یائل فان در وودن، نویسنده‌ای از هلند، برای نخستین رمان خود با عنوان «نگه‌داری» جایزه ادبی زنان در بخش داستانی را از آن خود کرد؛ رمانی که احساسات سرکوب‌شده و حافظه تاریخی فراموش‌شده پس از جنگ جهانی دوم را در بستر خانواده‌ای هلندی به تصویر می‌کشد. همچنین راشل کلارک، پزشک بریتانیایی، برای اثر مستند خود با عنوان «روایت یک قلب» برنده بخش غیرداستانی این جایزه شد.

هر دو جایزه ارزشی معادل ۳۰ هزار پوند دارند و به نویسندگان زن آثار انگلیسی‌زبان از سراسر جهان اهدا می‌شوند.

رمان «نگه‌داری»، اثری از یائل فان در وودن، که داستانش در دهه ۱۹۶۰ میلادی در هلند می‌گذرد، حول محور خانواده‌ای هلندی، خانه‌ای قدیمی و راز‌هایی پیچیده شکل می‌گیرد؛ راز‌هایی که تاریخ و روان انسان را به هم گره می‌زنند.

کیت دِ وال، نویسنده و رئیس هیئت داوران بخش داستانی، این کتاب را زیبا، تکان‌دهنده و آکنده از حس توصیف کرد و افزود: «این اثر، جنبه‌ای از جنگ و هولوکاست را به تصویر می‌کشد که تاکنون کمتر در آثار ادبی بدان پرداخته شده است.»

نویسنده در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «این کتاب درباره چگونگی روایت ما از تاریخ است. این‌که چه چیزی را عمداً حذف می‌کنیم و چه چیزی را درون روایت می‌نویسیم و حتی این که چه چیز‌هایی را آگاهانه انتخاب می‌کنیم که فراموش شوند.»

او در سخنرانی هنگام دریافت جایزه نیز بیان کرد: ««این که من اکنون به عنوان یک زن بزرگ‌ترین افتخار زندگی‌ام را دریافت می‌کنم، حاصل تلاش تک‌تک افرادی‌ست که برای مراقبت‌های بهداشتی افراد ترنس جنگیده‌اند. من بر شانه‌های آنها ایستاده‌ام.»

داستانی انسانی در ستایش زندگی

در بخش غیرداستانی، راشل کلارک، پزشک متخصص مراقبت‌های پایان عمر، با کتابی تأثیرگذار درباره اهدای عضو به نام «روایت یک قلب»، داوران را تحت تأثیر قرار داد. روایت یک قلب داستان دو کودک را روایت می‌کند، یکی در سانحه‌ای جان می‌بازد و دیگری با پیوند قلب نجات می‌یابد.

کویتا پوری، روزنامه‌نگار و رئیس هیئت داوران، در ستایش این کتاب گفت: «نویسندگی کلارک سرشار از اقتدار، زیبایی و شفقت است. تحقیقاتش دقیق و روایت‌پردازی‌اش بی‌نقص است.»

کلارک در زمان دریافت جایزه، به خانواده‌های هر دو کودک ادای احترام کرد؛ دختری به نام کِیرا که در ۹ سالگی جان باخت و مَکس، دریافت‌کننده قلب او که اکنون پسر نوجوانی قدبلند و علاقه‌مند به ورزش‌های رزمی است.

او درباره اثر خود چنین گفت: «می‌دانستم که شاید برخی از خوانندگان از خواندن کتابی درباره مرگ احساس ترس یا سنگینی کنند، اما این کتاب درواقع درباره زندگی‌ست، درباره آن‌چه واقعاً اهمیت دارد و درباره پیشرفت‌های حیرت‌آور پزشکی در صد سال گذشته که ما را قادر ساخته چنین اقدام خارق‌العاده‌ای انجام دهیم.»

کلارک همچنین ابراز امیدواری کرد که کتابش بتواند در برابر گفتمان غیرعلمی و نادرست برخی سیاستمداران در ایالات متحده و سایر نقاط جهان وزنه‌ای علمی و انسانی باشد.

بزرگداشت یک اثرگذار بی‌بدیل

به مناسبت سی‌سالگی این جایزه، برناردین اواریستو، نویسنده مطرح بریتانیایی، جایزه ویژه «سهم برجسته در ادبیات» را به ارزش ۱۰۰ هزار پوند دریافت کرد. این جایزه برای تأثیر دگرگون‌کننده او بر ادبیات و تلاش بی‌وقفه‌اش در جهت حمایت از صدا‌های نادیده گرفته‌شده در جهان ادبیات اهدا شد.

اواریستو در سال ۲۰۱۹ برنده جایزه بوکر شد و یک سال بعد نیز نامزد جایزه زنان بود.