موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های واگیردار ایالات متحده آمریکا (NIAID) به‌تازگی در اقدامی که ممکن است تقریباً تمام تحقیقات آینده درباره‌ی واکسن HIV را متوقف کند، به محققان اطلاع داد که سال آینده بودجه‌ی دو کنسرسیوم اصلی در این حوزه‌‌ی پرچالش را تمدید نخواهد کرد.

دنیس برتون، از مؤسسه‌ی تحقیقاتی اسکریپس که یکی از دو کنسرسیوم ساخت واکسن اچ‌آی‌وی/ایدز (CHAVD) را رهبری می‌کند گفته که اطلاعیه‌ی NIAID که به‌صورت شفاهی توسط مسئولان برنامه‌ی NIAID به محققان منتقل شده، در بدترین زمان ممکن اتفاق افتاد، زیرا نتایج اخیر آزمایش‌های بالینی برای واکسن‌های احتمالی HIV واقعاً امیدوارکننده‌ بودند.

قطع بودجه‌ی واکسن‌ HIV ضربه‌ای بزرگ به روند تحقیقات می‌زند

گرچه محققان حوزه‌ی واکسن HIV اذعان دارند که هنوز تا رسیدن به واکسنی برای ویروس عامل ایدز فاصله داریم، یافته‌های جدید امیدی تازه به این مسیر بخشیده و خیلی از دانشمندان می‌گویند این نتایج نیازمند پیگیری جدی و دقیق است.

کنسرسیوم‌های طراحی و آزمایش واکسن‌های نوآورانه HIV که در سال ۲۰۰۵ تشکیل شدند، در مجموع با بیش از ۱۲ نهاد علمی و پژوهشی همکاری دارند. آن‌ها موفق شده‌اند واکسن‌های HIV را که از پیشرفته‌ترین و نوآورانه‌ترین گزینه‌های آزمایشی به شمار می‌روند، وارد مراحل آزمایش بالینی کنند. NIAID در سال ۲۰۱۹، به دو نهاد پیشتاز، یعنی مؤسسه‌ی تحقیقاتی اسکریپس و دانشگاه دوک، کمک‌هزینه‌هایی هفت‌ساله به ارزش هر یک ۱۲۹ میلیون دلار اعطا کرد. اطلاعیه‌ی جدید بدان معناست که این نهادها پس از پایان این کمک‌هزینه‌ها در ژوئن ۲۰۲۶، امکان تمدید بودجه را نخواهند داشت.

به‌گفته‌ی برتون، NIAID براساس یک دستور مجبور به توقف تأمین بودجه شده، اما مشخص نیست که این تصمیم توسط وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (HHS) اتخاذ شده یا مؤسسه ملی سلامت (NIH) که ناظر بر فعالیت NIAID است.

بیشتر بخوانید

بیماران مبتلا به HIV چگونه از آن نجات می‌یابند؟
08 01 02مطالعه '7
چرا پس از ۴۰ سال، هنوز واکسنی برای ایدز نداریم؟
22 03 00مطالعه '10
واکسن آزمایشی جدید HIV در کارآزمایی‌ انسانی اولیه امیدبخش ظاهر شده است
12 09 01مطالعه '4

از سال ۲۰۱۰ شمار موارد جدید ابتلا به HIV روندی کاهشی داشته است. بااین‌حال، سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۳ حدود ۱٫۳ میلیون مورد جدید از جمله ۱۲۰ هزار کودک را گزارش کرد. جان مور، محقق HIV در دانشگاه وِیل کرنل نیویورک، هشدار داده که پایان‌دادن به تحقیقات واکسن در نهایت به مرگ انسان‌ها منجر می‌شود؛ زیرا بدون واکسن نمی‌توان همه‌گیری HIV را متوقف کرد. او همچنین گفت سرمایه‌گذاری چندساله‌ی موسسه‌ی ملی سلامت آمریکا روی فناوری‌های پیشرفته واکسن نباید به‌راحتی کنار گذاشته شود.

دونالد ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری خود از طرح‌های موجود برای پایان‌دادن به همه‌گیری اچ‌آی‌وی در آمریکا حمایت می‌کرد؛ اما در دوره‌ی دوم، دولت او بسیاری از حمایت‌های فدرال را قطع کرده و موسسه‌ی ملی سلامت چندین کمک‌هزینه‌ی تحقیقاتی مربوط به PrEP (داروی پیشگیری از HIV) را پایان داده است.

بارتون هاینز، مدیر کنسرسیوم CHAVD در دانشگاه دوک، گفته بود سال گذشته برنامه‌ای از طرف شورای مشورتی NIAID برای تداوم تأمین بودجه‌ی کنسرسیوم‌های تحقیقاتی HIV تصویب شده و قرار بود سالانه بیش از ۳۰ میلیون دلار برای پنج سال اختصاص یابد؛ اما اکنون مؤسسه ملی سلامت اعلام کرده که این برنامه منتفی شده؛ زیرا رهبری این نهاد دیگر از ادامه‌ی آن حمایت نمی‌کند. طبق ایمیلی که ساینس تأیید کرده، مؤسسه ملی سلامت تصمیم گرفته تمرکزش را به روش‌های موجود برای مقابله با HIV معطوف کند.

تصمیم ناگهانی قطه بودجه، باعث سردرگمی محققان شده؛ زیرا فقط یک سال از بودجه‌ی فعلی باقی مانده و آینده‌ی تحقیقاتشان نامشخص است. برتون گفت سرمایه‌گذاری‌های بزرگ سال‌های اخیر تازه به مرحله‌ی نتیجه‌گیری رسیده بود؛ اما حالا همه‌چیز متوقف شده و پروژه‌ها ممکن است متوقف یا پراکنده شوند و هماهنگی بین تیم‌ها از بین برود؛ در حالی‌که این همکاری‌ها نقش حیاتی در پیشرفت سریع تحقیقات داشته‌اند.

«سرمایه‌گذاری چندساله‌ی مؤسسه ملی سلامت آمریکا در فناوری‌های پیشرفته‌ی ساخت واکسن نباید این‌طور بی‌برنامه و ناگهانی رها شود»

دولت ترامپ همچنین واحد پیشگیری از HIV در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) را که مسئول تأمین بودجه برای ایالت‌ها و مناطق برای مقابله با شیوع HIV بود، منحل کرده است. برخی مقامات وزارت بهداشت گفته‌اند که بخشی از این وظایف قرار است به نهادی جدید به نام «اداره‌ی سلامت آمریکا» منتقل شود، اما هنوز جزئیاتی اعلام نشده است.

در سال ۲۰۲۲، مؤسسه ملی سلامت آمریکا حدود ۷۰ درصد از بودجه‌ی جهانی تحقیقات واکسن HIV را تأمین کرده بود. اکنون با اعلام توقف حمایت از دو کنسرسیوم اصلی، آینده‌ی این تحقیقات با چالش جدی مواجه شده است. محققان این تصمیم را ضربه‌ای بزرگ به روند تحقیقات می‌دانند. هم‌زمان، مؤسسه ملی سلامت اعلام کرده که دیگر از آزمایش واکسن‌ها روی میمون‌ها نیز حمایت نخواهد کرد. به گفته‌ی متخصصان، این اقدامات می‌تواند موجب تضعیف ساختار علمی و کند‌شدن پیشرفت‌ها در این حوزه شود.