احمد قره خانی؛* آشنایی فرایند تبادل اطلاعات و عواطف بین دو نفر از جنس مقابل به منظور تصمیم گیری برای ازدواج است به طور سنتی در جامعه ما آشنایی از طریق خواستگاری انجام می‌شود که شکل آن در نقاط مختلف ایران متفاوت است.

همانندی‌های قومی، فرهنگی، طبقه اجتماعی، مذهب مشترک، ارزش‌های مشترک، سن و سال نزدیک بهم، سطح تحصیلات مشابه و علایق مشترک بنیان و پایه استواری برای ایجاد زندگی مشترک است.

در فرایند آشنایی ممکن است اشتباهاتی رخ دهد که با تشکیل زندگی مشترک قابل جبران نبوده و ممکن است به افراد آسیب عاطفی و هیجانی زیادی برساند، که مهمترین این اشتباهات عبارت است از:

۱. سوال کافی پرسیده نمی‌شود: بسیاری قبل از شروع رابطه سوال نمی‌پرسند و با این اشتباه کشف خیلی از مسائل را از دست می‌دهند که اطلاع از آنان در انتخاب شریک زندگی بسیار مهم است.

پرسیدن سوال شاهراه شناخت است و هر چقدر اطلاعات ما درباره یک فرد بیشتر باشد بهتر می‌توانیم درباره او تصمیم بگیریم.

۲. نشانه‌های هشداردهنده مشکلات بلقوه نادیده گرفته می‌شود: نادیده گرفتن نشانه‌های هشداردهنده یکی از خطرناکترین اشتباهی است که زوجین دچار آن می‌شوند. زوجین چیزی را از فرد مقابل خود می‌بینند که باید محتاط باشند، اما خود آگاه و ناخودآگاه از آن چشم پوشی می‌کنند مانند: مسائل را کم اهمیت جلوه می‌دهند (آنقدر هم خشمگین نیست، آنقدر هم مواد مصرف نمی‌کند و...)

۳. عجولانه و زود هنگام سازش می‌کنند: یکی دیگر از اشتباهات مهم دوران آشنایی این است که ارزشها، رفتار‌ها و عادت‌های خود را به سرعت تغییر می‌دهند تا وانمود سازند که با فرد مقابل توافق و هماهنگی دارند. در ابتدای آشنایی با چشم پوشی و کوتاه آمدن از آنچه برایشان اهمیت دارد سعی می‌کنند رابطه را حفظ کرده و این تفاهم آشکار است که ساختگی است مانند کناره گیری از خانواده و دوستان، دست برداشتن از علائق خود و...

۴. تسلیم زرق و برق‌های مادی و ظاهری می‌شوند: در اجتماع تاکید بسیار زیادی بر ثروت، پول و وضعیت ظاهری افراد می‌شود و موارد بالا به تنهایی بسیار افسون کننده است وقتی یک رابطه صرفا بر اساس مسائل مادی و ظاهری شکل گیرد نا سالم می‌باشد.

۵. تعهد را مقدم بر تفاهم می‌دانند: قبل از اینکه متوجه شوند با فرد مقابل تفاهم دارند یا نه، متعهد به ازدواج می‌شوند و سریع قول ازدواج می‌دهند افرادی بیشتر این اشتباه را انجام می‌دهند که مایل هستند متاهل باشند، از خواستگاری خسته شده‌اند، از لحاظ عاطفی به فرد متعهد شده‌اند و...
۶. تردید‌های خود را نادیده می‌گیرند: وقتی در مورد ازدواج با فردی تردید دارند آن را نادیده می‌گیرند تا وقتی تردیدی هست تا بررسی و رفع آن تردید نباید ازدواج کرد.

۷. باور به این دارند که او را تغییر می‌دهند: یکی از باور‌های بسیار رایج و غلط این است که ما با عشق، علاقه و توجه همسر خود را تغییر می‌دهیم به ویژه خانم‌ها که بستر پذیرش این باور‌های غلط را بیشتر دارند.

۸. باور به این موضوع که پس از ازدواج مشکلات کم می‌شود: بسیاری امیدوارند که پس از ازدواج همه مشکلات حل می‌شود حتی اگر قبل از ازدواج و در دوران آشنایی مسائل و مشکلاتی وجود داشته است.

دکترای تخصصی روانشناسی*