داستان‌های علیرضا بیرانوند در فوتبال ایران تمامی ندارد. دروازه‌بان این روزهای باشگاه تراکتور که فعلا یکی از باسابقه‌ترین دروازه‌بان‌های تاریخ تیم ملی به شمار می‌رود اخیرا به خاطر ادعایش مبنی بر اینکه در مقطع دکتری تحصیل می‌کند، نقل محافل شده است. بسیاری، با شناختی که از بیرانوند دارند این پرسش مهم را مطرح می‌کنند که فردی مثل او چطور به مقطع دکتری رسیده و بیرانوند با استفاده از چه سیستمی توانسته مقاطعی مثل کارشناسی و یا ارشد را پشت سر بگذارد؟

کم نیستند افرادی که این روزها دوباره خلا نظارتی بر سیستم آموزشی کشور را گوشزد می‌کنند و از بیرانوند به عنوان «شاهد زنده» آن یاد می‌‌کنند. اگرچه بعد از جو به راه افتاده، بیرانوند فعلا از ادعای دکتر بودنش دست کشیده و گفته تازه در کنکور این مقطع قبول شده و انتخاب شهر کرده و منتظر است ولی به این سادگی‌ها نمی‌توان از کنار جنجال رخ داده عبور کرد. هرچند که در این زمینه، مسئولان آموزش عالی کشور، وعده بررسی و پیگیری داده و قرار است نتایج آن بررسی‌ها اعلام شود ولی داستان معافیت تحصیلی علیرضا بیرانوند به قدری ابهام داد که به این سادگی‌ها قابل حل نیست.

اخبار مرتبط

واکنش مهدی تاج به عدم صدور رای پرونده علیرضا بیرانوند

علیرضا کی دیپلم گرفت؟

بسیاری از زندگی سخت و دشواری که علیرضا بیرانوند داشته، اطلاع دارند. اینکه در آن شرایط او بخواهد به درستی، مثل سایر هم‌سن‌وسال‌هایش درس بخواند امری عجیب است. واضح است که داستان‌های متعددی مبنی بر اینکه مجبور شده درس را کنار بگذارد و به خانواده کمک کند، روایت شده است. البته که بعدها احتمالا برای عقب نیفتادن از قافله، مجبور شده آن را پیگیری کند.

باوجود این، بزرگ‌ترین پرسش این ماجرا، همین است که علیرضا بیرانوند چه زمانی دیپلمش را گرفته است؟ اگر زمان دقیق این مدرک مشخص شود، بخشی از مشکلات رایج درباره او، از بین خواهد رفت. چه مشکلی؟ مشمول بودنش برای سربازی. بیرانوند این روزها باوجود آنکه 32 ساله است و به ادعای خودش از قانون سرباز قهرمان استفاده نکرده، هنوز به خدمت سربازی نرفته و با مسیری که برای خودش چیده، احتمالا تا 6 سال آینده هم از خدمت در امان بماند؛ ولی آیا چنین موضوعی شدنی است؟

برای بررسی ابهام اصلی کافی است قانون معافیت از تحصیل که بیرانوند این روزها با استناد به آن، از خدمت گریخته، مورد ارزیابی قرار بگیرد. همه می‌دانند که پسرها بعد از 18 سالگی، مشمول هستند. حالا یا باید به خدمت بروند و یا اینکه معافیت تحصیلی بگیرند. این‌جا مهمترین ابهام درباره علیرضا بیرانوند شکل گرفته. «بیرو» متولد 1371 است؛ یعنی سال 1389 مشمول بوده و باید سربازی می‌رفته است. چنین اتفاقی نیفتاده تا او یک سال بعد، یعنی از سال 90 تا سال 1395 به طور حرفه‌ای در باشگاه نفت تهران بازی کرده باشد. چطور کسی که مشمول بوده، سربازی نرفته است؟

اینجا بهتر است نص صریح قانون مورد بررسی قرار بگیرد؛ ماده 33 شرایط معافیت تحصیلی برای دانشجویان می‌نویسد که «صدور معافیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طریق مراجع ذی‌ربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهی پایان تحصیلات در هر مقطع می‌باشد.» ذیل آن دقیقا یک تبصره گنجانده شده که «حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش‌آموزان تا سن بیست سال تمام است».

حالا اگر بیرانوند دیپلمش را دیرتر از موعد گرفته باشد، حداکثر تا 20 سالگی معافیت داشته و سال 1391 باید مشمول خدمت سربازی می شده است. عجیب آن‌که او سال 1391 عضوی رسمی از باشگاه فوتبال نفت تهران بوده و تا سال 1395 هم در این باشگاه بازی کرده و سربازی نرفته است! چطور می‌شود بیرانوند 4 سال از خدمت سربازی در امان مانده باشد؟

پرسپولیس تخلف کرد؟

درباره داستان‌ مدرک تحصیلی علیرضا بیرانوند، فقط این ابهام وجود ندارد؛ او سال 1395 و در شرایطی که مشمول بوده، به پرسپولیس پیوسته و در اقدامی کم‌سابقه این قرارداد را 5 سال یعنی تا سال 1400 تمدید کرده است. اتفاقا در همان زمان‌ها شایعه شده بود که بیرانوند برای گذراندن دوران سربازی‌اش می‌خواهد به تراکتور، که آن روزها تیمی نظامی بود، برود که به یک‌باره خبر رسید دانشجو است و مشکلی برای بازی کردن در پرسپولیس ندارد! اینجا هم یک اتفاق عجیب که شبیه به تخلفی خبرساز است رخ داده. برای بررسی‌اش باید به روزگاری برگشت که محمد رویانیان مدیرعامل پرسپولیس بود و دانشکده پرسپولیس را راه‌اندازی کردند.

آن روزها در اتفاقی باورنکردنی عنوان شد که علیرضا بیرانوند 2 سال قبل از آنکه به عضویت باشگاه پرسپولیس درآید، دانشجوی این دانشگاه شده است. ادعا به اندازه کافی خنده‌دار بود؛ چطور بیرانوند قبل از حضورش در پرسپولیس دانشجوی دانشکده این باشگاه شده و اگر از 2 سال قبل دانشجو بوده، چطور اطلاعی نداشته و قصد داشته برای سپری کردن دوران خدمتش راهی تراکتور شود؟ ضمن اینکه در آن برهه، عنوان شد بیرانوند دانشجوی مقطع کاردانی است.

اینجا باید دوباره به همان قانون معافیت تحصیلی پرداخت که دانشجو 2.5 سال فرصت دارد تا در این مقطع تحصیل کند؛ یعنی 6 ماه بعد از حضورش در پرسپولیس، بیرانوند دوباره مشمول می‌شده ولی باز هم سربازی نرفته است. اگر بیرانوند از زمان حضورش در پرسپولیس عضو این باشگاه بوده، پس 4 سال قبلش را چطور از خدمت در امان مانده و اگر 2 سال قبل از حضورش در پرسپولیس دانشجو شده، چرا در انتهای سال اول حضورش در این باشگاه مشمول نشده است؟ هرچند که اگر این چنین بوده باز هم یک سال و نیمِ بدون پاسخ دیگر آن وسط مانده است.

... و ناگهان دانشگاه سما خرم‌آباد

ابهامات درباره مدرک تحصیلی علیرضا بیرانوند در مقطع دیپلم و کاردانی ناپیوسته‌اش به درستی حل و فصل نشده بود که به یکباره در آستانه جام ملت‌های آسیا در سال 97 و در شرایطی که داستان سربازی بازیکنان مطرح شد، عنوان شد که علیرضا بیرانوند در زمره بازیکنان تحصیل‌کرده تیم ملی است و این روزها در دانشگاه سما خرم‌آباد مشغول خواندن رشته تربیت‌بدنی است. از آن زمان تا به الان، شرایط معافیت ابهام چندانی ندارد؛ این ابهام نداشتن، مربوط به زمان معافیت تحصیلی است وگرنه اینکه آیا بیرانوند اصلا در کلاس و امتحانی شرکت کرده یا خیر، پرسش بزرگی است.

به هر روی، بیرانوند سال 1397 به عنوان دانشجوی مقطع کارشناسی (احتمالا ناپیوسته) وارد دانشگاه شده و 3 سال بعد، یعنی 1400 عنوان شده که او پس از کسب مدرک لیسانس در رشته تربیت‌بدنی، دانشجوی رشته کارشناسی ارشد دانشگاه خرم‌آباد در رشته فیزیولوژی شده است. سال 1400 یعنی دقیقا زمانی که بیرانوند 29 ساله بوده و حتی با اینکه می‌توانسته از قانون سرباز قهرمان تا 30 سالگی استفاده کند، به دلیل معافیت تحصیلی از رفتن به خدمت سربازی در امان مانده است. اینجا دقیقا همان نقطه‌ای است که حالا فرصت را برای بیرانوند به شماره انداخته است.

بیرانوند بالاخره به سربازی می‌رود؟

علیرضا بیرانوند از سال 1400 دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد شده. مطابق با قانون، هر دانشجویی فقط 3 سال فرصت دارد تا در این مقطع تحصیل کند و پس از آن باید پایان‌نامه را ارائه کرده و به مقطعی دیگر برود. فعلا که سال 1404 است و بیرانوند هنوز از پایان نامه‌اش دفاع نکرده؛ این موضوعی است که خودش به طور رسمی در اینستاگرام به آن اشاره کرده است.

پس از جنجالی که او درباره دکتر بودنش عنوان کرد، از این ادعا عقب‌نشینی کرده و گفته که فعلا انتخاب شهر کرده و منتظر جواب است. مسئولان دانشگاه آزاد هم به طور رسمی از این گفتند که بیرانوند هنوز از پایان‌نامه‌اش دفاع نکرده و دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد است. باوجود این، مدت زمان قانونی او برای معافیت تحصیلی برای حضور در این مقطع به پایان رسیده و اگر بیرانوند امروز و فردا از پایان‌نامه‌اش دفاع نکند، از شهریورماه، مشمول است و باید به خدمت سربازی برود.

البته این چیزی است که قانون می‌گوید وگرنه برای علیرضا بیرانوندی که سال‌هاست توانسته از فیلتر معافیت تحصیلی بهره ببرد، شاید سرباز شدنش باز هم به تعویق بیفتد؛ به ویژه اینکه او گفته درخواست تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه بیرجند را ارائه کرده و منتظر پاسخ آن‌هاست. اگر بیرانوند بتواند به مقطع دکتری برسد، طبق قانون، دوباره 6 سال معافیت تحصیلی خواهد داشت و به سربازی نخواهد رفت ولی پرسش اصلی اینجاست که آیا پس از عبور از مقطع کاردانی، کارشناسی و ارشد، تحصیل در مقطع دکتری برای علیرضا بیرانوند، باز، بدون دردسر فراهم می‌شود؟