به گزارش روز یکشنبه گروه علمی ایران اکونومیست از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، قانون «حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» که از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور تدوین و در سال ۱۳۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، سرآغاز گسترده‌ترین برنامه دولت برای حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان در سال‌های اخیر بوده است.

در این قانون موضوعات مهمی نظیر تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و ارائه معافیت‌های مالیاتی و گمرکی به شرکت‌های دانش‌بنیان مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین به دنبال ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون و به استناد ماده ۳ این آیین‌نامه، «کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا» در آذرماه ۱۳۹۱ به دستور رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) تشکیل و معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور به‌ عنوان رئیس این کارگروه منصوب شد.

با تصویب جهش تولید دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۱ سیاست‌ها و ظرفیت‌های قانونی برای توسعه علم و فناوری کشور تبیین شد. اکنون این قانون به همراه آیین‌نامه‌های اجرایی آن از طریق شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان در حال اجرا است.

دبیرخانه شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان دارای چهار دبیرخانه تخصصی شامل «دبیرخانه تخصصی ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان»، «دبیرخانه تخصصی حمایت‌های مالیاتی»،« دبیرخانه کارگروه تولید بار اول» و «دبیرخانه تخصصی صندوق‌های پژوهش و فناوری» است که سه دبیرخانه نخست در معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر است.

مهمترین وظایف معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان شامل ارزیابی صلاحیت، حمایت، توانمندسازی و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های موردنیاز برای طرح در کارگروه دائمی و به روزرسانی فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان برای ارایه به کارگروه دایمی جهت تصویب، تدوین برنامه‌های ارزیابی و شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان بر اساس قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری و اختراعات، هماهنگی با سایر دستگاه‌ها جهت تدوین دستورالعمل‌ها و ارایه حمایت‌های موردنیاز به شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان، تدوین برنامه‌های حمایتی با هدف توانمندسازی و توسعه شرکت‌های دانش بنیان، نظارت و هماهنگی فرآیندهای بررسی، تصویب و اجرای طرح‌های شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان، راهبری کارگزاران ارزیابی و شناسایی شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان است.

تورج امرایی در تشریح عملکرد این معاونت در شاخص‌های مختلف گفت: تا پایان سال ۱۴۰۳ تعداد کل شرکت‌های دانش‌بنیان به ۱۰ هزار و ۱۱۵ شرکت رسیده و ۸۳۳ شرکت دانش‌بنیان جدید به اکوسیستم علم و فناوری افزوده شده است، تعداد کل شرکت‌های دانش‌بنیان با در نظر گرفتن ریزش شرکت‌ها به طور خالص ۳۸۲ شرکت نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

وی همچنین در بخش حمایت‌های گمرکی، از راه‌اندازی گمرک تخصصی، استقرار نماینده مستقر در گمرک‌های اصلی کشور برای تسهیل هرچه بهتر امور صادرات و واردات دانش‌بنیان‌ها هم خبر داد و گفت: تسهیلات نظام وظیفه تخصصی شامل امریه شرکت‌های دانش‌بنیان به یک هزار و ۴۵۷ نفر و تعداد ۴۲۳ نفر به عنوان جایگزین خدمت در سال ۱۴۰۳ بخش دیگری از عملکرد معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی است.

سهم ۲۷۵ همتی فروش محصولات دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان به اشتغال ۴۲۱ هزار و ۱۰۱ نفری در شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳ اشاره و میزان فروش کل دانش‌بنیان‌ها را یک هزار و ۲۷۳ همت عنوان کرد و گفت: حدود ۲۷۵ همت از آن فروش محصولات دانش‌بنیان بوده است.

این مقام مسئول، در ادامه از ارایه هفت هزار و ۶۳ مورد مشاوره تخصصی، برگزاری ۱۲۸ مورد نشست و ارایه ۶۶۹ مورد خدمت توانمندسازی به شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳ خبر داد.

وی به میزان صدور جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری در مناطق شهری به مجموعه ‎های دانش‌بنیان گریزی زد و گفت: از ۶۹۲ درخواست تعداد ۵۳۸ درخواست تائید شده است که شرکت‌های دانش‌بنیان از این ظرفیت استفاده کرده‌اند.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی افزود: در رابطه با موضوع اعطای مجوز به دفاتر شرکت‌های دانش‌بنیان برای استقرار در اماکن مسکونی از ۲۴۶ درخواست، ۱۸۴ مورد از شرایط لازم برای استفاده از این مجوز برخوردار بوده‌اند.

امرایی معافیت‌های بیمه‌ای را بخش دیگری از تسهیلات معاونت توسعه شرکت‌‎های دانش‌بنیان دانست و در این راستا از بررسی سه هزار و ۵۰۸ درخواست معافیت بیمه‌ای قراردادهای شرکت‌های دانش‌بنیان و تأیید ۲۴۰۰ مورد از آنها خبر داد.

به گفته او، در مجموع در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۷.۷ همت قرارداد شرکت‌های دانش‌بنیان برای انتفاع از معافیت بیمه تایید شد و بر اساس متوسط ضریب ۱۲ درصد مبلغ ۹۲۴ میلیارد تومان معافیت بیمه قراردادهای دانش‌بنیان تخصیص یافته است.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان تأسیس صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی بیمه، برای صدور انواع ضمانت نامه با کارکرد بیمه با همکاری بیمه مرکزی، بیمه ایران و برخی بیمه‌های غیر دولتی برای پوشش ریسک محصولات دانش‌بنیان در سال گذشته خبر داد.

این مقام مسئول، ارایه یک هزار و ۲۴۱ مورد جلسه مشاوره در خصوص حل و فصل مسایل بیمه‌ای از طریق کارگروه‌های استانی، پیگیری حدود ۵۶۵ درخواست بیمه‌ای به شکل حضوری توسط کارگروه‌های استانی که ۱۹۰ مورد از مسائل در سال ۱۴۰۳ حل شده را بخش دیگری از عملکرد معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان برشمرد.

امرایی ادامه داد: از ۱۴۴ مورد معافیت گمرکی به ارزش ۱۰۴ میلیارد تومان، ۷۵۰ مورد تسهیل و تشریفات ترخیص کالا از گمرک، ۱۰۰ مورد درخواست بند یک ماده ۳۸ آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات به ارزش ۱۰۵ میلیون دلار و ۷۰ مورد گواهی مجوز انطباق استاندارد اجباری به ارزش ۱.۸ میلیون دلار دریافت کرده‌اند.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی به اعتبار مالیاتی ذیل مواد ۱۱ و ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان هم پرداخت و گفت: ۲ هزار و ۱۷۷ طرح از ۶۷۶ شرکت با مجموع رقم مصوب حدود ۷ همت شامل طرح های تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری و توسعه زیست‌بوم تائید شده است.