«پیرپسر» را دیدم. از همان روزهایی که در جشنواره فیلم فجر اکران شد و اظهارنظرهای مثبت و منفی زیادی به همراه داشت می‌شد حدس زد که این فیلم در صورت نمایش عمومی،هم با استقبال فراوان روبه‌رو خواهد شد هم مخالفان زیادی خواهد داشت. سه ساعت نشستن در سینما و به عبارتی میخکوب شدن برای فیلمی که زیاد قابل تعریف کردن نیست و فقط باید آن را دید،هم زمان زیادی است هم قدری عجیب است. خاطرم هست آخرین باری که نزدیک سه ساعت در سینما میخکوب بودم سال ۵۹ بود و آن هم فیلم محمد رسول‌الله ساخته مصطفی عقاد. البته نسخه‌ای که بعدها بارها از تلویزیون پخش شده نسخه کوتاه شده‌ای است که در آن از صحنه‌های بزن و برقص بارگاه مشرکان خبری نیست.

پیرپسر چه می‌خواهد بگوید؟ در داستان ضحاک می‌خوانیم که اهریمن ضحاک را وسوسه کرد که: تو برای پادشاهی از پدرت شایسته‌تری و برای رسیدن به پادشاهی باید پدرت را بکشی. ضحاک تسلیم وسوسه‌ اهریمن شد و در باغی سر راه پدرش چاهی کند و پدرش مرداس را این گونه کشت و جانشینش شد. اینجا قدرت بسیار دلچسب تر از مهر پدری است. البته کشته شدن پدر به دست پسر به ویژه در سلسله پادشاهان بارها و بارها دیده شده است.

در داستان رستم و سهراب آن‌گونه که از شواهد داستان برمی آید رستم سهراب را می‌شناسد ولی انگار تجاهل می‌کند و نهایتا پسرش را می‌کشد. البته در این قصه همواره بین علما اختلاف بوده و عده‌ای بر این باورند که رستم پسرش را نشناخت. رستم بین وطن و پسر وطن را برگزید اینجا هم پای یک عشق بزرگ در میان است و این قدرت عشق است.

برگردیم به پیرپسر. پدری دو پسر دارد. یکی از پسرها اهل کتاب و اهل دل است و به نسبت بچه مثبت یکی اهل مال و منال و شرور. زنی وارد زندگی این خانواده مجرد می‌شود. هم پدر عاشق زن می‌شود هم یکی از پسران. و جالب است زن به پسر مایل است و انگار عشق پسر نسبت به زن هم واقعی است. هم پدر برای رسیدن به زن انگیزه کافی برای کشتن پسر دارد هم پسر برای رسیدن به آن زن انگیزه کشتن پدر و هم پسر شرور برای رسیدن به مال و منال که نماد قدرت است انگیزه کشتن پدر را دارد. این مثلث یا به عبارتی مربع تو در تو و پیچیده،موتور محرک فیلم است که می‌تواند سه ساعت یک نفس براند و شما را بین خنده و خشم و نفرت و اشک محاصره کند.

کارگردان با ترکیب اسطوره‌های رستم و ضحاک یک داستان عاشقانه نوشته که به تصویر در آورده است. خشونت فیلم تا حدودی طبیعی و قابل توجیه است. به هر حال سر تصاحب عشق و ثروت دعواست و به تنش و درگیری و قتل هم منجر خواهد شد. فیلمنامه به اعتقاد خیلی‌ها دارای حفره و ایرادات منطقی است. پیرپسر یک فیلم است مثل خیلی فیلم‌ها. فیلمی که هر چهار قهرمانش در انتها کشته می‌شوند. پیر پسر فقط یک فیلم است و بعید است بتواند بنیان‌های خانواده را به هم بریزد و باعث ایجاد طلاق شود!

* شاعر و نویسنده