و نوجوان بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارند. نرخ پوشش واقعی تحصیل در دوره متوسطه اول ۹۰.۱ و در دوره متوسطه دوم تقریبا ۸۰ درصد است.

بدترین وضعیت مرتبط با دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان با ۵۸.۰۴ درصد جمعیت زیر ۲۴ ساله بدون مدرک دیپلم است. پس از آن استان‌های آذربایجان غربی با ۴۱ درصد و گلستان با ۳۸ درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.

در یک نمودار دیگر از این گزارش هم میانگین وضعیت آموزش دانش‌آموزان در کل دروس در امتحانات خرداد ۱۴۰۳ به تفکیک استان‌های کشور، مشخص است:

در این نمودار هم سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان به‌ترتیب با ۷.۵۹، ۸.۵۹ و ۹.۰۴ در بدترین رده‌های نمره‌های این شاخص هستند.

وضعیت ترک تحصیل

طبق سالنامه آموزش و پرورش کشور، ۲۱۰۲۲۱ نفر در سال تحصیلی ۹۹-۱۴۰۰ از تحصیل ابتدایی، ۲۰۴۷۳۵ نفر از تحصیلات متوسطه اول، ۵۶۵۹۱۵ نفر از متوسطه دوم بازماندند. همچنین طبق همین سالنامه آمار ترک تحصیل در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ در دوران ابتدایی ۹۹۸۵۴ نفر در دوره متوسطه اول، ۱۲۴۸۹۴ نفر و در متوسطه دوم هم ۴۵۸۰۷ نفر اعلام شد. به این ترتیب ۹۸۰۸۷۱ دانش‌آموز از تحصیل در سه مقطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم بازماندند و ۲۷۰۵۵۵ دانش‌آموز هم از تحصیل انصراف دادند.