به گزارش روابط عمومی مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران؛در این نشست، کارشناسان و اساتید حوزه معماری، شهرسازی، منظر شهری و خدمات اجتماعی به ارائه دیدگاه‌ها و پژوهش‌های خود پرداختند.

پردیس‌های خانواده بستری برای تبادل معرفت و ایده‌های دانشجویی

در این نشست، محمدعلی آبادی از اساتید دانشگاه‌های تهران با بیان اینکه بزرگ‌ترین مسئله در این حوزه ضرورت فراهم کردن محلی برای کسب و مبادله معرفت است؛تصریح‌کرد: برای پردیس‌های خانواده می‌توان ازایده‌ها و طرح‌های دانشجویان برای ساخت بهتر این مراکز بهره برد.

فضاهای پردیس خانواده باید سلامت روان بانوان را تضمین کنند

در ادامه نشست سحرناز رسمی، استاد دانشگاه و مشاور معاونت فنی زیربنایی راه‌آهن، با اشاره به لزوم اهمیت طراحی فضاهای بانوان با تمرکز بر امنیت، آرامش و سلامت روان گفت: فضاهای عمومی مانند پارک‌های بانوان نباید تنها برای ورزش و تفریح استفاده شوند، بلکه باید حس تعلق ایجاد کنند و مدیریت علمی و مبتنی بر اصول خانوادگی داشته باشند.

وی افزود: چنین فضاهایی باعث نزدیک‌تر شدن هویت‌ها و فرهنگ‌های مختلف و تضمین حریم و امنیت بانوان می‌شود و باید بستری فراهم کنند که اهداف اجتماعی، فرهنگی و آموزشی تحقق یابند.

وی تصریح کرد: یک زن شاد و آرام می‌تواند خانواده‌ای شاد و موفق بسازد؛ بنابراین فراهم کردن محیطی امن و آرام برای بانوان، سلامت روان و رفاه آنان ضروری است.

این استاد دانشگاه با اشاره به دیدگاه معماری در شکلگیری پردیس خانواده بیان کرد: از دید معماری، نظارت بصری، مسیرهای امن برای کودکان، نورپردازی مناسب، انتخاب رنگ‌ها و تفکیک فضاهای بازی و آرامش، مدیریت منابع آبی و پایداری زیست‌محیطی لازم است و فعالیت‌ها و بازی‌های آموزشی برای کودکان و زنان نیز باید با کارآفرینی و رشد استعدادها تلفیق شوند تا سواد اقتصادی و مالی تقویت شود.

ضرورت تحول در مدیریت و طراحی فضاهای عمومی خانواده

در ادامه این نشست‌ مجید محمد زمانی، پژوهشگر حوزه مراکز تفریحی و خدماتی کودک و خانواده، با تاکید بر لزوم بازنگری در طراحی و مدیریت فضاهای عمومی خانواده محور گفت: پس از یک سال پژوهش هدفمند در نقاط مختلف شهر تهران و ارزیابی خانه‌های بازی و مهدهای کودک، به این نتیجه رسیدیم که اگر فضاهای عمومی برای خانواده‌ها و کودکان داشته باشیم، باید در چند حوزه تحول ایجاد شود.

وی افزود: در حوزه سرگرمی و بازی، بسیاری از خانه‌های بازی از طراحی غیر بومی و تقلیدی استفاده می‌کنند و استانداردهای معماری اسلامی رعایت نمی‌شود. همچنین تعاملات داخل مجموعه‌ها دچار ضعف است؛ مشارکت خانواده‌ها در اداره مجموعه، تعامل مدیریت و کادر اجرایی با خانواده‌ها محدود است و نگاه غالب، تجاری است و جنبه فرهنگی و تربیتی ضعیف عمل می‌کند.

وی ادامه داد: برای ساماندهی این حوزه، نیاز به گسترش فضاهای عمومی داریم؛ فضاهایی که جامعه مدنی بتواند در آن گفتگو، مشارکت و فعالیت اجتماعی داشته باشد و تنها مصرف‌کننده نباشد؛ این فضاها باید در دسترس عموم باشند، مبتنی بر فرهنگ و بوم ما طراحی شوند و فرصت کنش، تعامل اجتماعی و آموزش فراهم کنند.

این پژوهشگر با اشاره به ساماندهی پردیس خانواده گفت: برای ساماندهی این حوزه، نیاز به گسترش فضاهای عمومی داریم؛ فضاهایی که جامعه مدنی بتواند در آن گفتگو، مشارکت و فعالیت اجتماعی داشته باشد و تنها مصرف‌کننده نباشد؛این فضاها باید در دسترس عموم باشند، مبتنی بر فرهنگ و بوم ما طراحی شوند و فرصت کنش، تعامل اجتماعی و آموزش را فراهم کنند.»

پردیس خانواده، فرصتی برای تقویت تعلق مکانی و مشارکت اجتماعی

محمد آتشین یار، دکترای منظر شهر اسلامی و استادیار دانشگاه تهران، هم با اشاره به لزوم ضرورت تعریف فلسفه و ماهیت پردیس خانواده گفت: تا زمانی که با سند بالادستی طرح جامع تهران حرکت کنیم، وضعیت شهرها و فضاها به همین شکل باقی می‌ماند. بنابراین پیش از هر اقدام، باید دقیقاً بدانیم پردیس خانواده چیست و چه انتظاراتی از آن داریم.

وی تصریح کرد: پردیس خانواده فضایی است که باید محل ظهور و بروز اعضای خانواده باشد؛ غلبه فضا بر ساختمان اهمیت دارد تا کودکان و اعضای خانواده بتوانند از محیط بهره‌مند شوند.

استادیار دانشگاه تهران با اشاره به تجربه طراحی پارک‌های بانوان تهران، گفت: برای ایجاد حس تعلق به مکان و ماندگاری پردیس خانواده، باید به الگوهای آشنا و معنادار، مانند باغ ایرانی، توجه کنیم. این فضاها می‌توانند با مشارکت مردم به باغ‌های اشتراکی تبدیل شوند و نقش اجتماعی و فرهنگی خود را پررنگ کنند.

آتشین یار با اشاره به اهمیت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و مشارکت در طراحی پردیس بیان کردداشت: اگر طراحی و اجرای این پردیس‌ها با مشارکت مردم و تمرکز بر فضای باز، فرهنگی و بومی همراه باشد، می‌توانند پایدار و ماندگار شوند؛ در غیر این صورت تنها به پلاک شهری تبدیل خواهند شد.

پردیس خانواده فرصتی برای سلامت و تعامل اجتماعی

در ادامه این نشست مدیا حکیمی، استاد دانشگاه خوارزمی، با اشاره به ضرورت طراحی پردیس خانواده به‌عنوان فضایی انسان‌محور، طبیعت‌محور و چندمنظوره گفت: رشد سریع شهرها باعث فاصله گرفتن انسان از محیط طبیعی شده است؛ خانواده‌ها به طبیعت نیاز دارند تا سلامت جسم و روح‌شان تقویت شود و استرس‌ها کاهش پیدا کند.

وی افزود: پردیس خانواده باید همه نسل‌ها و سلایق متفاوت یک خانواده را پوشش دهد و فضایی برای تعامل و مشارکت باشد؛ این پردیس نباید تنها مجموعه‌ای ساختمانی باشد؛ بلکه یک اکوسیستم زنده است که فرصت کشف، بازی، آموزش و تجربه طبیعی را برای کودکان و خانواده‌ها فراهم می‌کند.

این استاد دانشگاه خوارزمی بیان کرد: برای پایداری پردیس خانواده، طبیعت باید بخشی از کالبد آن باشد و سه مولفه کلیدی تعامل اجتماعی، سلامت جسم و روان، و حس تعلق مکانی رعایت شود؛باید این فضا به گونه ای باشد که اگر یک عضو خانواده از این فضا استفاده کند، سایر اعضا نیز تشویق شوند و همه افراد با سلیقه‌های متفاوت از آن بهره ببرند.

دغدغه اصلی مدیریت شهری، ایجاد فضاهای عمومی پایدار برای خانواده‌ها

امیر فتحی فرزانه، پژوهشگر و مشاور کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران،هم با اشاره به اهمیت نگاه خانواده‌محور در مدیریت شهری گفت:در حالی که کارنامه‌های شهری معمولاً بر اساس میزان بتن‌ریزی، سازه‌های فلزی و ایستگاه‌های حمل‌ونقل ارزیابی می‌شوند، مرکز زنان وخانواده دغدغه‌ای فراتر از ساختمان‌ها دارد و به فکر ایجاد نظم، هنجارمندی و فضای خانواده‌محور در شهر است. هدف آن، ساختن شهری برای مردم است، نه برای مجموعه‌ای محدود و سرمایه‌دار.

وی ادامه داد: با توجه به وضعیت فعلی مصرف‌زدگی، بسیاری از شهروندان به جای تولید، مصرف‌کننده هستند و همین موضوع باعث فاصله گرفتن مردم از فضاهای عمومی شده است؛ پردیس خانواده می‌تواند با تمرکز بر انسان و خانواده، فرصت استفاده پایدار از فضاهای شهری و ایجاد تعامل اجتماعی را فراهم کند.

وی خاطرنشان کرد: این مرکز به دنبال ساخت شهر مبتنی بر خانواده است؛ شهری که به جای تمرکز بر سازه و فضاهای بزرگراهی، کیفیت زندگی، تعامل اجتماعی و تعلق مکانی خانواده‌ها را در اولویت قرار می دهد.