با نگاهی به آمار قربانیان حوادث رانندگی درمی‌یابیم که تنها در مدت‌زمان سه سال گذشته بیش از ۷۰ هزار نفر در سوانح رانندگی جانِ خود را از دست داده‌اند. متاسفانه این ارقام هر سال بیشتر می‌شود و عوارض جسمی، روحی و روانی و حقوقی زیادی برای جامعه به‌همراه دارد. درعین حال هشدارهای پی‌درپی پلیس راهور و اعلام آمار تصادفات منجر به‌مرگ از سوی مراجع قانونی نیز تاکنون نتوانسته آن‌طور که باید نقش موثری در کاهش این تلفات داشته باشد.

همین‌طور بر اساس آمار، ماه شهریور به‌دلیل بالا رفتن حجم سفرهای تفریحی، بیشترین تعداد کشته‌های تصادفات را درمقایسه با دیگر ماه‌های سال به‌خود اختصاص می‌دهد. متاسفانه با وجود هشدارهای مکرر و تاکید بر لزوم توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی، در شهریورماه امسال نیز تعداد تلفات حوادث رانندگی به‌بالاترین حد خود در طول ۶ ماهه نخست امسال رسید و بعد از دو سال مجددا آمار فوتی‌ها از مرز ۲ هزار نفر عبور کرد و به ۲ هزار و ۶۴ نفر رسید. از این تعداد یک‌هزار و ۶۱۹ نفر مرد و ۴۴۵ نفر زن بوده‌اند.

۸ هزار جان‌باخته در تصادفات جاده‌ای

سردار قاسم رضایی دراین‌باره می‌گوید: «در هفت ماهه نخست امسال بیش از ۸ هزار نفر در تصادفات جاده‌ای جانِ خود را از دست داده‌اند. این آمار نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته افزایش ۳ درصدی دارد و برای کاهش تلفات ناشی از تصادفات باید رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی به‌فرهنگ عمومی تبدیل شود. آن‌چه امروز نیاز کشور است، بازنگری در هزینه و مجازات جرائم برای افزایش بازدارندگی و رعایت حقوق شهروندی است.

بر اساس آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور در نیمه نخست امسال متاسفانه ۴۹.۷ درصد از متوفیان حوادث رانندگی را نوجوانان و جوانان ۱۱ تا ۳۹ سال تشکیل داده است. در این مدت افراد بالای ۶۰ سال، ۱۹.۵ درصد و افراد ۴۰ تا ۴۹ سال ۱۴ درصد از کل تلفات را به‌خود اختصاص داده‌اند. طبق آمار سال‌های گذشته، ضربه به‌سر در تصادفات رانندگی علت اصلی مرگ و جان باختن افراد است و این علت در صدر دلایل مرگ در حوادث رانندگی قرار می‌گیرد. اما در نیمه نخست امسال، شکستگی‌های متعدد با اندکی اختلاف علت اصلی مرگ در تصادفات را به‌خود اختصاص داده است.»

چندی پیش سرهنگ علی‌اصغر شریفی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ نیز گفته بود بخش عمده‌ای از این تصادفات در بزرگراه‌های شهری رخ می‌دهد؛ چراکه بسیاری از مناطق مسکونی در مجاورت این معابر قرار دارند و عابران‌پیاده برای عبور، عرض بزرگراه را انتخاب می‌کنند. این اقدام غیرمجاز، به‌ویژه در ساعات شب که دید رانندگان محدود است، منجر به‌حوادث مرگبار می‌شود.

در ساعات پایانی شب، خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان، سرعت بالا به‌دلیل خلوتی معابر و پوشش تیره عابران، شدت تصادفات را افزایش می‌دهد. شریفی با اشاره به ماده ۱۶۱ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی بند (پ) گفت: «رانندگان موظف هستند پیش از رسیدن به گذرگاه‌های پیاده، در صورت حضور یا عبور عابر، وسیله‌نقلیه را متوقف کرده و با استفاده از چراغ هشدار، رانندگان پشت سر را نیز از وضعیت خودرو خود آگاه کنند.» وی افزود: «در معابر شهری، دو نوع گذرگاه برای عابرین‌پیاده طراحی شده است. نوع اول، گذرگاه‌هایی هستند که در چهارراه‌ها و تقاطع‌ها قرار دارند و ممکن است با چراغ راهنما کنترل شوند. در این گذرگاه‌ها، اگر چراغ راهنما وجود نداشته باشد، حق تقدم با عابران پیاده است. اما در صورت وجود چراغ، عابرین موظف هستند از آن تبعیت کنند. ماده ۱۴۱ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی نیز به‌صراحت این موضوع را مورد تاکید قرار داده است.»

خودروهای ناایمن

سردار احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی نیز چندی پیش در این خصوص گفته بود برخی از خودروها ارابه مرگ هستند. بر این اساس ۵۰ الی ۶۰ درصد علت تصادفات فوتی مربوط به خودروهای ناایمن است و موضوع ایمنی خودرو در کاهش آمار جان‌باختگان ناشی از تصادفات نقش مهم و غیر قابل انکاری دارد. وی با گلایه از وضعیت بد ایمنی خودروهای داخلی، به خودروسازان پیشنهاد داده بود خودشان و خانواده‌هایشان از پایین‌ترین مدل خودرویی که تولید کرده‌اند به مدت زیادی استفاده کنند تا مشخص شود ضریب اعتماد آن‌ها به وسیله‌ای که تولید کرده‌اند، چقدر است!

تصادفات رانندگی بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، هشتمین عامل مرگ‌ومیر در جهان محسوب می‌شود. اما بر اساس اعلام وزارت بهداشت، متاسفانه در کشور ما، تصادفات رانندگی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ سومین عامل مرگ‌ومیر بوده است. بیش از ۶۲ درصد از کسانی که در تصادفات جانِ خود را از دست می‌دهруют، افرادی هستند که به‌نوعی مولد و فعال به‌شمار می‌روند و از این حیث بالا رفتن آمار فوتی‌های ناشی از تصادفات برای جامعه می‌تواند تا حد زیادی خسارت‌بار باشد.

طبق آمار پلیس ۸۰ درصد تصادفات در داخل شهرها رخ می‌دهد و ۲۵ درصد جان‌باختگان مربوط به‌تصادفات شهری هستند.