لیگ بیست‌وسوم در هفته‌های پایانی به اوج هیجان خود رسیده؛ جایی که سه تیم تراکتور، سپاهان و پرسپولیس همچنان امید بالایی برای رسیدن به جام دارند و فولاد نیز با شانس اندک، به دنبال معجزه است. با بررسی برنامه باقی‌مانده تیم‌ها و استفاده از یک مدل شبیه‌سازی آماری، تصویر دقیق‌تری از احتمالات قهرمانی به دست آمده است.

نکته مهم این است که در مدلسازی قبلی، تراکتور در ۸۰ درصد حالات عنوان قهرمانی را کسب می‌کرد، اما حالا توقف این تیم و پیروزی پرسپولیس و سپاهان و فولاد، بخشی از سهم تراکتور از کیک احتمالات قهرمانی را به سه رقیب دیگر داده است. با این حال همچنان تیم فوتبال تراکتور شانس اول قهرمانی در لیگ بیست و چهارم محسوب می‌شود.

باتوجه به اینکه اگر تراکتور موفق به شکست فولاد شود، اختلافش با نزدیکترین تعقیب‌کننده میتواند به ۵ امتیاز افزایش پیدا کند، بنابراین شاگردان اسکوچیچ همچنان شانس این را خواهند داشت تا یک هفته مانده به پایان فصل و در دیدار با نساجی با شکست این تیم یا حتی کسب تساوی، عنوان قهرمانی را به دست بیاورند.

چقدر احتمال قهرمانی دارید؟

برخلاف تصور رایج، تعداد سناریو‌های ممکن برای قهرمان شدن هر تیم، بسیار بیشتر از آن چیزی است که در ذهن می‌گنجد. با توجه به ۱۹ مسابقه باقیمانده که نتایج هرکدام می‌تواند برد، مساوی یا باخت باشد، تعداد کل حالات ممکن بیش از ۱۱ میلیارد حالت است. برای بررسی این حجم عظیم، از شبیه‌سازی آماری استفاده شد.

در این مدل، ۱۰۰ هزار بار نتایج باقی‌مانده لیگ به‌صورت تصادفی تولید شد، بدون آن‌که قدرت خاصی برای تیمی در نظر گرفته شود. سپس در پایان هر شبیه‌سازی، تیم قهرمان مشخص شد. نتایج این تحلیل به شکل زیر است:

- تراکتور: ۶۵.۴% شانس قهرمانی
- سپاهان: ۲۹.۶%
- پرسپولیس: ۴.۷۸%
- فولاد: ۰.۱۸%

نکته جالب این است که یک تساوی باعث شده تا شانس قهرمانی تراکتور حدود ۱۵ درصد کمتر از هفته گذشته کمتر شده است. به عبارتی کافی است تا تراکتور یک تساوی دیگر مقابل ملوان داشته باشد و در صورت وجود برنده در دیدار پرسپولیس و سپاهان، شانس قهرمانی تراکتور به حدود ۵۰ درصد کاهش یابد و تیم برنده الکلاسیکو نیز به همین حدود نزدیک شود.

البته فراموش نکنید این تنها بررسی تصادفی بدون هیچگونه قدرت‌سنجی است. به عبارتی امکان محرومیت یک بازیکن یا حتی یک اشتباه داوری و یا خطای فردی باعث شود که تیم صدرنشین یا تعقیب‌کنندگان امتیازی از دست بدهند و تیمی که شانس کمتری داشته، به موقعیت بهتری برسد.

چه عواملی شانس‌ها را شکل می‌دهند؟

عامل اول و مهم‌ترین، تعداد امتیاز فعلی تیم‌ها است. تراکتور با یک بازی کمتر نسبت به سپاهان و پرسپولیس، صدر جدول را حفظ کرده و اگر در بازی معوقه با فولاد پیروز شود، فاصله‌اش را به ۵ امتیاز خواهد رساند که یک عدد مطلوب محسوب می‌شود.

عامل دوم، ترکیب بازی‌های باقی‌مانده است. سپاهان با سه بازی بسیار دشوار مقابل پرسپولیس، گل‌گهر و استقلال روبه‌روست. پرسپولیس نیز دیداری مستقیم با سپاهان دارد که نقش کلیدی در سرنوشتش خواهد داشت. در سمت دیگر، تراکتور مسیر نسبتاً هموارتری دارد و در صورت برد در سه بازی آینده، ممکن است قهرمانی‌اش را زودتر قطعی کند.

شانس‌های پنهان قهرمانی

با وجود شانس بالای تراکتور، نمی‌توان احتمال لغزش را نادیده گرفت. در بسیاری از شبیه‌سازی‌ها دیده می‌شود که فقط یک مساوی یا شکست ناخواسته، می‌تواند تعادل جدول را برهم بزند و سپاهان یا حتی پرسپولیس را به کورس قهرمانی بازگرداند.

فولاد، اما در حاشیه امید باقی مانده است. آنها تنها در صورتی شانس دارند که هم خودشان همه بازی‌ها را ببرند و هم سه مدعی دیگر لغزش‌های متوالی داشته باشند؛ سناریویی بسیار دور از ذهن.

البته باید گفت که شبیه‌سازی‌های آماری، حکم پیش‌گویی ندارند، اما می‌توانند دید خوبی از وضعیت فعلی جدول و شانس‌های هر تیم به ما بدهند. با توجه به نتایج بازی‌های آینده، این درصد‌ها می‌توانند تغییر کنند و قهرمانی همچنان در زمین تعیین خواهد شد، نه در محاسبات.

بررسی حالات مختلف قهرمانی

۱- قهرمانی تراکتور: تیم تراکتور سرنوشت قهرمانی لیگ برتر را در اختیار دارد و اگر موفق به شکست ملوان، فولاد، شمس آذر و تساوی برابر نساجی شود، در هر حالتی قهرمان لیگ برتر خواهد شد. نکته مهم اینکه اگر پرسپولیس، سپاهان را شکست دهد، تراکتور میتواند حتی با باخت برابر نساجی هم عنوان قهرمانی لیگ برتر را به دست بیاورد.

۲- قهرمانی سپاهان: سپاهان برای قهرمانی نیاز دارد تا هر چهار بازی دشوار خود که مقابل پرسپولیس، ملوان، گل‌گهر و استقلال را ببرد و منتظر دو باخت یا سه تساوی تیم تراکتور بنشیند.

۳- قهرمانی پرسپولیس: برد در دیدار مقابل سپاهان الزامی است. آنها در این صورت سرنوشت نایب قهرمانی را در اختیار خواهند گرفت و سپس باید امیدوار باشند که تراکتور در سه بازی خارج از خانه مقابل فولاد، شمس آذر و استقلال خوزستان متوقف شود. نکته مهم اینکه در صورت برابری امتیازات با تراکتور، پرسپولیس دست بالاتر را خواهد داشت.

۴- قهرمانی فولاد: تقریبا این حالت را باید غیرممکن دانست، اما اگر فولاد همه بازی‌های خود را ببرد، ۶۰ امتیازی خواهد شد. سپس باید منتظر سه باخت و یک تساوی تراکتور، دو باخت سپاهان و یک باخت و تساوی پرسپولیس بنشیند تا بالاتر از این تیم‌ها قهرمان شود. اما فولاد در صورت برد تراکتور شانس خود برای کسب سهمیه را بیشتر خواهد کرد.

این برنامه بازی تیم‌های مدعی است:

تراکتور (۵۵): ملوان، فولاد، شمس آذر، نساجی، استقلال خوزستان

سپاهان (۵۳): پرسپولیس، ملوان، گل گهر، هوادار، استقلال

پرسپولیس (۵۱): سپاهان، مس رفسنجان، خیبر، هوادار

فولاد (۴۵): شمس آذر، تراکتور، چادرملو، استقلال خوزستان، ملوان