مطالعه‌ی جدیدی نشان می‌دهد این باور قدیمی که خوردن پنیر پیش از خواب می‌تواند باعث کابوس شود، ممکن است حقیقت داشته باشد. البته موضوع فقط به پنیر محدود نمی‌شود، بلکه مواد غذایی دیگر و زمان مصرف آن‌ها نیز می‌توانند بر کیفیت خواب و رویا تاثیرگذار باشند.

با وجود باورهای عامیانه، تحقیقات بسیار کمی درباره‌ی این موضوع انجام شده است که آیا خوردن پنیر و سایر انواع غذاها پیش از خواب واقعا بر کیفیت خواب و رویاها تاثیر می‌گذارد. مطالعه‌ی جدید تحت سرپرستی پژوهشگران دانشگاه مونترال در کانادا ممکن است پاسخ این پرسش را پیدا کرده باشد.

دکتر تور نیلسن، نویسنده اصلی و عضو بخش روانپزشکی و اعتیاد دانشگاه مونترال می‌گوید: «شدت کابوس‌ها با عدم تحمل لاکتوز و سایر حساسیت‌های غذایی ارتباط قوی دارد. یافته‌ها نشان می‌دهد تغییر عادات غذایی برای افرادی که به برخی غذاها حساسیت دارند، می‌تواند به کاهش کابوس‌ها کمک کند. یافته‌ها همچنین ممکن است به توضیح این امر کمک کند که چرا مردم اغلب لبنیات را مقصر خواب‌های بد خود می‌دانند!»

میوه‌ها، سبزیجات و دمنوش‌های گیاهی با بهبود کیفیت خواب مرتبط هستند

پژوهشگران به بررسی این موضوع پرداختند که آیا خوردن غذاهایی مثل پنیر یا شیرینی، داشتن حساسیت‌هایی مثل عدم تحمل لاکتوز (اختلال گوارشی ناشی از ناتوانی بدن در هضم لاکتوز) و همچنین عادت‌هایی مانند غذاخوردن دیر وقت، می‌توانند روی کیفیت خواب و نوع رویاها تاثیر داشته باشند. آن‌ها ۱۰۸۲ دانشجو با میانگین سنی ۲۰ سال را در مطالعه خود ثبت نام کردند. شرکت‌کنندگان نظرسنجی آنلاینی را تکمیل کردند که شامل پرسش‌هایی درباره رژیم غذایی، کیفیت خواب، یادآوری خواب‌ها، حساسیت‌های غذایی و وضعیت سلامت عمومی آن‌ها بود.

به گزارش نیواطلس، بخش قابل توجهی از شرکت‌کنندگان (۴۰٫۲ درصد) گزارش دادند که خوردن غذا به نوعی بر خواب آن‌ها تاثیر می‌گذارد. در این میان، ۲۴٫۷ درصد اظهار کردند که خوردن برخی غذاها کیفیت خوابشان را بدتر می‌کند، درحالی‌که ۲۰٫۱ درصد معتقد بودند برخی غذاها باعث بهبود خوابشان می‌شود.

غذاهایی که به‌گفته‌ی شرکت‌کنندگان باعث بدتر شدن خواب می‌شدند شامل دسرها یا شیرینی‌ها، غذاهای تند و محصولات لبنی بودند. غذاهایی ازقبیل میوه‌ها، سبزیجات و دمنوش‌های گیاهی با بهبود کیفیت خواب مرتبط دانسته شدند.

فقط ۵٫۵ درصد شرکت‌کنندگان معتقد بودند غذا بر رویاهایشان تاثیر دارد. بنا به گزارش شرکت‌کنندگان دسرها یا شیرینی‌ها و محصولات لبنی بیش از سایر غذاها با خواب‌های عجیب، واضح یا ناراحت‌کننده مرتبط بودند.

شرکت‌کنندگانی که دچار عدم تحمل لاکتوز یا آلرژی‌های غذایی بودند، گزارش کردند که بیشتر کابوس می‌بینند. بررسی‌ها نشان داد عدم تحمل لاکتوز به‌طور معناداری با افزایش کابوس مرتبط است، اما این ارتباط عمدتا ازطریق علائم گوارشی مانند نفخ و گرفتگی شکم قابل توضیح بود. آلرژی‌های غذایی نیز با فراوانی کابوس‌ها ارتباط داشتند، اما این رابطه مستقل از علائم گوارشی بود.

نیلسن می‌گوید: «کابوس‌های افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، علائم شدید گوارشی را تجربه می‌کنند و خوابشان به هم می‌خورد، بدتر است. این امر منطقی است، زیرا می‌دانیم احساسات جسمی می‌توانند بر خواب دیدن تاثیر بگذارند. کابوس‌ها می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند، به‌ویژه اگر مکرر اتفاق بیفتند، زیرا معمولا باعث می‌شوند افراد با حس بدی از خواب بیدار شوند.»

خوردن غذا در آخر شب با کیفیت پایین‌تر خواب، خواب‌های منفی‌تر و کابوس‌های مکرر ارتباط داشت. نتایج نشان داد اگر افراد تغذیه سالم‌تری داشته باشند و برای مثال غذاهایی بخورند که بدنشان به آن نیاز دارد و از خوردن غذا در آخر شب خودداری کنند، احتمال این‌که رویاهای خود را بهتر به خاطر بیاورند بیشتر می‌شود و همچنین محتوای رویاهایشان خوشایندتر خواهد بود.

تنظیم رژیم غذایی ممکن است روشی کم‌خطر و بدون استفاده از دارو برای بهبود خواب و کاهش کابوس‌ها باشد

توجه به این نکته ضروری است که مطالعه توصیف‌شده دارای محدودیت‌هایی است، زیرا از نوع مطالعات همبستگی است و نمی‌تواند رابطه‌ی علت و معلولی را ثابت کند. به عبارت ساده‌تر، این مطالعه فقط نشان می‌دهد که دو موضوع (خوردن پنیر و دیدن کابوس) با هم مرتبط هستند، اما نمی‌تواند اثبات کند خوردن پنیر باعث کابوس می‌شود.

مشخص نیست که آیا رژیم غذایی ما روی خواب‌هایمان اثر دارند یا خواب‌هایمان باعث تغییر عادات غذایی‌ ما می‌شوند یا اینکه عامل دیگری روی هر دو اثر می‌گذارد. همچنین، چون بیشتر افرادی که در این مطالعه شرکت کردند جوان و دانشجوی دانشگاه در کانادا بودند، نتایج ممکن است برای افراد مسن‌تر یا مردم کشورهای دیگر صدق نکند.

اطلاعات ارائه‌شده براساس گزارش خود شرکت‌کنندگان و برداشت‌ها و خاطرات آن‌ها بوده که ممکن است قابل اعتماد نباشد. محققان نیز اذعان کردند که به‌طور مستقیم باورهای فرهنگی یا داستان‌های مردمی شرکت‌کنندگان درباره غذا و خواب را بررسی نکرده‌اند و این موضوع ممکن است بر پاسخ‌ها تاثیر گذاشته باشد.

بیشتر بخوانید

چرا پنیر ذوب شده طعم بهتری دارد؟
17 05 03مطالعه '2
هشدار دانشمندان: کابوس‌های شبانه ممکن است باعث پیری زودرس و مرگ شوند
13 روز قبلمطالعه '3
۱۰ کابوس رایج به‌روایت علم؛ از حضور شیطان تا سقوط از ارتفاع
22 06 02مطالعه '4

گرچه هنوز همه چیز درباره‌ی رابطه خواب و رژیم غذایی مشخص نیست، نتایج مطالعه جدید می‌تواند در زندگی واقعی مفید باشد. به‌طورخاص افرادی که زیاد کابوس می‌بینند، ممکن است بتوانند با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی خود وضعیت خوابشان را بهتر کنند. برای مثال، اگر این افراد عدم تحمل لاکتوز داشته باشند، بهتر است مصرف لبنیات را کمتر کنند.

یافته‌های این پژوهش ممکن است به بهبود عادت‌های غذایی نیز کمک کند. برای مثال، با خودداری از خوردن غذاهای سنگین، شیرین یا لبنی پیش از خواب و جایگزین کردن آن‌ها با غذاهای طبیعی و سالم امکان بهبود وضعیت خواب وجود دارد.

مطالعه جدید از شواهد فزاینده‌ای حمایت می‌کند که نشان می‌دهند سلامت دستگاه گوارش می‌تواند بر وضعیت‌های روانی و عاطفی تاثیرگذار باشد. همچنین، تنظیم رژیم غذایی ممکن است روشی کم‌خطر و بدون استفاده از دارو برای بهبود خواب و کاهش کابوس‌ها باشد.

مطالعه در مجله‌ی Frontiers in Psychology منتشر شده است.