در بخشی از این برنامه پیام حسین علیزاده، استاد موسیقی ایرانی، پخش شد. او گفت: «من خوش‌شانس بودم که با این انسان آشنا شدم؛ هر چند هنگامی که روح‌الله خالقی درگذشت، تازه دوران تحصیلم را آغاز کرده بودم اما ارتباطم با گلنوش خالقی فرزند این استاد ادامه داشت.» او افزود: «خوشحال هستم که همیشه در شرایطی که موسیقی ایران در فشار قرار دارد، دلسوزانی هستند که می‌توانند شرایطی بیافرینند تا نام و یاد بزرگان جاودانه بماند. ابتکار برگزاری این جشنواره و تغییراتی که در آن صورت گرفته، مهم و ارزشمند است.» علیزاده افزود: «روح‌الله خالقی شخصیتی بسیار بزرگ و تاثیرگذار در موسیقی ایران بود. او یک روشنفکر بود؛ در دوره‌ای بسیار مهم از تاریخ موسیقی ایران که هر کس وارد این عرصه می‌شد، اگر ذهنی باز و روشن نداشت، نمی‌توانست تاثیری ماندگار بگذارد. خالقی تنها یک موسیقیدان نبود بلکه به نقش اجتماعی و فرهنگی موسیقی در جامعه نیز فکر می‌کرد.»

این آهنگساز با اشاره به نقش خالقی در دوران طلایی رادیو گفت: «درخشان‌ترین دوران موسیقی ایران در رادیو رقم خورد و خالقی در آن نقش بسیار مهمی داشت. این هنرمند سرمشق بزرگی بود که نشان داد چگونه می‌توان موسیقی ایرانی را مردمی کرد، بدون آنکه از ارزش هنری آن کاسته شود. هنرمندان برجسته‌ای که در رادیو کار می‌کردند، با هدایت او توانستند موسیقی را در سطح مردم گسترش دهند و در‌عین‌حال اصالت و کیفیت را حفظ کنند.»

در ادامه مراسم، بابک خضرایی، پژوهشگر موسیقی و رئیس دانشکده موسیقی دانشگاه هنر ایران و داور بخش پژوهش سومین «جایزه ملی آهنگسازی استاد روح‌الله خالقی»، با بررسی و مرور رویکردهای مختلف نسبت به فرهنگ و موسیقی غرب در ایران گفت: «پس از مشروطه، گروهی از ایرانیان با نگاهی باز به جهان، دستاوردهای فرهنگی غرب را نه به‌‌عنوان تهدید بلکه به‌ عنوان بخشی از میراث بشری مورد توجه قرار دادند.

در کنار این گروه، دسته‌ای دیگر نیز بودند که گمان می‌کردند تنها راه پیشرفت ایران، تقلید کامل از غرب است اما این نگاه، خیلی زود نادرستی خود را نشان داد و حتی خود غربی‌ها هم به ایرانیان یادآور شدند که نباید فرهنگ چند‌هزار‌ساله‌شان را از دست بدهند. در این میان، دسته سومی از اندیشمندان و هنرمندانی با انگیزه‌ میهن‌دوستی، به بهره‌گیری از دستاوردهای غربی برای پیشرفت ایران پرداختند؛ به عنوان مثال، عباس‌میرزا برای جبران شکست‌های نظامی، به آموزش و کسب دانش جدید روی آورد و کمال‌الملک تکنیک‌های نقاشی غربی را برای اعتلای هنر ایران به کار گرفت.» خضرایی افزود: «روح‌الله خالقی نیز از موسیقی اروپایی برای رشد موسیقی ملی ایران بهره گرفت و در تمام آثارش، نام و یاد ایران جاری است. خالقی هرگز در پی تقلید صرف از غرب نبود، او می‌خواست موسیقی را در خدمت وطن قرار دهد.» خضرایی گفت: «در آثار خالقی، از «سرگذشت موسیقی ایران» تا قطعه‌ «ای ایران»، روح وطن‌دوستی وجود دارد. حتی در تنظیم‌های ارکسترال او که از الگوهای غربی بهره می‌برد، شنونده دیگر صدای غرب نمی‌شنود بلکه آثار و ادبیات ایران را می‌شنود.»

در ادامه مراسم نیز پیامی از فرهاد فخرالدینی، استاد پیشکسوت آهنگسازی و موسیقی، پخش شد که در سخنان خود به نقش شخصیت‌های برجسته‌ای همچون روح‌الله خالقی در توسعه موسیقی مدرن کشور اشاره کرد و گفت: «هرچند هنرمندان و چهره‌هایی مانند وزیری و صبا نیز در این مسیر نقش داشته‌اند، اما خالقی به‌ دلیل همکاری نزدیک و تاثیرگذاری‌اش در کنار آنها، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ موسیقی ایران دارد. او از سال ۱۳۲۳ در کنسرت‌ها و جشنواره‌های موسیقی و در قالب فعالیت‌های انجمن موسیقی حضور موثری داشت و با وجود کمبود دستمزد، موسیقی را نیازی حیاتی برای کشور می‌دانست؛ مردمی هم که ارزش کار او را می‌دانستند، با استقبال گرم خود این کمبود را جبران می‌کردند.»

او افزود: «خالقی همچنین در تاسیس مدرسه عالی موسیقی و هنرستان موسیقی ملی نقش اساسی داشت؛ اقدامی که موجب شد آموزش موسیقی در ایران شکل علمی‌تر و رسمی‌تری پیدا کند. او در آن زمان کتاب‌ها و دستگاه ضبط صوت شخصی خود را برای آموزش در اختیار هنرستان قرار می‌داد و با تواضع، ادب و عشق فراوان به کار می‌پرداخت.»