حتما شما هم در آسمان شب با رنگ‌های متفاوتی از ماه مواجه شده‌اید. این پدیده که از ماه آبی تا ماه خونین را شامل می‌شود یک دلیل علمی ساده دارد. پاسخ این سوال در خود ماه نیست، بلکه در اتمسفر سیاره ما یعنی زمین نهفته است.

ماه از خود نوری تولید نمی‌کند و تنها بازتاب‌دهنده نور خورشید است. پس چرا ما آن را در رنگ‌های مختلفی می‌بینیم؟ همه چیز به نحوه جذب و بازتاب نور توسط اتمسفر زمین بستگی دارد. در واقع، جو سیاره ما مانند یک فیلتر عمل می‌کند.

چرا رنگ ماه تغییر می‌کند؟

نمونه‌هایی که از ماه به زمین آورده شده‌اند نشان می‌دهند که سطح آن عمدتا از سنگی خاکستری به نام آنور توزیت تشکیل شده است. البته بخش‌های تاریک‌تری نیز وجود دارند که از بازالت ساخته شده‌اند. اما به طور کلی سطح ماه یکنواخت و خاکستری است.

این رنگ خاکستری انرژی را به طور مساوی جذب می‌کند. یعنی بخش کوچکی از هر طیف نوری را می‌گیرد و بقیه را به سمت زمین بازتاب می‌دهد. به همین دلیل است که ما معمولا ماه را به رنگ سفید مایل به خاکستری می‌بینیم.

اما وضعیت جو زمین می‌تواند بر میزان نوری که به چشمان ما می‌رسد تاثیر بگذارد. بسته به شرایط مختلف، طول موج‌های متفاوتی از نور در هر شب به ما می‌رسد. وقتی ماه در ارتفاع بالایی از آسمان قرار دارد، نور مسیر کوتاه‌تری را در جو طی می‌کند. این یعنی نور پراکندگی زیادی ندارد و تمام نور سفید به سطح می‌رسد.

با این حال وقتی ماه به افق نزدیک‌تر است، زاویه عبور نور از جو به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که طول موج‌های متفاوتی از نور پراکنده شوند و رنگ ماه در نظر ما کاملا متفاوت به نظر برسد. از آنجایی که نور ماه شامل تمام طول موج‌های مرئی است اتمسفر می‌تواند بر عبور هر یک از آنها تاثیر بگذارد.

راز ماه خونین یا ماه‌گرفتگی

پدیده ماه خونین یا ماه گرفتگی کامل زمانی رخ می‌دهد که تمام طول موج‌های نور آبی توسط جو زمین جذب می‌شوند. در این حالت فقط طول موج‌های قرمز و نارنجی می‌توانند از جو عبور کنند و به ماه برسند. در نتیجه همین رنگ‌ها به سمت ما بازتاب داده می‌شوند و به همین دلیل است که ماه‌گرفتگی ظاهری قرمز-نارنجی دارد.

این پدیده یک یادآوری جالب از پیچیدگی نور و تاثیر آن بر دید ما از جهان است. همچنین نشان می‌دهد که ماه با وجود ظاهر ساده‌اش می‌تواند به ما در درک بهتر علم کمک کند.