«شرکت‌های آمریکایی می‌توانند از فرصت تریلیون‌دلاری‌ای که اقتصاد ایران فراهم می‌کند، بهره‌برداری کنند.» این بخشی از متن سخنرانی قرائت‌نشده سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در کنفرانس بین‌المللی سیاست‌های هسته‌ای بنیاد کارنگی است که اهمیت آن با مذاکرات فنی- کارشناسی هیات‌های کارشناسی ایران و آمریکا دوچندان است.

به گزارش دنیای اقتصاد، عراقچی در این متن منتشره با اشاره به جزئیات این سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در بخش انرژی ایران، تاکید کرده که تهران آماده تعامل با ایالات متحده بر مبنای احترام متقابل و جایگاه برابر است.

وی تصریح کرده ایران هرگز مانعی در مسیر همکاری‌های اقتصادی و علمی با ایالات متحده نبوده است. مانع اصلی، دولت‌های پیشین آمریکا بوده‌اند که اغلب تحت تاثیر همان گروه‌های ذی‌نفوذ ویژه عمل کرده‌اند.

وزیر خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد در مذاکرات غیرمستقیم که قرار است روز شنبه ۶ اردیبهشت مجددا در سلطان‌نشین عمان با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، جزئیات مذاکرات فنی را مورد ارزیابی و جمع‌بندی قرار دهد، پیش‌تر و با شروع دور اول مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن به تاریخ ۲۳فروردین در روزنامه واشنگتن‌پست، به چراغ سبز ایران برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، از جمله شرکت‌های آمریکایی، اشاره کرده بود.

عراقچی در متن سخنرانی قرائت‌نشده خود که متن ۳صفحه‌ای آن به زبان انگلیسی از سوی نمایندگی ایران در سازمان ملل منتشر شد، به مقاله خود در واشنگتن‌پست گریز زده و تاکید می‌کند: همان‌طور که اخیرا در صفحات روزنامه واشنگتن‌پست اشاره کردم، شرکت‌های آمریکایی می‌توانند از فرصت تریلیون‌دلاری‌ای که اقتصاد ما فراهم می‌کند، بهره‌برداری کنند. این شامل شرکت‌هایی می‌شود که می‌توانند در تولید برق پاک از طریق منابع غیرهیدروکربنی به ما کمک کنند.

ایران هم‌اکنون یک رآکتور در نیروگاه هسته‌ای بوشهر دارد. برنامه بلندمدت ما ساخت دست‌کم ۱۹ رآکتور دیگر است؛ این بدین معناست که ده‌ها میلیارد دلار قرارداد بالقوه در دسترس قرار دارد. بازار ایران به‌تنهایی آن‌قدر بزرگ است که می‌تواند صنعت هسته‌ای در حال رکود ایالات متحده را احیا کند.

وزیر امور خارجه در ادامه این متن به مساله مهم تضمین‌ها هم اشاره کرده و می‌نویسد: با نگاه به آینده، هر توافقی که ممکن است حاصل شود باید بر تضمین منافع اقتصادی ایران، همراه با یک برنامه نظارت و راستی‌آزمایی قوی و اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران استوار باشد. این رویکرد می‌تواند ثبات و اعتماد بلندمدت ایجاد کند. دامنه مذاکرات نیز باید روشن باشد؛ مذاکرات باید صرفا بر رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای متمرکز باشد. در منطقه‌ای به خشونت و ناپایداری ما، ایران هرگز امنیت خود را موضوع مذاکره قرار نخواهد داد.

مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات با آمریکا، با تاکید بر اینکه ایران بار‌ها نشان داده که آماده تعامل با ایالات متحده بر مبنای احترام متقابل و جایگاه برابر است، نوشت: این شامل به رسمیت شناختن حقوق ما به‌عنوان عضو پیمان عدم اشاعه، از جمله توانایی تولید سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای خود می‌شود. ما همچنین به‌روشنی اعلام کرده‌ایم که چیزی برای پنهان کردن نداریم.

به همین دلیل است که ایران - در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ - با سخت‌گیرانه‌ترین رژیم بازرسی که جهان تاکنون دیده موافقت کرده است. خروج ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸ به همراه بازگردانده شدن تحریم‌ها، این روند را مختل و اعتماد را خدشه‌دار کرد؛ با وجود این عقبگردها، ایران بار دیگر تعهد خود به دیپلماسی را به نمایش گذاشته است.

سیدعباس عراقچی در پایان با اشاره به پایبندی ایران به تعهدات می‌نویسد: برای حرکت به جلو، پایه و اساس باید محکم باشد. هر مذاکره‌ای باید بر اصول مصالحه معقول و عادلانه استوار باشد. برخلاف ادعا‌های برخی گروه‌های ذی‌نفوذ، ایران همواره به تعهدات خود پایبند بوده است. عملکرد ما گویای این حقیقت است: ما در برجام متعهد شدیم که به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرویم و این واقعیت اخیرا توسط مدیر اطلاعات ملی آمریکا تایید شده است. از آنجا که ما حتی هفت سال پس از خروج آمریکا از برجام به تعهدات خود وفادار مانده‌ایم، می‌توان روی پایبندی ایران به توافقاتش حساب کرد. کسانی که خلاف این را ادعا می‌کنند، یا ناآگاه هستند یا فریبکار.»

مذاکرات فنی

قرار است از روز شنبه تیم‌های کارشناسی دو کشور روند جزئیات بر سر برنامه هسته‌ای را در مسقط آغاز کنند و سپس سیدعباس عراقچی و استیو ویتکاف، مذاکره‌کنندگان ارشد، در همین روز به بحث‌های کارشناسی پیوسته و نتایج را مرور و در این دور جمع‌بندی کنند. سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری دوشنبه یکم اردیبهشت درباره ترکیب تیم کارشناسی ایران در جریان رایزنی‌های غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن در مسقط گفت: ترکیب تیم کارشناسی با توجه به پیشرفت مذاکرات و ورود به جزئیات تنظیم خواهد شد.

در حال بررسی جنبه‌های مختلف موضوع هستیم و با توجه به چارچوب‌هایی که در دو جلسه قبلی در رم و مسقط درباره آن تفاهم اولیه شده، براساس آن درباره ترکیب تیم در روز چهارشنبه تصمیم‌گیری خواهد شد. این موضوع همین الان در دست بررسی است. مذاکره‌کنندگان دو کشور روز شنبه ۳۰فروردین در شهر رم و به میزبانی سفارت عمان دور دوم مذاکرات غیرمستقیم خود را پس از ۴ ساعت به پایان رساندند و دو طرف در پایان از پیشرفت در گفت‌و‌گو‌ها یاد کردند.

پیش از این در گزارشی با اشاره به جزئیات مذاکرات فنی نوشتیم: سه موضوع درصد غنی‌سازی، نظارت‌ها و ذخایر اورانیوم بخش عمده‌ای از تمرکز مذاکراتی را به خود معطوف دارد.

عبور آمریکا از در خواست برچیدن غنی‌سازی

رسانه آمریکایی آسوشیتدپرس نیز با اشاره به اینکه گفت‌و‌گو‌های هسته‌ای تهران و واشنگتن به مرحله‌ای رسیده است که به‌عنوان سطح کارشناسی شناخته می‌شود، آن را نشانه پیشرفت سریع مذکرات دانست. در همین چارچوب، کارشناسان در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آسوشیتدپرس تاکید کردند که این لزوما به معنای قریب‌الوقوع بودن توافق نیست، اما این بدان معناست که مذاکرات بین عباس عراقچی و استیو ویتکاف شکست نخورده است.

کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات، می‌گوید: موافقت با گفت‌و‌گو‌های فنی نشان می‌دهد که هر دو طرف اهداف واقع‌بینانه و عمل‌گرایانه را برای مذاکرات بیان می‌کنند و می‌خواهند جزئیات را بررسی کنند. او افزود: اگر ویتکاف در طول مذاکرات خود با عراقچی خواسته‌های حداکثری، مانند برچیده شدن برنامه غنی‌سازی ایران را مطرح می‌کرد، تهران انگیزه‌ای برای دیدار در سطح فنی نداشت.

رسانه قطری العربی الجدید نیز به نقل از برخی منابع افزود که مذاکرات ایران و آمریکا تاکنون پیرامون همین خطوط کلی در جریان بوده است و «هنگام پرداختن به پرونده هسته‌ای، آنچه مطرح می‌شود از چارچوب توافق هسته‌ای منعقدشده در سال ۲۰۱۵فراتر نمی‌رود.» طبق این گزارش، «موافقت آمریکا با اصل حق ایران در غنی‌سازی اورانیوم وجود دارد و طرف ایرانی پیشنهاد‌هایی برای اطمینان دادن به طرف مقابل در مورد صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود ارائه کرده است.»