گمرک ایران در حالی متن ابلاغیه نرخ حقوق ورودی خودروهای برقی و هیبرید را منتشر کرد که مطابق آن حقوق ورودی این خودروها به‌ترتیب ۴ و ۱۵ درصد تا زمان ابلاغ آیین‌نامه مربوط به‌قانون بودجه سال جاری در مورد تعرفه‌های واردات خودرو تعیین شده است. این درشرایطی است که ۲۷ فروردین احکام گمرکی قانون بودجه سال ۱۴۰۴ به‌گمرکات اعلام شده بود و در آن خبری از کاهش حقوق ورودی خودروها از جمله هیبریدها و برقی‌ها نبود.

در ابلاغیه‌ای که منتشر شد، به بند «ر» تبصره یک قانون بودجه سال جاری ارجاع داده شده است. این بند قانونی تاکید دارد بانک‌مرکزی ایران مکلف است حداقل ۲ میلیارد یورو از محل منابع مورد تایید برای واردات خودرو سواری نو و کارکرده (حداکثر پنج سال ساخت) اختصاص دهد. حقوق ورودی خودروهای وارداتی از محل ارز تخصیصی این بند ۱۰۰ درصد تعیین می‌شود. گرچه این بند قانونی به‌کاهش حقوق ورودی برای محصولات برقی و هیبرید اشاره‌ای نکرده و همین موضوع سبب شده بود در احکام قانونی مربوط به آن که به گمرکات ابلاغ شده بود تعرفه تمام خودروها ۱۰۰ درصد تعیین شود، اما گویا فعلا خبری از اجرایی شدن آن نیست.

اما محمدعلی دهقان‌دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت در حاشیه نشست خبری نمایشگاه ایران اکسپو در جمع خبرنگاران دراین‌باره گفت: «ماده قانونی مذکور به‌صراحت اعلام می‌کند باید ارز تخصیص پیدا کند و در ازای آن تعرفه واردات خودرو ۱۰۰ درصد باشد؛ اما آیین‌نامه اجرایی آن باید با همکاری سازمان برنامه و بودجه، بانک‌مرکزی و وزارت صمت تهیه و ابلاغ شود. تا زمانی که چنین آیین‌نامه‌ای تدوین و ابلاغ نشده، هیچ خودرویی مشمول تعرفه ۱۰۰ درصدی نمی‌شود و همان تعرفه‌های قبلی که در کتاب مقررات آمده است، ملاک عمل خواهد بود.»

وی همچنین گفت: «براساس تفسیر ما از این ماده قانونی، می‌توان در آیین‌نامه اجرایی، خودروهای خاصی را از این طرح خارج کرد. از جمله خودروهای برقی، هیبرید یا حتی خودروهایی با موتور زیر ۱۵۰۰ سی‌سی و اگر این پیشنهادها اجرا شود، التهاب‌های بازار نیز کاهش خواهد یافت.»

معاون وزیر صمت علاوه‌بر این گفته است به‌طور کلی با افزایش تعرفه واردات خودرو مخالف است. با وجود این هنوز مشخص نیست که اگر آیین‌نامه بند قانونی مذکور تدوین شود، سرنوشت تعرفه‌ای واردات خودروهای برقی و هیبرید چه خواهد شد.

به‌نظر می‌رسد واردکنندگان خودرو، به‌ویژه واردکنندگان مدل‌های برقی و هیبرید، با پنجره زمانی محدودی برای واردات با تعرفه‌های پایین‌تر مواجه هستند. این فرصت می‌تواند به افزایش موقتی واردات این نوع خودروها منجر شود؛ اما پایداری این روند بستگی به سیاست‌های آتی دولت دارد.

مهم‌ترین چالش پیش روی بازار خودروهای برقی و هیبرید، عدم‌قطعیت در سیاستگزاری و احتمال تغییر ناگهانی تعرفه‌ها پس از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی است که می‌تواند برنامه‌ریزی بلندمدت در این بخش را با مشکل مواجه کند.

همچنین ابهام درمورد توانایی تخصیص ارز دو میلیارد یورویی (که به گفته رئیس مجلس با تصمیم سران قوا حتی به ۳ میلیارد یورو افزایش می‌یابد) بر پیچیدگی وضعیت می‌افزاید. کما این‌که در سال گذشته نیز به‌رغم تصویب تخصیص ۲ میلیارد یورو به واردات خودرو، کمتر از یک میلیارد دلار محقق شد.

بررسی روند سیاست‌های وارداتی خودرو در کشور نشان می‌دهد تغییرات مکرر در تعرفه‌ها و مقررات واردات، یکی از عوامل اصلی بی‌ثباتی در بازار خودرو بوده است. ادامه این روند، اطمینان سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی را کاهش می‌دهد؛ چراکه واردکنندگان و سرمایه‌گذاران در این حوزه نیاز به ثبات در سیاستگزاری‌ها دارند؛ در غیر این صورت، انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری برای واردات برقی‌ها و هیبریدها نخواهند داشت.

نوسان قیمت شدید در بازار خودرو

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۲۲ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که قیمت ری‌را (۱۴۰۴) با ۲۲ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۵۴۵ میلیون‌تومان، سهند تیپ S (۱۴۰۴) با ۸ میلیون‌تومان کاهش به ۵۸۰ میلیون‌تومان، نیسان دوگانه آپشنال (دریچه‌برقی) (۱۴۰۴) با ۷ میلیون‌تومان کاهش به ۷۲۵ میلیون‌تومان، رانا پلاس ارتقایافته (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش به ۷۴۰ میلیون‌تومان، دنا پلاس توربو ۶ دنده (۸۵ گانه) (۱۴۰۴) با ۶ میلیون‌تومان کاهش به ۹۶۱ میلیون‌تومان و نیسان دوگانه آپشنال (دریچه‌سیمی) (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به ۷۳۲ میلیون‌تومان رسید.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۴۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش اکستریم TXL (۱۴۰۳) با ۴۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ ‌میلیارد و ۹۱۰ میلیون‌تومان، اکستریم VX (۲۰۲۳) با ۳۰ میلیون‌تومان کاهش به ۴ ‌میلیارد و ۸۷۰ میلیون‌تومان، هایما S۷ پرو (۱۴۰۴) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۹۲۰ میلیون‌تومان، فونیکس تیگو ۸ پرو پلاگین هیبرید (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ ‌میلیارد و ۵۲۰ میلیون‌تومان، لاماری ایما (۱۴۰۴) با ۱۹ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۱۸۰ میلیون‌تومان و کی‌ام‌سی T۹ (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۸۱۰ میلیون‌تومان رسید.

در گروه خودروهای وارداتی نیز شاهد رشد بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که جتا VS۷ (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیون‌تومان، نیسان ترا ۲۰۰۰ سی‌سی توربو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون‌تومان، نیسان سیلفی E-Power پلاس (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان، هونگچی H۵ (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان، جی‌ای‌سی GS۳ Emzoom (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیــــــون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان و جتا VS۵ (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.