رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، از ورود یک سامانه بارشی به کشور در اواسط هفته آینده خبر داد و گفت: این سامانه نخستین بارش‌های پاییزی را در مناطق غربی کشور رقم خواهد زد، اما تأثیر آن بر استان‌های مرکزی و تهران بسیار محدود خواهد بود.

احد وظیفه روز دوشنبه با اشاره به جزئیات این سامانه افزود: بارش‌ها بیشتر در استان‌های غربی از جمله چهارمحال و ارتفاعات زاگرس و همچنین نوار شمالی کشور به‌ویژه استان گیلان رخ خواهد داد. با این حال، به دلیل شرایط فعلی خشکسالی و کاهش شدید منابع آب سطحی و ذخایر سدها، این بارش‌ها تأثیر قابل توجهی بر تأمین آب پشت سد‌ها نخواهند داشت و جبران کمبود‌ها نیازمند زمان طولانی‌تری، حتی بیش از یک فصل یا سال است.

وی با اشاره به مسیر حرکت سامانه بارشی گفت: این سامانه در ترکیه و کردستان عراق بارشی حدود ۱۵ تا ۲۰ میلی‌متر خواهد داشت و در شمال عربستان و سواحل شرقی و شمالی مدیترانه نیز بارندگی قابل توجهی رخ خواهد داد. اما با حرکت سامانه به سمت شرق، از میزان رطوبت و فعالیت بارشی آن کاسته می‌شود.

رد شایعات «ابر دزدی» و تردید در اثربخشی بارورسازی ابر‌ها

رئیس مرکز ملی اقلیم در ادامه با رد شایعات مطرح‌شده در فضای مجازی درباره «ابر دزدی» گفت: اقلیم بارشی هر منطقه، مختص همان منطقه است. به‌عنوان مثال، با وجود اینکه سامانه‌های بارشی ابتدا وارد اسپانیا می‌شوند، متوسط بارش سالانه در سوئیس حدود ۱۵۰۰ میلی‌متر و در اسپانیا حدود ۶۵۰ میلی‌متر است؛ این تفاوت ناشی از ویژگی‌های اقلیمی و جغرافیایی هر کشور است.

وی درباره بارورسازی ابر‌ها نیز اظهار داشت: تأثیر این روش بسیار محدود است و مطالعات جهانی نشان داده‌اند که بارورسازی ابر‌ها با عدم قطعیت همراه است. بخشی از این عدم قطعیت به شناخت ناقص از فرآیند‌های درون ابر‌ها و پیچیدگی‌های «خُردفیزیک» ابر‌ها بازمی‌گردد. مدل‌های شبیه‌سازی نیز اغلب تخمینی هستند و نتایج متفاوتی ارائه می‌دهند.

وظیفه توضیح داد: در فرآیند بارورسازی، ذراتی مناسب برای تحریک ابر‌ها به بارش پاشیده می‌شود تا اندازه قطرات باران افزایش یابد یا زمان بارش طولانی‌تر شود. این روش در محیط‌هایی با کمبود ذرات میعان مانند ابر‌های اقیانوسی ممکن است مؤثر باشد، اما در مناطق خشکی مانند خاورمیانه که ذرات معلق مانند گرد و غبار فراوان است، اثربخشی آن محل تردید جدی دارد.

وی با اشاره به پروژه ۶ ساله بارورسازی در جنوب غرب آمریکا گفت: این پروژه با ثبت دقیق داده‌ها و عملیات در فصل سرد انجام شد و در نهایت تنها ۱.۵ درصد افزایش بارش ثبت شد که حتی ممکن است ناشی از خطای آماری باشد.

وظیفه افزود: در کشور‌هایی مانند چین، امارات و عربستان عملیات بارورسازی انجام می‌شود، اما تاکنون مقاله علمی جامعی از سوی این کشور‌ها منتشر نشده که نتایج آن را به‌طور شفاف برای جامعه جهانی ارائه دهد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سازمان جهانی هواشناسی نیز بارورسازی ابر‌ها را نه توصیه می‌کند و نه منع، بلکه آن را بیشتر به‌عنوان یک موضوع تحقیقاتی تلقی می‌کند. برای ارزیابی دقیق اثربخشی این روش، ثبت داده‌های دقیق در بازه‌های زمانی و مکانی مشخص ضروری است.