خبرگزاری مهر، یادداشت مهمان، امیرحسام ریاضت: هر بار صحبت از خودروی برقی به میان می‌آید، معمولاً یکی از این جمله‌ها را می‌شنویم: «اگه وسط راه باتری تموم بشه چی؟»، «اگه خراب شد، کی تعمیرش می‌کنه؟»، یا حتی: «ما که برق نداریم!». این جملات فقط پرسش نیستند؛ نشانه یک ترس عمومی از فناوری جدید اند. ترسی طبیعی، اما اگر با آگاهی و تجربه‌ی درست مدیریت نشود، می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین موانع تحول حمل‌ونقل در ایران تبدیل شود.

ریشه‌های این ترس کجاست؟

برای درک مقاومت مردم، باید از زاویه ذهن خریدار نگاه کنیم. سال‌هاست که مردم با موتورهای بنزینی زندگی کرده‌اند؛ از بوی بنزین و صدای موتور گرفته تا تجربه‌ی تعویض روغن. این عادت‌ها بخشی از فرهنگ رانندگی ما شده‌اند.

اما حالا خودروی برقی آمده تا همه چیز را تغییر دهد: دیگر صدایی از موتور نیست، تعمیرگاه‌های سنتی کارایی گذشته را ندارند و حتی مفهوم «سوخت‌گیری» به فرایندی دیجیتالی تبدیل شده است. طبیعی است ذهن مخاطب بگوید: «چقدر دردسر دارد!»

این ترس فقط احساسی نیست؛ بلکه می‌توان آن را در سه دسته بررسی کرد:

۱. ترس فنی
بسیاری از مردم هنوز نمی‌دانند عمر باتری‌ها چقدر است، چطور باید شارژ شوند یا عملکردشان در هوای سرد چگونه است. بخش بزرگی از این مشکل به کمبود اطلاع‌رسانی و تجربه‌ی واقعی برمی‌گردد. وقتی آگاهی کافی وجود نداشته باشد، شایعه‌ها جای واقعیت را می‌گیرند.

۲. ترس اقتصادی
خودروهای برقی هنوز قیمت بالاتری نسبت به نمونه‌های بنزینی دارند. نبود مشوق‌های دولتی، تسهیلات خرید و تعرفه‌های حمایتی باعث شده مردم تصور کنند «برقی یعنی گران». در حالی‌که اگر هزینه‌ی سوخت، نگهداری و طول عمر قطعات را در نظر بگیریم، خودروهای برقی در بلندمدت به‌صرفه‌تر و اقتصادی‌تر هستند.

۳. ترس زیرساختی
نبود ایستگاه‌های شارژ عمومی کافی در شهرها و جاده‌ها یکی از واقعی‌ترین دغدغه‌هاست. مردم می‌پرسند: «اگر شارژ تمام شود، چه کنم؟»
این نگرانی زمانی کاهش می‌یابد که شبکه‌ی خدمات‌رسانی هوشمند و زیرساخت فیزیکی هم‌زمان رشد کنند.

نقش فناوری و اپلیکیشن‌ها در کاهش ترس

در دنیای امروز، پاسخ بسیاری از ترس‌ها در فناوری دیجیتال نهفته است. همان‌طور که تاکسی‌های اینترنتی، خرید آنلاین و بانکداری دیجیتال در ابتدا با شک و تردید مواجه بودند اما به‌تدریج اعتماد مردم را جلب کردند، در حوزه‌ی خودروهای برقی نیز اپلیکیشن‌ها می‌توانند تجربه‌ای ساده، قابل اعتماد و مطمئن ایجاد کنند.

ما با توسعه اپلیکیشن ایویتو (EVTO) تلاش کرده‌ایم این فاصله را پر کنیم. ایویتو یک بستر جامع خدمات‌رسانی برای خودروهای هیبرید، پلاگین‌هیبرید و تمام‌برقی است؛ از نمایش نزدیک‌ترین ایستگاه شارژ و ارائه‌ی شارژر سیار گرفته تا بیمه‌ی باتری، مسیریابی و اطلاع از وضعیت سلامت خودرو.

هدف ما این است که راننده احساس امنیت، آگاهی و اعتماد بیشتری نسبت به خودروی برقی خود داشته باشد. وقتی بداند در هر لحظه می‌تواند با گوشی‌اش نزدیک‌ترین نقطه‌ی شارژ یا امداد را پیدا کند، ترس جای خود را به اطمینان می‌دهد. همین تجربه در کشورهای پیشرو باعث رشد سریع خودروهای برقی شده است.

برقی شدن؛ انتخاب نیست، ضرورت است

جهان در مسیر برقی‌شدن حرکت می‌کند؛ نه از سر مد، بلکه به‌دلیل نیاز واقعی به کاهش آلودگی و صرفه‌جویی در مصرف سوخت. در ایران نیز با توجه به چالش آلودگی هوا و هزینه‌ی بالای سوخت‌های فسیلی، توسعه‌ی ناوگان برقی یک ضرورت ملی است.

اما این مسیر بدون اعتماد مردم و حمایت سیاست‌گذاران ممکن نیست. از یک‌سو باید فرهنگ‌سازی عمومی را جدی گرفت؛ آموزش رسانه‌ای، تجربه‌ی رانندگی آزمایشی و مشوق‌های اقتصادی نقش مهمی دارند. از سوی دیگر، دولت و بخش خصوصی باید برای گسترش زیرساخت شارژ و خدمات پس از فروش همکاری کنند. خودروی برقی تنها یک محصول نیست؛ بخشی از یک اکوسیستم هوشمند است که همه‌ی بازیگران باید در آن نقش داشته باشند.

از ترس تا تحول

ترس از فناوری، همیشه مقدمه‌ی تحول بوده است. روزی مردم از آسانسور، تلفن همراه و پرداخت اینترنتی هم می‌ترسیدند، اما وقتی تجربه کردند، دیگر بدون آن‌ها زندگی ممکن نبود.خودروی برقی نیز همین مسیر را طی می‌کند. هرچه آگاهی مردم بیشتر شود، تجربه‌ی رانندگی ساده‌تر و خدمات پشتیبانی هوشمندتر شود، این ترس زودتر جای خود را به اعتماد و هیجان خواهد داد. فناوری‌هایی مانند ایویتو پلی هستند میان شک و اطمینان؛ میان امروز و آینده‌ای که در آن، جاده‌ها نه با دود و صدا، بلکه با سکوت و پاکی برق روشن می‌شوند.

امیرحسام ریاضت
کارشناس و متخصص حوزه خودروهای برقی