باشگاه خبرنگاران جوان؛ الهام قبادی- علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، در نشست خبری با محوریت «جایزه ملی جوان سال ۱۴۰۴» و ارائه گزارش عملکرد یک‌ساله معاونت، تازه‌ترین آمار‌ها و چالش‌های حوزه وام ازدواج را تشریح کرد.

رحیمی با بیان اینکه «وزارت ورزش و جوانان هیچ مسئولیت اجرایی مستقیمی در اعطای وام ازدواج ندارد» گفت: وظیفه این وزارتخانه صرفاً نظارت و پیگیری تکالیف قانونی دستگاه‌ها، به‌ویژه بانک‌هاست.

آمار پرداخت وام ازدواج در ۶ ماه نخست ۱۴۰۴

معاون امور جوانان اعلام کرد: ۲۹۱ هزار و ۸۵۰ فقره وام ازدواج به ارزش مجموعی ۹۸ هزار میلیارد ریال در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ پرداخت شده است. تا پایان شهریور ۱۴۰۴، ۵۴۱ هزار و ۲۱۵ نفر همچنان در صف انتظار دریافت وام قرار دارند. میانگین کشوری موفقیت در دریافت وام ۴۰ درصد بوده است.

کدام استان‌ها کمترین و بیشترین پرداخت را داشتند؟

رحیمی توضیح داد:استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خوزستان، خراسان جنوبی، هرمزگان و آذربایجان غربی با ۲۸ تا ۳۳ درصد کمترین میزان پرداخت را ثبت کرده‌اند. استان‌های ایلام، اصفهان، مرکزی، تهران و آذربایجان شرقی با ۴۸ تا ۵۱ درصد بهترین عملکرد را داشته‌اند.

بانک‌ها و صف‌های طولانی

به گفته رحیمی، بانک‌ها بر اساس میزان منابع قرض‌الحسنه مکلف به پرداخت هستند و سهمیه آنها یکسان نیست.

وی افزود:بانک ملت و بانک ملی بیشترین صف انتظار پرداخت وام ازدواج را دارند. محدودیت منابع بانکی مهم‌ترین چالش در روند پرداخت است.

رحیمی با اشاره به اینکه مجلس در سال گذشته به‌دلیل محدودیت منابع امکان افزایش مبلغ وام ازدواج را نداشت، گفت: باید بررسی شود که آیا شیوه فعلی پرداخت وام ازدواج واقعاً به ترغیب جوانان برای ازدواج کمک می‌کند یا نیاز به اصلاح دارد.

برنامه‌ها و طرح‌های جایگزین

رحیمی از اقدامات جدید معاونت جوانان برای بهبود فرایند پرداخت خبر داد و گفت:ایجاد بانک مجازی جوانان ایران با همکاری یکی از بانک‌های عامل در دست بررسی است تا خدماتی مانند وام ازدواج، اشتغال و فرزندآوری به‌صورت متمرکز و غیرحضوری ارائه شود. طرح کارت رفاهی جهیزیه نیز مطرح شده، اما به گفته رحیمی این کارت جایگزین وام ازدواج نیست و نیاز به بررسی بیشتر دارد تا منجر به فشار بر جوانان نشود.

تأکید بر تکالیف قانونی بانک‌ها

رحیمی تصریح کرد: انتظار جوانان این است که بانک مرکزی و بانک‌های عامل مطابق تکالیف قانونی، وام ازدواج را با حفظ کرامت و شأن متقاضیان پرداخت کنند.

در ادامه رحیمی گفت: از زمان استقرار معاونت جوانان، ما رصدخانه اجتماعی جوانان ایران را تأسیس کردیم. این رصدخانه اطلاعات خود را از همه سازمان‌های متولی جمع‌آوری می‌کند. امروز در این سامانه ۹۸ موضوع محوری و بیش از ۶۷۰۰ لایه اطلاعاتی ثبت شده است. این حجم داده به ما اجازه می‌دهد که بتوانیم همبستگی شاخص‌ها را در سطح استان، شهر و حتی محله تحلیل کنیم. به‌طور مثال می‌توانیم بررسی کنیم که در یک استان، گروه‌های سنی زیر ۳۰ سال چه ارتباطی با نرخ خودکشی یا دیگر آسیب‌ها دارند.

رحیمی با اشاره به ضرورت پایه‌گذاری سیاست‌ها بر مبنای داده‌های واقعی اظهار کرد:هدف ما از ایجاد این سامانه، یک گام جدی به سمت تصمیم‌سازی مبتنی بر شواهد است. پیش از این، هیچ‌وقت داده‌های منسجم و استاندارد در این حجم در دسترس نبود. با تأکید شخص رئیس‌جمهور، ما تلاش کردیم داده‌های ثبت احوال، پایگاه رفاه ایرانیان، پایگاه بهزیستی و دیگر منابع رسمی را جمع‌آوری کنیم و همه را به یک استاندارد مشترک برسانیم.

وی ادامه داد:ما ساختار جدیدی ایجاد نکرده‌ایم؛ بلکه از ظرفیت موجود جوانان استفاده کرده‌ایم. آموزش‌های لازم ارائه شده و یک دیتابیس و پلتفرم آنلاین برای افکارسنجی جوانان طراحی کرده‌ایم. علاوه بر آن، داده‌های شبکه‌های اجتماعی را هم تحلیل می‌کنیم تا احساسات، سلایق و گرایش‌های اجتماعی و سیاسی جوانان را بهتر بشناسیم. همه اینها برای این است که تصمیم‌گیران تصویری واقعی و به‌روز داشته باشند.

معاون امور جوانان اعلام کرد:در آینده نزدیک، مرکز رصد به صورت فیزیکی افتتاح می‌شود و یک اتاق وضعیت مجهز خواهد داشت تا مدیران بتوانند شاخص‌ها را به صورت برخط مشاهده کنند و تصمیم‌ها بدون حدس و گمان گرفته شود.

برخی دستگاه‌ها حتی حاضر به شنیدن حرف جوانان نیستند

رحیمی در بخشی از نشست با انتقاد از برخی دستگاه‌های دولتی اظهار کرد:جلسات متعددی با وزارتخانه‌ها داشته‌ایم؛ اما متأسفانه بعضی دستگاه‌ها اصلاً توجهی به موضوع جوانان ندارند و حتی حاضر نیستند یک جلسه برگزار کنند. این موضوع جای تأسف دارد. رسانه‌ها نقش جدی دارند، چون اگر صدای جوانان منعکس نشود، اقدامات ما هم اثرگذار نخواهد بود.

ماجرای مشاوران نسل Z و پروژه «مجلس جوانان ایران»

رحیمی درباره موضوع انتخاب مشاوران نسل جوان گفت:انتخاب مشاوران نسل زد برای رئیس‌جمهور توسط معاونت جوانان انجام نشده است؛ شورای اطلاع‌رسانی دولت و رئیس شورا این افراد را انتخاب کرده‌اند. هر کسی که بتواند تجربه و آموزش منتقل کند ارزشمند است، اما این فرایند باید شفاف و عادلانه باشد. مرجع اصلی این موضوع شورای عالی جوانان و معاونت امور جوانان است.

رحیمی در ادامه از پروژه مهم «مجلس جوانان ایران» سخن گفت:ما می‌خواهیم نمایندگان نسل جوان توسط خود جوانان انتخاب شوند، نه از طریق مدیران یا آشنایان. این مجلس مشورتی برای گروه سنی ۱۵ تا ۳۵ سال طراحی شده است. هر جوان می‌تواند کاندیدا شود و دیگران رأی بدهند. مدل انتخابات مشابه مجلس شورای اسلامی است؛ حوزه‌های انتخابیه، تعداد نماینده‌ها و فرآیند‌ها بر همان اساس طراحی شده است.

وی افزود:تمام زیرساخت‌ها با استفاده از پلتفرم بلاک‌چین و سامانه “جوان پلاس” آماده شده است. نمایندگان وزارتخانه‌ها، دستگاه‌های نظارتی و شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیرخانه مرکزی برگزاری انتخابات را تشکیل می‌دهند و کل روند زیر نظر آنهاست.

رحیمی درباره هدف این مجلس گفت:بعد از انتخاب نمایندگان، دوره‌های آموزشی برایشان برگزار می‌شود و کمیسیون‌های تخصصی تشکیل خواهد شد. ما می‌خواهیم مطالبات جوانان مستقیماً از زبان خودشان شنیده شود. این مدل، الگویی نزدیک به عدالت دموکراتیک است و هزینه اضافه‌ای ندارد؛ از همان بودجه جاری معاونت استفاده می‌کنیم.

آمار دقیق ازدواج و طلاق در سال ۱۴۰۳

رحیمی اظهار داشت:میانگین سن طلاق در سال ۱۴۰۳ برای آقایان ۳۹ سال و برای خانم‌ها ۳۴.۳ سال بوده است. میانگین سن ازدواج نیز برای آقایان ۲۸.۳ و برای خانم‌ها ۲۴.۱ سال ثبت شده است. بالاترین سن ازدواج در استان‌های تهران، البرز و ایلام و پایین‌ترین در سیستان و بلوچستان و خراسان‌هاست.

رحیمی توضیح داد:سال گذشته ۲۲۴۹ ازدواج مردان بالای ۷۵ سال ثبت شده است. از این تعداد، ۱۶۹۱ نفر طلاق نگرفته‌اند و ۱۲۷ نفر طلاق مربوط به همسران قبلی بوده است.

رحیمی درباره طرح‌های اشتغال جوانان گفت:در سال‌های گذشته منابع اشتغال جوانان بسیار محدود بود؛ سالی دو تا سه میلیارد تومان که آن هم جذب نمی‌شد. امسال ۱۲۹۰ میلیارد تومان جذب کردیم و با بانک توسعه تعاون قراردادی داریم که تا سقف ۴۸۷۰ میلیارد تومان قابل افزایش است.

وی بیان کرد:مدل سرباز ماهر قبلی خروجی شغلی نداشت. ما مدل جدیدی طراحی کرده‌ایم و تعهد داده‌ایم که ۵۰ هزار سرباز وظیفه را وارد بازار کار کنیم. کسی از ما این تعهد را نخواسته بود؛ خودمان مسئولیتش را قبول کردیم.

رحیمی بارد برخی اخبار منتشرشده گفت:افزایش سه‌برابری آمار خودکشی به‌هیچ‌وجه صحیح نیست. احساس افزایش آسیب‌ها بیشتر به خاطر بازتاب شبکه‌های اجتماعی است. البته یک‌سوم جمعیت کشور در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند و ما طرح کاهش آسیب‌ها با محوریت جوانان محلات را طراحی کرده‌ایم.

صدور ۲۱۳ مجوز برای مراکز همسان‌گزینی

رحیمی در پایان خاطر نشان کرد:مرجع صدور مجوز مراکز فیزیکی همسان‌گزینی، معاونت امور جوانان است. تا امروز ۲۱۳ مرکز فیزیکی و حدود ۷ تا ۱۰ پلتفرم آنلاین مجوز گرفته‌اند. اما بررسی صلاحیت افراد و نظارت بر فعالیت‌ها با دستگاه‌های قضایی و انتظامی است.