مسکن، به عنوان یکی از نیازهای اساسی هر انسان، همواره دغدغه‌ای مهم برای کارگران بوده است. در سال‌های اخیر، افزایش بی‌رویه قیمت زمین، مصالح ساختمانی و اجاره‌بها، شرایط زندگی بسیاری از کارگران را تحت‌الشعاع قرار داده و تأمین مسکن مناسب را به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های این قشر زحمتکش تبدیل کرده است.

بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، بیش از ۶۵درصد از کارگران فاقد مسکن ملکی هستند و بخش قابل توجهی از درآمد ماهانه خود را صرف پرداخت اجاره‌خانه می‌کنند؛ در برخی موارد این رقم به بیش از ۵۰درصد درآمد خانوار می‌رسد. این وضعیت باعث شده که امنیت اقتصادی خانواده‌های کارگری به شدت کاهش یابد.

حسین، کارگر یک کارخانه نساجی در حومه تهران، می‌گوید: «حقوق ما با افزایش قیمت اجاره‌ها همخوانی ندارد. سال گذشته خانه‌ای ۵۰ متری اجاره کرده بودم، اما امسال همان خانه را با ۷۰درصد افزایش باید اجاره کنم. دیگر از پس هزینه‌ها برنمی‌آییم.»

کارشناسان حوزه کار و رفاه معتقدند که نبود سیاست‌های منسجم حمایتی از کارگران در حوزه مسکن، عامل اصلی این بحران است. طرح‌هایی مانند مسکن مهر و نهضت ملی مسکن نتوانسته‌اند سهم مناسبی برای کارگران در نظر بگیرند. همچنین تسهیلات بانکی موجود نیز به دلیل بهره بالا و شرایط دشوار بازپرداخت، برای کارگران قابل استفاده نیست.

*تأکید بر نقش کلیدی تعاونی‌های مسکن و مصرف کارگری

علی حسین شهریور، دبیرکل خانه تعاونگران ایران با تاکید بر اینکه دستان پرتوان کارگران چرخ‌های اقتصاد و آبادانی را به حرکت درمی‌آورد، مشکلات معیشتی و مسکن را از جدی‌ترین چالش‌های آنان برشمرد و بر نقش محوری و راهگشای تعاونی‌های مسکن و مصرف کارگری در بهبود وضعیت این قشر تأکید کرد.

وی ادامه داد: همزمان با فرارسیدن دهم اردیبهشت ماه، روز ملی کار و کارگر، علی حسین شهریور، دبیرکل این تشکل اجتماعی، در گفت‌وگویی ضمن تبریک این روز به جامعه بزرگ کارگری کشور، جایگاه آنان را در پیشرفت و توسعه ایران اسلامی بی‌بدیل خواند.

شهریور اظهار داشت:بی شک، هرگونه پیشرفت و آبادانی مرهون دستان پرتوان و اندیشه پویای کارگران شریف و زحمتکش است. روز کار و کارگر، فرصتی مغتنم برای ارج نهادن به مقام شامخ این قشر مولد و رکن اساسی جامعه است.وی با تأکید بر ضرورت توجه به جایگاه کارگر در مسیر توسعه پایدار و تحقق عدالت اجتماعی افزود:خانه تعاونگران ایران، ضمن تبریک این روز خجسته به تمامی کارگران ایران اسلامی، به ویژه تلاشگران عرصه تعاون، برخود لازم می‌داند تا بر اهمیت جایگاه کار و کارگر در توسعه پایدار کشور و تحقق عدالت اجتماعی تاکید ورزد.

دبیرکل خانه تعاونگران با اشاره به چالش‌های عدیده‌ای که امروز جامعه کارگری با آن دست و پنجه نرم می‌کند، مشکلات معیشتی، عدم تناسب حقوق و دستمزد با نرخ تورم، نبود امنیت شغلی کافی و شرایط نامناسب کار را از جمله دغدغه‌های اصلی این قشر برشمرد. وی با درک عمیق از این مسائل، بر تلاش خانه تعاونگران در جهت حمایت از حقوق قانونی کارگران و بهبود وضعیت آنان تأکید کرد و گفت:خانه تعاونگران ایران با درک عمیق از چالش‌ها و مشکلات پیش روی جامعه کارگری، از جمله مسائل مرتبط با معیشت، امنیت شغلی و شرایط کار، تلاش مستمر خود را در جهت حمایت از حقوق قانونی کارگران و بهبود وضعیت آنان به کار خواهد بست.

شهریور، تعاونی‌ها را به عنوان نمونه‌ای موفق از همکاری و همدلی، بستری مناسب برای حضور و فعالیت توأم با کرامت کارگران دانست و تصریح کرد:تعاونی‌ها همواره بستری مناسب برای حضور و فعالیت کارگران فراهم آورده‌اند. در نظام تعاونی، کارگر نه تنها نیروی کار، بلکه عضوی سهیم در موفقیت و تعالی مجموعه محسوب می‌شود و این خود ضامن کرامت و منزلت والای اوست.

وی با تأکید بر اهمیت رویکردهای تعاونی برای حل مشکلات ملموس کارگران، به ویژه در دو حوزه حیاتی مسکن و معیشت روزمره، خاطر نشان کرد:برای حل بخشی از عمده‌ترین دغدغه‌های کارگران، یعنی تأمین مسکن مناسب و کاهش هزینه‌های زندگی، ضرورت دارد که به طور ویژه به توسعه و تقویت تعاونی‌های مسکن کارگری و تعاونی‌های مصرف کارگری توجه شود. این تعاونی‌ها می‌توانند با حذف واسطه‌ها و ایجاد سازوکارهای مشارکتی، گام‌های مؤثری در جهت تسهیل خانه‌دار شدن کارگران و ارائه کالاهای اساسی با قیمت مناسب‌تر بردارند و بار سنگین مشکلات اقتصادی را از دوش این قشر زحمتکش بردارند.

دبیرکل خانه تعاونگران با بیان اینکه تقویت بخش تعاون به طور کلی می‌تواند نقش بسزایی در اقتصاد کشور ایفا کند، افزود:ما معتقدیم که تقویت بخش تعاون و گسترش فرهنگ همکاری و مشارکت، می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد اشتغال پایدار، افزایش بهره‌وری و توزیع عادلانه ثروت داشته باشد. کارگران در تعاونی‌ها، با احساس تعلق و انگیزه بیشتر، در راستای اهداف مشترک گام برمی‌دارند و این هم‌افزایی، موتور محرکه رشد و پیشرفت خواهد بود.

شهریور ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای کارگر، و تمامی عزیزانی که جان خود را در راه تولید و سازندگی این مرز و بوم فدا کردند،بر ضرورت توجه ویژه مسئولان به مطالبات بر حق جامعه کارگری تأکید کرد و خواستار شد:اجرای صحیح قوانین کار، تلاش برای همسان‌سازی حقوق و دستمزد با نرخ تورم، فراهم آوردن محیط کار ایمن و سالم و توجه به بیمه‌های تأمین اجتماعی و تکمیلی، از جمله مطالبات اصلی و حیاتی است که باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های مسئولان قرار گیرد.

علی حسین شهریور در پایان، بار دیگر فرارسیدن روز کار و کارگر را به تمامی کارگران سرافراز کشور تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد که با ترویج همدلی و همکاری بین تمامی ارکان جامعه، شاهد ایرانی آبادتر و جامعه‌ای با عدالت بیشتر برای تمامی اقشار زحمتکش باشیم.

از سوی دیگر، رکود ساخت‌وساز در بسیاری از مناطق کشور، به‌ویژه در مناطق کارگری، وضعیت را بغرنج‌تر کرده است. فعالان کارگری خواستار تدوین سیاست‌هایی مشخص در راستای ساخت مسکن‌های ارزان‌قیمت و واگذاری آن‌ها به کارگران با اقساط بلندمدت و نرخ سود پایین هستند.

با نزدیک شدن به روز جهانی کارگر، توجه دوباره به وضعیت مسکن این قشر و تلاش برای ایجاد راه‌حل‌های اجرایی، از جمله ضرورت‌هایی است که می‌تواند بخشی از فشار اقتصادی موجود را کاهش دهد و امید به زندگی را در میان کارگران زنده نگه دارد.