مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که حتی کم‌خوابی کوتاه‌مدت نیز باعث فعال شدن پروتئین‌های التهابی در خون می‌شود که با بیماری‌های قلبی‌عروقی مرتبط هستند. تنها پس از سه شب خوابیدن به مدت چهار ساعت در شب، مردان جوان و سالم افزایش سطح پروتئین‌هایی را نشان دادند که با نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر مرتبط‌اند.

با اینکه ورزش همچنان پروتئین‌های مفید را تحریک می‌کند، اما قلب ممکن است در صورت کمبود خواب با فشار بیشتری رو‌به‌رو شود. این یافته‌ها نقش حیاتی خواب را در سلامت قلب حتی در افراد سالم نشان می‌دهد و تأکید می‌کند که خواب و ورزش باید مکمل یکدیگر باشند، نه جایگزین.

نکات کلیدی

اثر فوری: فقط سه شب خواب ناکافی باعث افزایش پروتئین‌های مرتبط با التهاب شد.

هشدار زودهنگام: علائم خطر قلبی حتی در افراد جوان و سالم نیز ظاهر شد.

ورزش مفید است، اما کافی نیست: فعالیت بدنی نمی‌تواند به‌طور کامل اثرات منفی کم‌خوابی را جبران کند.

مطالعه چگونه انجام شد؟

این تحقیق توسط دانشگاه اوپسالا (Uppsala University) سوئد انجام شده و در ژورنال Biomarker Research منتشر شده است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر کم‌خوابی بر سطح پروتئین‌های التهابی مرتبط با بیماری‌های قلبی بود.

۱۶ مرد جوان سالم با وزن نرمال و عادات خواب سالم در این تحقیق شرکت کردند. آنها در یک آزمایشگاه خواب تحت شرایط کاملاً کنترل‌شده از نظر رژیم غذایی و سطح فعالیت، دو بار مورد بررسی قرار گرفتند:

در یک مرحله، به مدت سه شب خواب کافی داشتند.

در مرحله دیگر، به مدت سه شب تنها حدود چهار ساعت در شب خوابیدند.

در هر دو مرحله، نمونه خون صبح و عصر گرفته شد و پس از انجام ۳۰ دقیقه ورزش با شدت بالا نیز بررسی صورت گرفت.

افزایش پروتئین‌های التهابی پس از کم‌خوابی

پژوهشگران سطح حدود ۹۰ پروتئین را در خون اندازه‌گیری کردند و متوجه شدند که در دوره کم‌خوابی، سطح بسیاری از پروتئین‌های مرتبط با التهاب افزایش یافته است.

بسیاری از این پروتئین‌ها با خطر بالای ابتلا به بیماری‌هایی، چون نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر مرتبط‌اند.

نکته جالب این است که این افزایش در پروتئین‌ها حتی در افراد جوان و کاملاً سالم هم رخ داد؛ مسئله‌ای که پیش‌تر بیشتر در افراد مسن‌تر دیده شده بود.

به گفته‌ی دکتر یوناتان سدرنیس، پزشک و پژوهشگر ارشد این مطالعه: "این نتایج نشان می‌دهند که باید از همان سنین پایین بر اهمیت خواب در سلامت قلب تأکید کرد. "

تأثیر ورزش تحت کم‌خوابی

ورزش در شرایط کم‌خوابی پاسخ متفاوتی را نشان داد، اما برخی از پروتئین‌های مفید همچنان افزایش یافتند—چه فرد خواب کافی داشته باشد و چه نه.

اگرچه ورزش همچنان پروتئین‌هایی را فعال می‌کند که با فواید سلامتی مرتبط‌اند، اما مطالعات قبلی نشان داده‌اند که در هنگام کم‌خوابی، ورزش می‌تواند فشار بیشتری به سلول‌های عضلانی قلب وارد کند. "ورزش می‌تواند بخشی از اثرات منفی کم‌خوابی را جبران کند، اما نمی‌تواند جایگزین عملکرد حیاتی خواب شود. "

دکتر سدرنیس اضافه می‌کند:"تحقیقات بیشتر لازم است تا بررسی شود این اثرات در زنان، افراد مسن، بیماران قلبی یا کسانی با الگو‌های خواب متفاوت چگونه بروز می‌کنند. "

هدف نهایی، تدوین راهکار‌های بهتر برای بهره‌گیری همزمان از خواب، ورزش و دیگر عوامل سبک زندگی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌عروقی است.