این رخداد تلخ سبب شد کارشناسان باز هم به‌طور جدی هشدار دهند که این تصور که روشن بودن کولر خودرو می‌تواند ایمنی کامل سرنشینان وسیله‌نقلیه را در برابر گرمای شدید تضمین کند، نادرست و حتی خطرناک است. این درحالی است که چند روز قبل اعلام شد در تازه‌ترین گزارش جهانی درباره دمای هوا، نام چهار شهر ایران (امیدیه، اهواز، مسجدسلیمان و آبادان) در میان ۱۰ نقطه گرم ثبت‌شده روی کره زمین قرار گرفته است. در ادامه این موضوع را بررسی می‌کنیم.

فوت راننده تاکسی بر اثر گرمازدگی

چند روز قبل، منابع خبری اعلام کردند یک راننده تاکسی اینترنتی در جریان یک سفر بین شهری بر اثر گرمازدگی جان خود را از دست داده است. این راننده، حین یک سفر از فرودگاه امام خمینی (ره) به تهران، بر اثر گرمازدگی دچار مشکل می‌شود که با اعلام حال بد خود در ابتدای سفر، از مسافرش می‌خواهد تا پشت فرمان نشسته و رانندگی کند.

با وجود برخورداری خودرو از کولر و دستگاه خنک‌کننده، راننده چند بار در بین راه بی‌حالی می‌شود و در این بین، مسافر تاکسی با اورژانس تماس گرفته و با راهنمایی اپراتور مرکز تماس اورژانس، عملیات احیا (CPR) را شروع می‌کند.

در ادامه با رسیدن عوامل اورژانس پس از تماس مسافر، نبض راننده به‌مرور از کار می‌افتد که پس از تلاش تیم اورژانس به‌مدت ۳۰ دقیقه و انجام عملیات احیا، نهایتا راننده جان خود را از دست می‌دهد.

البته پس از مطرح شدن برخی شایعات در مورد دیر رسیدن عوامل اورژانس در این ماموریت، سازمان اورژانس استان تهران در بیانیه‌ای اعلام کرد: «بر اساس داده‌های مستند ثبت‌شده در سامانه پایش عملیات، تیم کارشناسان اعزامی در زمانی حدود ۲۰ دقیقه در محل حاضر شده و عملیات احیای قلبی-ریوی (CPR) را با جدیت آغاز کردند. متاسفانه با وجود تلاش‌های بی‌وقفه و مطابق با پروتکل‌های استاندارد، عملیات احیا موثر واقع نشد و فوت فرد مورد نظر تایید شد. اورژانس تهران ضمن ابراز تاسف عمیق از این حادثه تلخ، اعلام می‌دارد که هیچ‌گونه تاخیر غیرمتعارف یا قصوری در فرآیند امدادرسانی رخ نداده و همه اقدامات طبق ضوابط حرفه‌ای و در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شده است. از عموم شهروندان گرامی تقاضا می‌شود ضمن رعایت توصیه‌های بهداشتی و ایمنی در شرایط گرمای شدید، اخبار و اطلاعات را صرفا از مراجع رسمی و معتبر پیگیری کنند.»

خودروهای تیره‌رنگ زودتر داغ می‌شوند

این اتفاق نشان داد که گرمازدگی نه ‌تنها خطرناک، بلکه مرگبار است و نیازمند توجه جدی، به‌خصوص برای کسانی‌ است که ساعت‌های طولانی در فضای بسته خودرو حضور دارند. اما علت اصلی فوت این راننده تاکسی اینترنتی چه بود و چرا با وجود روشن بودن کولر خودرو، وی دچار گرمازدگی شد و جان باخت؟

کارشناسان معتقدند این تصور که روشن بودن کولر می‌تواند ایمنی کامل سرنشینان خودرو را در برابر گرمای شدید تضمین کند، درست نیست. واقعیت این است که عوامل متعددی می‌توانند باعث افزایش دمای داخل خودرو و رسیدن آن به سطح بحرانی حتی با وجود کولر روشن شوند.

معاون پژوهشی و آموزشی سازمان اورژانس تهران دراین‌باره به نکات مهمی اشاره کرده و می‌گوید: «اگر کولر خودرو خراب باشد یا به‌درستی کار نکند و فضای داخل خودرو را به‌اندازه کافی خنک نکند، احتمال بروز گرمازدگی در سرنشینان بسیار بالا می‌رود.»

به گفته سعید مهرسروش، علاوه‌بر عملکرد ناقص کولر، شرایط محیطی هم نقش مهمی در تشدید گرما دارد. وی دراین‌باره گفت: «اگر خودرو مدتی زیر نور مستقیم آفتاب متوقف مانده باشد، دمای داخل خودرو می‌تواند بین ۸ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد بیشتر از دمای بیرون شود. این افزایش دما حتی با روشن بودن کولر هم ممکن است به‌طور کامل جبران نشود. وقتی خودرو درحال حرکت است و هوا به‌طور طبیعی جریان دارد، احتمال گرمازدگی کمتر خواهد بود.»

معاون پژوهشی و آموزشی سازمان اورژانس تهران در ادامه بیان کرد: «رنگ خودرو هم در میزان گرمای جذب‌شده تاثیر دارد. خودروهای تیره‌رنگ گرمای بیشتری از نور خورشید جذب می‌کنند و زودتر داغ می‌شوند؛ درنتیجه فضای داخلی آن‌ها سریع‌تر به‌شرایط بحرانی می‌رسد.»

وی عوامل فردی و بیماری‌های زمینه‌ای را هم در گرمازدگی موثر دانسته و بیان کرد: «دو گروه سنی زیر ۵ سال و بالای ۵۵ سال، افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند، افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند و خانم‌های باردار زودتر دچار گرمازدگی می‌شوند و به این افراد توصیه می‌شود در ساعات اوج گرما (۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر) اصلا از منزل خارج نشوند.»

گرمازدگی یک فوریت پزشکی است

در همین زمینه، یک متخصص طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این‌که دمای هوا در فصل گرما در خودرویی که متوقف است به‌شدت بالا می‌رود، به والدین هشدار داد: «هرگز کودکان‌ خود را در خودرو تنها نگذارید؛ چراکه ممکن است این کار فاجعه‌آفرین باشد.»

امین صابری‌نیا با بیان این‌که گرمازدگی بسته به نوع خفیف یا شدید آن درمان متفاوتی دارد، خاطرنشان کرد: «گرمازدگی یک فوریت پزشکی است و اگر کسی دچار گرمازدگی شد، باید فورا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی منتقل شود.»

این عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توصیه کرد: «اگر در معرض گرما قرار گرفتید خاکشیر، تخم شربتی و شربت آب‌لیموی خنک استفاده کنید. کودکان زیر ۵ سال و افراد سالمند را نیز به‌هیچ‌عنوان در گرمای هوا از منزل خارج نکنید؛ چراکه حرارت برای این افراد به‌هیچ‌وجه قابل تحمل نیست. همچنین در فصل‌های گرم به مناطق گرمسیر سفر نکنید.»