فرارو- اگر رفتار اخیر بازار ارز و به‌خصوص قیمت دلار شما را سردرگم کرده، مطمئن باشید تنها نیستید.

به گزارش فرارو؛ قیمت دلار از یک سال پیش هزار بازی درآورده و هر آتشی که حتی به عقل جن نمی‌رسید، سوزانده است. از رکوردشکنی‌های مدام ابتدای سال ۱۴۰۴ گرفته تا کرنش ناگهانی در پی انتشار خبر مذاکره ایران و آمریکا (اواخر فروردین) و بعد شل کردن و آهسته راندن در میانه جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل. از هفته پیش هم دوباره فیلش یاد هندوستان کرده و به سمت کانال 90 هزار تومان خیز برداشته است. اگر وقایعی از این دست حوصله‌تان را سر نبرده باشد و تا الان روند بازار را پی گرفته باشید، حتما می‌دانید دلار اکنون، دلار در وضعیت الاکلنگی قیمتی گرفتار شده است؛ جایی که اخبار مثبت و منفی سیاسی (حتی اگر خرد و ناچیز باشند) می‌توانند به سرعت مسیر نرخ ارز را تغییر می‌دهند اما سوال مهم این است که در ادامه، بازار به کدام سمت حرکت خواهد کرد؟

جهش عجیب دلار در یک سال؛ از مرداد ۱۴۰۳ تا مرداد ۱۴۰۴

بازار ارز در یک سال گذشته، شاهد رشد خیره‌کننده و بی‌سابقه قیمت دلار بوده است. در ۲۰ مرداد ۱۴۰۳، دلار حدود ۵۹ هزار و ۴۱۰ تومان ارزش داشت اما درست یک سال بعد، در ۲۰ مرداد ۱۴۰۴، این نرخ به حدود ۹۳ هزار تومان رسیده است. این افزایش بیش از ۵۰ درصدی، دلیلی جز هیجانات اقتصادی و سیاسی ندارد.

روند صعودی دلار در این مدت تحت تأثیر عوامل مختلفی شدت گرفته است اما چند نقطه عطف مهم در این مسیر وجود داشت که درک آن‌ها کمک می‌کند تصویر روشن‌تری از وضعیت فعلی داشته باشیم.

رکوردشکنی در ابتدای سال ۱۴۰۴؛ اوج انتظارات تورمی

تقاضای برای ارز با نزدیک شدن به پایان سال و تعطیلات نوروز، همیشه افزایش پیدا کرده است اما در ابتدای سال ۱۴۰۴، این تقاضا با موجی از انتظارات تورمی شدید همراه شد. در نتیجه قیمت دلار به طور بی‌سابقه‌ای بالا رفت و در ابتدای سال ۱۴۰۴ به رکورد تاریخی ۱۰۵ هزار و ۵۵۰ تومان دست پیدا کرد.

تأثیر مذاکرات سیاسی؛ خبرهای مثبت و افت قیمت دلار

روند صعودی با انتشار خبرهای مثبت سیاسی متوقف شد. اواخر فروردین خبر مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا منتشر شد. بازار ارز خیلی زود واکنش سریع و مثبتی نشان داد. قیمت دلار تنها به خاطر احتمال احتمال کاهش تحریم‌ها تا ۸۰ هزار و ۸۳۵ تومان عقب رفت.

جنگ ۱۲ روزه و بازگشت دلار به مسیر صعودی

خوش‌بینی ایجاد شده دوام چندانی نداشت. مذاکرات کش‌دار عموما به خاطر توقعات بی‌جا و غیر منصفانه آمریکایی‌ها بی‌نتیجه باقی می‌ماند و با شروع جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، بازار رسما ملتهب شد. ریسک‌های ژئوپلیتیکی به شدت روی قیمت ارز تاثیر می‌گذارند و سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی حق خودشان می‌دانند به سمت دارایی‌های امن مانند دلار هجوم بیاورند اما حتی در میانه جنگ، قیمت دلار عیب رفتار کرد و نتواست پا را از مرز ۸۳ هزار و ۵۳۵ تومان فراتر بگذارد تا رکورد تاریخی ۱۸ فروردین دست نخورده باقی بماند.

پس از اعلام آتش‌بس، هیجانات فروکش کرد. بازار ارز نفسی کشید و قیمت دلار تا ۸۲ هزار و ۸۷۰ تومان عقب‌ نشست.

دلار؛ سردرگم در دام کانال ۸۰ و ۹۰ هزار تومان

پس از پایان جنگ، بازار ارز وارد یک دوره شوریدگی و سرگشتگی شد. نه می‌تواند به رکورد قبلی خود در ابتدای سال برسد و نه انگیزه‌ای برای بازگشت به کانال‌های پایین‌تر دارد. این وضعیت، نوعی «الاکلنگ قیمتی» را در کانال ۸۰ و ۹۰ هزار تومان رقم زده است.

قیمت دلار اول مرداد ۱۴۰۴، روی پله ۸۷ هزار۹۹۰ تومان ایستاده بود و در بیستمین روز مرداد، بدون هیچ دلیل خاصی به ۹۳ هزار تومان رسید. این نوسانات نشان می‌دهد که بازار چشم به راه یک محرک قدرتمند جدید نشسته بلکه تکلیفش را با خودش بداند.

قیمت دلار چشم به راه یک محرک قدرتمند جدید نشسته بلکه تکلیفش با خودش مشخص شود

تحلیل وضعیت فعلی بازار ارز و پیش‌بینی آینده دلار

وضعیت فعلی بازار ارز، دست‌پخت چند عامل کلیدی است اما بیشترین تقصیر را باید گردن نبود قطعیت در مورد مذاکرات و سیاست خارجی انداخت. تا زمانی که سرنوشت مذاکرات مشخص نشود، قیمت دلار دچار همین نوسان و سردرگمی خواهد بود و با هر خبر مثبت یا منفی به سرعت تغییر می‌کند.

نرخ تورم بالا، رشد نقدینگی، کسری بودجه و نبود ‌‌ثبات در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، عوامل افزایش فشار بر پول ملی هستند و به عنوان نیروی محرک بر قیمت دلار اثر می‌گذارند. میزان تقاضا برای دلار نیز چه در بخش واردات و چه برای حفظ ارزش دارایی بین مردم، همچنان بالاست. نیاز واقعی در کنار تقاضای سفته‌بازانه، قیمت‌ها را به سمت بالا هل می‌دهد.

بانک مرکزی اگرچه با توسل به ابزارهایی مانند عرضه ارز در بازار متشکل و با هدف کنترل قیمت‌ها، سعی در مدیریت بازار دارد اما به عینه می‌بینیم قدرت این ابزارها در مقابل فشارهای کلان اقتصادی و سیاسی ناچیز است. آن وسط اما هنوز بارقه‌های نور به چشم می‌خورد. چیزی شبیه اظهارات روز دوشنبه مجید تخت‌روانچی درباره شروط برگشتن ایران به میز مذاکره با آمریکا. سیگنال‌هایی از این دست هنوز می‌توانند روند صعودی را در کوتاه‌مدت متوقف کنند و باعث امیدواری نسبت به گشایش‌های احتمالی شوند.

سه سناریوی پیش‌بینی قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۴

با توجه به آنچه تا الان رخ داده و احتمالات پیش‌رو، سه سناریوی محتمل برای آینده قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۴ وجود دارد.

سناریوی اول؛ سناریوی خوش‌بینانه

در این سناریو، مذاکرات سیاسی با آمریکا به نتیجه می‌رسد و بخشی از تحریم‌ها برداشته خواهد شد. این اتفاق، رشد درآمدهای ارزی دولت و بهبود وضعیت اقتصادی را در پی دارد. همچنین، عرضه ارز در بازار افزایش پیدا می‌کند و فشار انتظارات تورمی کم می‌شود.

قیمت دلار در صورت تحقق این سناریو، تا پایان شهریور ۱۴۰۴، می‌تواند به محدود 80 تا 83 هزار تومان بازگردد و در این محدوده تثبیت شود. با ادامه روند مثبت و بهبود شرایط اقتصادی، دلار می‌تواند تا پایان اسفند ۱۴۰۴، به حدود 75 تا 78 هزار تومان برسد اما ثبات بلندمدت در این سطح نیازمند اصلاحات اقتصادی عمیق‌ است.

سناریوی دوم؛ سناریوی میانه

در این سناریو، فرض بر این است که مذاکرات با کندی پیش برود و شاهد هیچ توافق بزرگ و قاطعی نباشیم. سیاست‌های ارزی دولت به شکل فعلی ادامه پیدا می‌کند و بانک مرکزی موفق می‌شود با مدیریت عرضه و تقاضا، بازار را در یک محدوده مشخص نگه دارد. این شرایط، نوسانات الاکلنگی دلار را در کانال‌های فعلی همچنان شاهد خواهیم بود.

قیمت دلار تا پایان شهریور ۱۴۰۴ در محدوده ۹۰ هزار تومان باقی می‌ماند و احتمالاً نوسانات بین 88 تا 92 هزار تومان را تجربه می‌کند ولی در صورت محقق نشدن گشایش سیاسی و ادامه فشارهای اقتصادی، دلار گران می‌شود و امکان دارد نوسانات را در محدوده ۹۵ هزار تومان تا 98 هزار تومان به چشم ببیند.

این سناریو تا وقتی بازار در حالت انتظار قرار دارد و تا زمانی که خبری تعیین‌کننده منتشر نشود، محتمل‌ترین گزینه است.

سناریوی سوم؛ سناریوی بدبینانه

در این سناریو، مذاکرات به طور کامل شکست می‌خورد و سطح تنش‌های سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی بالا می‌رود. فشار تحریم‌ها نه تنها کم نمی‌شود، بلکه ممکن است شدت پیدا کند. این شرایط، اعتماد به اقتصاد را از بین می برد و بیاد منتظر شکل‌گیری موج جدیدی از انتظارات تورمی باشیم. دولت ناچار است در این شرایط برای جبران کسری بودجه، به استقراض یا چاپ پول بیشتر روی بیاورد.

شرایطی مشابه این سناریو، باعث می‌شود دلار تا پایان شهریور ۱۴۰۴ به سرعت از کانال ۹۰ هزار تومان عبور کرده و در محدوده 100 تا 105 هزار تومان آفتابی شود و تا پایان اسفند ۱۴۰۴، امکان دارد دلار را در کانال ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان ببینیم. در این سناریو، شاهد ثبت رکوردهای تاریخی جدید خواهیم بود و ارزش پول ملی دوباره پایین می‌آید.