فرارو- بر اساس گزارش‌ها در روز‌های اخیر، نواحی غربی و جنوب غربی کشور مانند خوزستان، لرستان، کرمانشاه و... درگیر پدیده ریزگرد‌ها بودند و زندگی مردم در این مناطق با مشکل مواجه بوده است.

به گزارش فرارو، ریزگرد‌ها پدیده‌ای است که سال‌ها شناخته شده، ریشه یابی و هر روز راه حل هایش شنیده می‌شود، اما همچنان این اتفاق شوم زندگی را در بهار و تابستان به کام ایرانی‌ها تلخ کرده است. در این مطلب نگاهی کوتاه به دلایل وجود ریزگرد‌ها در ایران و راه حل آن خواهیم داشت.

دلایل وجود ریزگرد‌ها

برای ریزگرد‌هایی که غرب و جنوب غربی کشور را در کام خود کشیده‌اند، ایران دعوتنامه‌ای صادر نکرده است. فصل گرما که می‌آید، دیدن گرد و غبار، تبدیل به یک عادت برای ساکنان این نواحی می‌شود.

کانون‌های گرد و غبار کشور را تصاحب کرده‌اند، اما سازمان‌های مربوطه در برابر این مهمان خاموش محیط زیست، سکوت کرده‌اند. این ریزگردها، تهدیدی علیه امنیت اجتماعی، سلامت عمومی و پایداری زیست بوم ایران است. ریزگردها، ذره‌های بسیار ریزی کوچکتر از ۲ میکرون‌اند که در آسمان با سایر ذرات و آلاینده‌ها ترکیب و به راحتی وارد ریه می‌شوند. در حقیقت این ذرات حاوی عناصری هستند که سلامت انسان و سایر موجودات بشری را تهدید می‌کنند.

در سال‌های گذشته، ریزگردها، فقط در ۳ تا ۴ استان مشاهده می‌شد، اما امروزه این پدیده شوم تمام کشور، حتی مناطق شمالی را فراگرفته است. دلیل این موضوع را می‌توان گسترش کانون‌های داخلی و خارجی گرد غبار دانست. مصرف بی رویه آب در ایران و کشور‌های همسایه مانند ترکیه، عراق، سوریه، اردن و حتی افغانستان به مشکل ریزگرد‌ها دامن زده است. سد سازی‌های ترکیه و پرداخت نکردن حق آبه دجله و فرات باعث شده تا عراق و سوریه نیز به کانون‌ها بحران ریزگرد در ایران تبدیل شوند.

همچنین تغییرات اقلیمی در ایران و خاورمیانه باعث افزایش درجه حرارت و تبخیر رطوبت و کاهش تاب آوری زیست بوم ایران شده است. چرای بی رویه دام ها، از بین بردن جنگل‌ها و پوشش گیاهی به دلایل مختلف نیز به پدیده ریزگرد‌ها دامن زده است.زمانی که زمین خشکیده می‌شود و رطوبت خود را از دست می‌دهد، این ذرات از هم گسسته و به در جو گسترده و یک کانون جدید به وجود می‌آید. هر روز تالاب‌ها و رودخانه‌های خشک می‌شوند و دشت‌ها در کشور تبدیل به کانون ریزگرد‌ها شده‌اند.

مانند دشت ورامین در تهران و هور العظیم در خوزستان آمار‌های رسمی نشان می‌دهد، هر ساله حدود سه هزار میلیارد تومان تنها به دلیل هجوم روان شن ها و ریزگرد‌ها به زیرساخت‌های شهری و روستایی خوزستان آسیب وارد می شود؛ البته این عدد بدون آسیب‌های سلامتی، روانی و اجتماعی ریزگردهاست. درباره سایر استان‌ها هم آمار و ارقامی دقیق وجود ندارد.

بحران شوم ریزگرد‌ها در ایران و راه رهایی از آن

برای رهایی از ریزگرد‌ها چه باید کرد؟

بر اساس نظر کارشناسان باید پذیرفته شود که سیاست‌های آبی اشتباه بود و همین اقدامات باعث معضلات کوچک و بزرگ در کشور شده است. در واقع بحران ریزگردها، فراتر از حد تصور است. اگر تصمیم قاطع گرفته نشود و دولت بودجه کافی درنظر نگیرد، نه تنها مناطق غربی، بلکه تمام ایران زیر تلی از گرد و غبار دفن خواهد شد. برای حل معضل ریزگردها، ابتدا باید مساله آب در ایران حل شود. همچنین دیپلماسی آب در منطقه باید به گونه‌ای فعال شود که سایر کشور‌های درگیر ریزگرد‌ها نیز به یک برنامه اقدام مشترک تبدیل شود، مانند احیای تالاب مشترک هورالعظیم تبدیل به یک مطالعه منطقه‌ای میان ایران و سایر کشور‌ها شود.

همچنین آبی که در کشاورزی و صنعت برداشت می‌شود، نیمی از آن سهم طبیعت است تا زمانی که این حق آبه پرداخت نشود، وضعیت ریزگرد‌ها در کشور تغییر نمی‌کند.