تصور کنید دو سال پیش، درست زمانی که همه از قیمت بالای سهام انویدیا، سازنده‌ی تراشه‌های هوش مصنوعی، حرف می‌زدند، شما موفق می‌شدید بخشی از سرمایه‌تان را روی این شرکت شرط‌بندی کنید. امروز، سرمایه‌ی شما چهار برابر شده بود. انویدیا حالا به اولین شرکت تاریخ با ارزشِ بازار شگفت‌انگیز ۴ تریلیون دلار تبدیل شده است؛ ارزشی که به‌تنهایی معادل کل اقتصاد کشوری مانند ژاپن یا هند است و از قدرت‌های اقتصادی مانند بریتانیا، فرانسه، کانادا و برزیل پیشی گرفته.

این سودهای افسانه‌ای، حسرت عمیقی را در دل «پدرخوانده‌های سیلیکون‌ولی»، یعنی سرمایه‌گذاران خطرپذیر، به جا گذاشته است. آن‌ها که روزی استارتاپ‌ها را از گمنامی به شهرت می‌رساندند، حالا با حسرت به غول‌هایی نگاه می‌کنند که در بازار بورس، یک‌شبه ره صدساله را می‌پیمایند. دیگر فقط داستان انویدیا نیست؛ شرکت‌های گمنام‌تری مثل «کورویو» (CoreWeave) هم فقط در چند ماه ارزش خود را چند برابر کرده‌اند.

حالا بازی عوض شده است. سرمایه‌گذاران که از رونق هوش مصنوعی حسابی سرخوش شده‌اند، دیگر عجله‌ای برای فروش «مرغ تخم‌طلا»ی خود ندارند. آن‌ها می‌خواهند استارتاپ‌های آینده‌دار را تا جای ممکن خصوصی نگه دارند تا تمام سود کهکشانی رشدشان را خودشان به جیب بزنند. دیگر سوال این نیست که «آیا» اولین شرکت خصوصی تریلیون دلاری متولد می‌شود، بلکه سوال این است که «چه زمانی» این اتفاق می‌افتد. این رقابتِ دیوانه‌وار، در حال زیرورو کردن قوانین بازی در سیلیکون‌ولی است.

مرجان شیخی

سیلیکون‌ولی، دره تریلیون دلاری؛ داستان باورنکردنی شکل‌گیری قطب تکنولوژی جهان

مطالعه '45

کپی لینک

از زمستان سخت تا جنون هوش مصنوعی

همین دو سال پیش بود که صنعت تکنولوژی در «زمستان سخت» خود به سر می‌برد. درحالی‌که تب تند سرمایه‌گذاریِ دوران کرونا فروکش کرده بود، بسیاری از آن استارتاپ‌های میلیارد دلاری که «یونیکورن» (با ارزش یک میلیارد دلار) نامیده می‌شدند، به «یونیکورن‌های زامبی» تبدیل شده بودند؛ غول‌های پوشالی که ارزشی توخالی داشتند.

بسیاری از استارتاپ‌های میلیارد دلاری به «یونیکورن‌های زامبی» تبدیل شده بودند

اما هوش مصنوعی مولد، همه‌چیز را تغییر داد و سیلی از پول را روانه‌ی این دره‌ی افسانه‌ای کرد. امروز دیگر یونیکورن‌ها از مد افتاده‌اند؛ چراکه صحبت از «دکاکورن» (با ارزش ۱۰ میلیارد دلار) و «هکتوکورن» (با ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار) است. در مرکز این طوفان هم، شرکت اوپن‌ای‌آی، خالق ChatGPT، با ارزش‌گذاری خیره‌کننده‌ی ۳۰۰ میلیارد دلاری ایستاده است.

کپی لینک

قمار بزرگ بر سر آینده

این ارزش‌گذاری‌های نجومی، استراتژی سرمایه‌گذاران را تغییر داده است. آن‌ها دیگر مثل گذشته بنیان‌گذاران را برای ورود به بورس تحت فشار نمی‌گذارند. در عوض، با ابداع روش‌های جدیدی مانند «بازارهای دست دوم داخلی» برای سهام کارمندان یا ایجاد «صندوق‌های دائمی»، تلاش می‌کنند نقدینگی لازم را بدون نیاز به عرضه‌ی عمومی فراهم کنند تا بتوانند تا آخرین لحظه از این رشد افسانه‌ای بهره‌مند شوند.

برای درک بهتر، فرض کنید شما به‌عنوان سرمایه‌گذار می‌خواهید از یک هنرمند (بنیان‌گذار شرکت) حمایت کنید؛ هنرمندی که ارزش تابلوهایش مدام بیشتر و بیشتر می‌شود. در گذشته، شما هنرمند را تشویق می‌کردید هرچه زودتر معروف‌ترین تابلوی خود را در یک حراجی بزرگ و عمومی (ورود به بورس) بفروشد تا همه خیلی سریع به سود برسند. اما به‌دلیل ارزش‌گذاری‌های نجومی، فروش زودهنگام در حراجی عمومی یعنی از دست دادن یک سود افسانه‌ای. پس سراغ راهکارهای جدید می‌روید:‌

بازار دست دوم داخلی: شما یک گالری خصوصی و داخلی راه می‌اندازید. در این گالری، دستیاران هنرمند (کارمندان) می‌توانند سهم کوچک خود از تابلوها را به مجموعه‌دارهای معتبر و ثروتمندی که شما تأیید می‌کنید، بفروشند. بدین‌ترتیب، آن‌ها به پولشان می‌رسند، اما تابلوی اصلی هنوز به‌طور کامل فروخته نشده و ارزشش همچنان در حال رشد است.
صندوق‌های دائمی: شما پولتان را در یک صندوق خاص قرار می‌دهید که تاریخ انقضا ندارد. در گذشته، صندوق‌ها یک مهلت ۱۰ ساله داشتند و مجبور بودند در پایان این مدت، تابلو را بفروشند و سود را تقسیم کنند. اما صندوق‌های دائمی این اجبار را ندارند و می‌توانند تا ابد مالک آن تابلوی ارزشمند باقی بمانند.

در این میان، دو نوع بازیگر اصلی در میدان حضور دارند: از یک سو، غول‌های سرمایه‌گذاری مثل «سکوبا» و «اندرسن هوروویتز» با ده‌ها میلیارد دلار سرمایه و ارتش‌هایی از تحلیل‌گران، هر فرصتی را شکار می‌کنند. در سوی دیگر، شرکت‌های جوان‌تر و چابک‌تری مانند «ترایو کپیتال» قرار دارند که مانند یک تک‌تیرانداز عمل می‌کنند: تمام سرمایه‌ی خود را روی تعداد انگشت‌شماری از استارتاپ‌ها که به نظرشان برنده‌ی نهایی خواهند بود، شرط‌بندی می‌کنند.

کپی لینک

رویای تریلیون دلاری یا حباب بزرگ؟

اما این تحول عظیم، ریسک بزرگی را نیز به همراه دارد. طبق تحلیل مجله‌ی اکونومیست، تزریق پول‌های کلان به شرکت‌هایی که هنوز حتی یک دلار سود خالص نداشته‌اند و نگه‌داشتن آن‌ها به امید آینده‌ای نامعلوم، احتمال زیان‌های هنگفت را به‌شدت افزایش می‌دهد. هیچ تضمینی وجود ندارد که این غول‌های امروزی، به سرنوشت «یونیکورن‌های زامبی» چند سال پیش دچار نشوند و این تب تند، به یک رکود ویرانگر دیگر ختم نشود.

هوشیار ذوالفقارنسب

جنون «دات‌کام»: داستان هولناک‌ترین سقوط تاریخ فناوری

مطالعه '17

بااین‌حال، وسوسه‌ی شکار اولین غول تریلیون دلاری جهان آنقدر شیرین است که به نظر می‌رسد هیچ‌کس جرئت نمی‌کند از این قمار بزرگ کنار بکشد. همه‌ی چشم‌ها اینک به سیلیکون‌ولی دوخته شده تا ببینند آیا این رویای بزرگ به واقعیت می‌پیوندد یا صرفاً حباب زیبای دیگری در حال شکل‌گیری است که دیر یا زود خواهد ترکید.