اسم مصغر در فارسی

مُصَغَّر در لغت به معنای تصغیرشده، کوچک کرده و خردشده است. در دستور زبان فارسی اسم مصغر به کلمه ای می گویند که با تغییر حرکات و یا افزوده شدن یک حرف به یک کلمه، به صورت تصغیر درآمده است.
اسم تصغیر در زبان فارسی چگونه ساخته می شود؟

اسم تصغیر در زبان فارسی با افزوده شدن یک پسوند به اسم ساخته می شود. این پسوند ها عبارتند از:

-َک، چه، یچه، ژه، یژه، و، ه، له، وله

در ادمه هریک از این پسوندها را با مثال بررسی می کنیم.

-َک

مردَک، دخترک، شهرک، اتاقک، کلاهک، نایژک، مامک، بابک، شاپرک

درباره این پسوند باید دقت داشته باشید که همیشه در معنای تصغیر به کار نمی رود. مثلا در کلمه طفلک، در معنای تحبیب و دلسوزی است. گاهی در معنای شباهت هم به کار می رود. مانند خروسک، موشک و ....

همچنین باید بدانید که در برخی از کلمات، ک پایانی متعلق به خود کلمه است و پسوند به شمار نمی رود مانند کلمه کودک یا نمک.

نکات املایی درباره پسوند -َک

درباره املای این پسوند باید دقت داشته باشید که اگر -َک به کلمه ای می چسبد که مختوم به ا یا و است، باید از ی میانجی استفاده شود. مانند:

مویَک، جویَک، پایَک

اگر این پسوند به مصوت ه غیرملفوظ بچسبد، با صامت میانجی گ همراه می شود.

حجرگَک، واژگَک

نکته: اگر درباره صامت و مصوت چیزی نمی دانید، توصیه می کنیم مقاله واج چیست را مطالعه کنید.

چه، یچه

یکی دیگر از پرکاربردترین پسوندها برای ساختن اسم تصغیر در زبان فارسی، چه و بچه است که کلماتی مانند کلمات زیر را ساخته اند.

بیلچه ، باغچه، پیازچه، توپچه، زاغچه، کتابچه، دفترچه، دریچه، سراچه، قالیچه، خوانچه، دنبالیچه

ژه، یژه

این پسوند، شکل دیگر پسوند چه و یچه است و امروز کمتر به کار می رود.

نایژه

واو

خواجو، یارو، پسرو، خٌردو، گردو

های بیان حرکت

پسره، دختر، مَرده

ممکن است در این ساختار، ک هم به کار برود و معنای تحقیر را به کلمه بیفزاید. مانند:

زنکه (زنیکه)، مردکه (مردیکه)

له و وله

از این پسوند امروزه کمتر استفاده می شود ولی واژه های زیر از همین پسوند ساخته شده اند و مورد استفاده قرار می گیرند. مانند:

کوتوله، چغاله، زنگوله، کندوله (خمره گِلی برای نگهداری غلات)

همچنین بخوانید:

تفاوت اسم جامد و مشتق در زبان فارسی

در این مقاله به بررسی تفاوت بین اسم جامد و مشتق در زبان فارسی پرداخته شده و مثال های متعددی برای هر کدام ارائه می شود.

اگر علاقمندید که درباره دیگر پسوندهای فارسی بیشتر بدانید توصیه می کنیم مقاله پسوند چیست را مطالعه کنید.