باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی پور- نیروگاه‌های خورشیدی پشت بامی خانگی به عنوان یکی از راه‌حل‌های مؤثر برای تولید انرژی پایدار و کاهش وابستگی به منابع فسیلی در حال رشد هستند. این نوع نیروگاه‌ها با استفاده از پنل‌های خورشیدی نصب شده بر روی سقف ساختمان‌ها، انرژی خورشیدی را به برق تبدیل می‌کنند و به کاربران این امکان را می‌دهند که از انرژی تجدیدپذیر بهره‌مند شوند.

نیروگاهی خورشیدی پشت بامی و توسعه آن در شهر و روستا که علی قاسمی‌نژاد، رئیس گروه توسعه نیروگاه در صنایع و شهرک‌های خورشیدی ساتبا در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «توسعه نیروگاه‌های خورشیدی بهترین اتفاق زمانی است که در محل مصرف اتفاق بیفتد، زیرا باعث می‌شود که بلافاصله بعد از تولید برق در نیروگاه خورشیدی، این برق به مصرف برسد و همچنین تلفات شبکه به حداقل برسد. روستا‌ها معمولاً در پایین دست شبکه قرار دارند و در زمان ناترازی یا خاموشی‌ها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اگر بتوانیم نیروگاه‌های خورشیدی را در این مناطق احداث کنیم، نه تنها پایداری شبکه افزایش می‌یابد، بلکه می‌توانیم برق تولیدی نیروگاه‌های بزرگ را به صنایع و دیگر مصرف‌کنندگان منتقل کنیم.»

وی به طرح‌های در حال اجرا در دولت اشاره کرد و افزود: «دو طرح ویژه برای روستا‌ها در حال پیگیری است. اولین طرح، احداث نیروگاه‌های خورشیدی برای اقشار کم‌برخوردار جامعه است که توسط چهار نهاد، شامل کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی، سازمان بسیج سازندگی و امور روستایی استانداری‌ها، دنبال می‌شود. اگر این نهاد‌ها جامعه هدف خود را معرفی کنند، می‌توانند برای آنها تسهیلاتی را تأمین کنند و برق تولیدی خود را از طریق قرارداد بلندمدت ۲۰ ساله خرید تضمینی برق تجدیدپذیر با ساتبا به فروش برسانند. این بدان معناست که ما برق تولیدی آنها را به قیمت بالاترین تعرفه خرید برق در کشور، یعنی ۳۸۲۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت، خریداری خواهیم کرد و برای طرح‌های حمایتی این تعرفه به ۴۵۸۴ تومان افزایش می‌یابد.»

قاسمی‌نژاد تأکید کرد: «در طول ۲۰ سال، تعرفه به صورت افزایشی بر اساس شاخص‌های تورمی و نوسانات بازار ارز اصلاح خواهد شد. تا کنون، ما بدون هیچ‌گونه تأخیری به همه عزیزان در طرح حمایتی پرداخت کرده‌ایم. در فصل پیشرو، کمیته امداد توانسته است افزون بر ۳۱ هزار نیروگاه ۵ کیلوواتی با ظرفیت تقریباً ۱۵۰ مگاوات احداث کند.»

وی در ادامه به دومین طرح اشاره کرد و گفت: «تفاهم‌نامه‌ای با سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور امضا شده که بر اساس آن، دهیاری‌ها می‌توانند نیروگاه‌های خورشیدی را به منظور درآمدزایی برای روستا‌ها احداث کنند. این طرح به دهیاری‌ها این امکان را می‌دهد که با تسهیلات کم‌بهره از بانک‌ها، نیروگاه‌های خورشیدی احداث کنند و از طریق قرارداد‌هایی با وزارت نیرو و یا عرضه برق در تالار سبز بورس انرژی، درآمدزایی کنند.»

قاسمی‌نژاد افزود: «در حال حاضر، ما ۳۷ هزار سامانه خورشیدی مقیاس کوچک داریم که عمدتاً در بخش روستایی قرار دارند و ظرفیت کلی آنها به حدود ۳۵۰ مگاوات رسیده است. این عدد نشان‌دهنده این است که حدود ۱۵ درصد از کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور، نیروگاه‌های انشعابی یا خانگی هستند که به صورت مستقل در حال فعالیت‌اند.

قاسمی‌نژاد تصریح کرد: «این طرح‌ها می‌توانند به ناترازی شبکه برق، عدم خاموشی در روستاها، اشتغال‌زایی و جلوگیری از مهاجرت به شهر‌ها کمک کنند و مزایای زیست‌محیطی نیز به همراه خواهند داشت.»

اهمیت نیروگاه‌های پشت بامی که علاوه بر کمک به اقتصاد خانوار در شرایط محدودیت نیز موثر خواهند بود و در همین خصوص داود مددی، رئیس هیئت مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر، در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: از منظر پدافند غیرعامل، اهمیت بسیار زیادی دارد که ما بتوانیم از ظرفیت‌های خالی پشت بام‌ها و فضا‌های موجود خود استفاده کنیم و با نصب نیروگاه‌های ۵ کیلوواتی، به تأمین بخشی از نیاز برق کشور بپردازیم. این اقدام نه تنها برای اقتصاد خانوار‌ها مؤثر خواهد بود، بلکه می‌تواند به پر کردن بخشی از کمبود برق موجود کشور نیز کمک کند.

مددی در پایان گفت: با توجه به محدودیت‌های موجود در شبکه توزیع برق، استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی پشت بامی می‌تواند به بهبود وضعیت شبکه و تأمین انرژی پایدار برای خانوار‌ها و کسب‌وکار‌ها کمک کند.

گفتنی است، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی پشت بامی در سال‌های اخیر رشد خوبی داشته است. با افزایش آگاهی عمومی نسبت به مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین ارائه مشوق‌های دولتی، تعداد خانوارهایی که به نصب سیستم‌های خورشیدی روی آورده‌اند، به طور قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین، پیشرفت‌های تکنولوژیکی در زمینه پنل‌های خورشیدی و سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی، امکان استفاده بهینه‌تر از این منابع را فراهم کرده است.

نیروگاه‌های خورشیدی پشت بامی خانگی به عنوان یک راهکار مؤثر برای تأمین انرژی پاک و پایدار، می‌توانند نقش مهمی در کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی و حفاظت از محیط‌زیست ایفا کنند. هرچند چالش‌هایی در مسیر توسعه این سیستم‌ها وجود دارد، اما با توجه به مزایای قابل توجه آن‌ها، انتظار می‌رود که استفاده از انرژی خورشیدی در سطح خانگی در آینده‌ای نزدیک افزایش یابد. این روند نه تنها به بهبود کیفیت زندگی خانوارها کمک می‌کند، بلکه به توسعه پایدار و حفاظت از زمین نیز منجر می‌شود.